Özgül ısı

Özgül ısı, öz ısı ya da ısınma ısısı, C.G.S. birimleri sistemine göre bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C°, S.I. birimleri sistemine göreyse 1 kilogramının sıcaklığını 1 K° artırmak için gerekli olan ısı enerjisi miktarıdır.

Öz ısı, maddenin bulunduğu fiziksel hâl, basınç ve sıcaklığa göre az da olsa değişkendir. Pratik uygulamalarda genellikle sabit olarak alınır. Öz ısı ölçümlerinin yanında hangi şartlar altında yapıldıkları da belirtilir.

Öz ısı birimi kullanılan birim sistemine göre; J/gK, J/g^oC veya Cal/g^oC vb. olur.

Öz ısı kavramını Joseph Black adlı bir fizikçi ve kimyacı ortaya koymuştur. Bu şahıs ısı ve sıcaklık kavramlarını da birbirinden ayırmıştır. Pierre Louis Dulong ve Alexis Therese Petit birlikte çalışmalar yaparak elementlerin özgül ısıları ile atom ağırlıklarının ters orantılı olduğunu bulmuşlardır. Bu yasa Dulong-Petit Yasası olarak adlandırılmıştır. Buna göre çoğu elementin atom ağırlıkları ile ısınma ısılarının çarpımı sabit bir sayı verir. Buna dayanarak atom ağırlığı bilinmeyen elementlerin yaklaşık atom ağırlığı hesaplanabilmiştir. Dulong ve Petit kanunu, hemen tüm elementlerde atomal ısının yaklaşık 26.4 J K. mol olmasına uygun düşmektedir.

Maddenin adı	Öz ısı (Cal/g°C)
Su	1.00
Buz	0.50
Zeytinyağı	0.47
Naftalin	0.41
Hidrojen	0.41
Oksijen	0.22
Bor	0.58
Magnezyum	0.26
Alüminyum	0.217
Krom	0.12
Manganez	0.115
Demir	0.115
Nikel	0.110
Bakır	0.1
Çinko	0.095
Kripton	0.074
Baryum	0.045
Uranyum	0.026
Cıva	0.033
Gümüş	0.056
Kurşun	0.031
Bizmut	0.294
Cam, kum	0.15
Hava (sabit basınçta)	0.23
Su buharı	0.48
Kobalt	0.107

Tabloda da görüldüğü üzere diğer elementlerin öz ısısı sudan daha azdır. Bunun sebebi ise suyun (H₂O) iki ayrı elementten (H ve O) oluşmasıdır.

Maddelerin ısınmalarındaki farklılıklar, maddelerin ayırt edici özelliklerinden biri olan öz ısı ile ilgilidir.