Arnavutluk'ta COVID-19 pandemisi
Yer | Arnavutluk |
---|---|
Hastalık | COVID-19 |
Virüs cinsi | SARS-CoV-2 |
İlk vaka | Tiran |
Varış tarihi | 8 Mart 2020 (4 yıl, 9 ay, 2 hafta ve 2 gün) |
Kaynak ülke(ler) | İtalya |
Vaka Sayıları | |
Toplam Test Sayısı | 1.941.032 (TPO: %17.24) |
Doğrulanmış vakalar | 334.674 |
İyileşmiş | 329.371 (%98.41) |
Ölümler | 3.602 (%1.07) |
Aktif vakalar | 1.701 (%0.5) |
Son Güncelleme | 7 Nisan 2023 |
Resmî websitesi | |
coronavirus.al (Arnavutça) | |
Aşılama Bilgileri | |
Toplam aşılama | 2.974.247 |
Günlük aşılama | 571 |
100 kişi başına aşı | 103,81 |
%70 Tam Aşılama | Hayır |
Son Güncelleme | 18 Eylül 2022 |
COVID-19 pandemisi'nin 8 Mart 2020'de İtalya'nın Floransa şehrine seyahate giden bir baba ve oğuldan Arnavutluk'a ulaştığı doğrulandı.[1] 23 Mart'ta teyit edilen vaka sayısı 104'e yükseldi.[2]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]12 Ocak'ta, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Çin'in Hubei eyaletinin, Wuhan şehrinde 31 Aralık 2019'da solunum hastalığına neden olan yeni bir koronavirüsün olduğunu doğruladı.[3][4]
2003'teki SARS'dan farklı olarak, COVID-19'un vaka ölüm oranı çok daha düşüktür,[5][6] ancak toplam ölüm sayısı ile bulaşma sıklığı önemli ölçüde daha fazladır.[5][7]
Zaman çizelgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Şablon:Kayma 8 Mart 2020'de, Arnavutluk ilk iki COVID-19 vakasını onayladı: Floransa, İtalya'ya seyahate giden bir çocuk ve babası.[8]
9 Mart'ta, Arnavutluk Sağlık ve Sosyal Koruma Bakanlığı toplam 65 kişinin test edildiği ve 2 kişinin pozitif çıktığını belirtti.[9]
10 Mart'ta, toplam 114 kişi COVID-19 için test edilmiştir ve 10 kişinin testi pozitiftir. Yeni vakalardan 6'sı ilk iki vaka ile yakın temas halindeyken diğer iki vaka arasında bağlantı yoktur. Vakalardan biri de Dıraç şehrindendir.[10]
10 Mart'ta, Arnavutluk Devlet Başkanı Ilir Meta emekli Arnavut doktorların yeniden çalışmaları çağrısında bulundu.[11]
10 Mart'ta, ABD'nin eyaletlerinden biri olan Maryland'de bir kadının Türk havaalanında zaman geçirmesiyle birlikte Arnavutluk'u da ziyaret ettikten sonra yeni koronavirüse yakalandığı keşfedildi.[12]
11 Mart'ta, toplam 241 kişi COVID-19 için test edilmiştir ve 15 kişinin testi pozitiftir. Bunlardan, 12 yeni vaka ilk vaka ile yakın temas halindeyken diğer ikisi Tiran ve Lushnjë'den gelmiştir. İlk ölüm bildirilmiştir. Bildirilen ilk ölüm Dıraç'de yaşlı bir kadındır.[13]
12 Mart'ta, Sağlık ve Sosyal Koruma Bakanı Mira Rakacolli son 24 saat içinde 145 kişinin COVID-19 için test edildiğini ve toplam test sayısının 298 olduğunu belirtti. 23 kişinin testi pozitif çıktı ve bu kişilerden 18'inin asemptomatik olup kendi izolasyonunu gerçekleştirdiği, kalan 5'inin ise hastaneye kaldırıldığı açıklandı. Tüm vakaların İtalya'ya seyahat öyküsü olduğu veya hasta biriyle temas halinde olduğu belirtildi. Toplam 134 kişi karantinaya alındı.[14]
15 Mart'ta, 42 vaka doğrulandı, 17 kişi hastaneye kaldırıldı, 3'ü yoğun bakıma alındı.[15]
16 Mart'ta, 51 vaka doğrulandı, 23 kişi hastaneye kaldırıldı, 3'ü yoğun bakıma alındı.
17 Mart'ta, 55 vaka doğrulandı, 25 kişi hastaneye kaldırıldı, 3'ü yoğun bakıma alındı. Son 24 saatte 42 kişi test edildi, 4 kişinin testi pozitif çıktı ve vaka sayısı 51'den 55'e çıktı.
22 Mart'ta, 89 vaka doğrulandı, 43 kişi hastaneye kaldırıldı, 4'ü yoğun bakıma alındı. Son 24 saatte 33 kişi test edildi, 13 kişinin testi pozitif çıktı. İlk 3 iyileşen vaka 14 gün daha karantinaya alınarak hastaneden taburcu edildi. Daha önce hiçbir vakanın görülmediği Korçë belediyesinde üç yeni vaka bildirildi.[16]
23 Mart'ta, 104 vaka doğrulandı, 49 kişi hastaneye kaldırıldı, 3'ü yoğun bakıma alındı. Son 24 saatte 45 kişi test edildi, 15 kişinin testi pozitif çıktı. Yeni vakaların İşkodra ve Vlorë'de keşfedilmesiyle bu iki belediyede koronavirüs ilk defa görülmüş oldu. Biri 71, diğeri 43 yaşında olmak üzere iki yeni ölümün bildirilmesiyle toplam ölüm sayısı 4'e ulaştı.[17]
24 Mart'ta, 123 vaka doğrulandı, 57 kişi hastaneye kaldırıldı, ikisi yoğun bakıma alındı. Son 24 saatte 74 kişi test edildi, 19 kişinin testi pozitif çıktı. Tiran'dan 49 yaşında birinin ölümünün bildirilmesiyle ölüm sayısı 5'e çıktı. Enfeksiyon haritasında yeni vakaların çıktığı şehirlere Leş, Has ve Berat eklendi.[18]
25 Mart'ta, 146 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 111 kişi test edildi, 23 kişinin testi pozitif çıktı. 72 kişi hastaneye kaldırıldı, 3'ü entübe ve kritik durumda olmak üzere 4 kişinin yoğun bakımda olduğu bildirildi. Yeni bir vaka Krujë belediyesinde raporlandı. Ölüm bildirilmedi. 17 kişi iyileşti.[19]
26 Mart'ta, 174 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 103 kişi test edildi, 28 kişinin testi pozitif çıktı. 73 kişi hastaneye kaldırıldı, ikisi entübe ve kritik durumda olmak üzere 3 kişinin yoğun bakımda olduğu bildirildi. Tüm olguların 4'ü pediatrik, asemptomatik ve sağlıklı idi. Hipertansiyon'dan muzdarip olan Tiran'dan 71 yaşında bir kadının 7 günlük yatış ve yoğun bakımdan sonra ölümü ile altıncı ölüm bildirildi. Enfeksiyon haritası Tropoja'yı içerecek şekilde genişletildi.[20]
27 Mart'ta, 186 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 102 kişi test edildi, 12 kişinin testi pozitif çıktı. 77 kişi hastaneye kaldırıldı, 5 kişinin yoğun bakım altında olduğu bildirildi. Sabah saatlerinde biri Tiran'dan 85 yaşında bir kadın, diğeri ise Fier'den 66 yaşında bir adam olmak üzere iki ölüm bildirilmesiyle toplam ölüm sayısı 8'e çıktı. 14 kişinin iyileşmesiyle toplam iyileşme sayısı 31'e çıktı. Pukë'da yeni bir vaka gözlenmesiyle enfeksiyon haritası genişledi.[21]
28 Mart'ta, 197 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 79 kişi test edildi, 11 kişinin testi pozitif çıktı. 74 kişi hastaneye kaldırıldı, 4 kişinin yoğun bakım altında olduğu bildirildi. Ölen sayısı 10'a, iyileşen sayısı 33'e çıktı. İyileşenlerin 6'sı doktor ve sağlık çalışanıydı.[22]
29 Mart'ta, 212 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 111 kişi test edildi, 15 kişinin testi pozitif çıktı. 76 kişi hastaneye kaldırıldı, 6 kişinin yoğun bakım altında olduğu ve bunların dördünün entübe olduğu bildirildi. 7 yeni iyileşme ile iyileşen sayısı 40'a çıktı. Enfeksiyon haritasına Mirditë belediyesi eklendi, diğer yeni vakalar Tiran, Durrës ve Fier'de görüldü.[23]
30 Mart'ta, 223 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 90 kişi test edildi, 11 kişinin testi pozitif çıktı. 74 kişi hastaneye kaldırıldı, 7 kişinin yoğun bakım altında olduğu ve bunların dördünün entübe olduğu bildirildi. Dört yeni iyileşme ile iyileşen sayısı 44'e çıktı. 79 yaşında bir kadının ölümü ile ölü sayısı 11'e çıktı.[24]
31 Mart'ta, 243 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 145 kişi test edildi, 20 kişinin testi pozitif çıktı. 77 kişi hastaneye kaldırıldı, 8 kişinin yoğun bakım altında olduğu ve bunların 3'ünün entübe olduğu bildirildi. 8 yeni iyileşme ile iyileşen sayısı 52'ye çıktı. 82 ve 62 yaşında 2 kişinin ölümü ile birlikte ölü sayısı 13'e yükseldi.[25]
1 Nisan'da, 259 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 152 kişi test edildi, 16 kişinin testi pozitif çıktı. 79 kişi hastaneye kaldırıldı, 7 kişinin yoğun bakım altında olduğu ve bunların 4'ünün entübe olduğu bildirildi. 15 yeni iyileşme ile iyileşen sayısı 67'ye çıktı. Ölüm sayısı 15'e yükseldi.[26]
2 Nisan'da, 277 vaka doğrulandı. Son 24 saatte 96 kişi test edildi, 18 kişinin testi pozitif çıktı. 81 kişi hastaneye kaldırıldı, 8 kişi yoğun bakım altında olduğu ve bunların 4'ünün entübe olduğu bildirildi. Yeni bir ölüm bildirilmesiyle (Durrës'ten 78 yaşında), ölen kişi sayısı 16'ya yükseldi. İyileşen sayısı 76'ya çıktı.[27]
3 Nisan'da, 304 vaka doğrulandı ve son 24 saatte 96 kişi test edildi. Shkodër belediyesinin vaka sayısında hızlı artış gözlendi. Bu artışın nedeni önceden testlerinde pozitif çıkan kişilerin olduğu iki aileden 12 yeni vaka çıkmasıydı. Bu arada, 73 kişi Tiran'daki Enfeksiyon Hastanesi'ne kaldırıldı; 4 kişi COVID-19 için yeni uyarlanan Durrës'teki "Shefqet Ndroqi" hastanesine yatırıldı. Ölen kişi sayısı 17'ye yükseldi. İyileşen sayısı 89'a çıktı.[28]
Alınan önlem ve tedbirler
[değiştir | kaynağı değiştir]25 Şubat'ta, Ulusal Acil Tıp Merkezi başkanı Skender Brataj, COVID-19'un Arnavutluk'a yayılması durumunda alınacak protokolleri açıkladı, virüse yakalandıklarından şüphelenen vatandaşların belirlenen Ulusal Acil Durum Numarası 127'yi aramaları gerektiğini bildirdi.[29] Bununla birlikte Çin, Singapur, İran, Güney Kore veya İtalya'dan gelen tüm Arnavut vatandaşlarının aynı numarayı aramasını, böylece koruyucu kıyafetleri olan bir tıbbi grubun test için bir enfeksiyon hastanesine kadar vatandaşlara eşlik edebileceğini ve tüm numunelerin Halk Sağlığı Enstitüsü'ne gönderilebileceğini söyledi.[29] Aynı gün, Arnavutluk Sağlık ve Sosyal Koruma Bakanlığı Teknik Uzman Komitesi ile görüştü, hastane bütçesini ve kişisel korunma ekipmanlarını 1 milyon dolar artırmaya karar verdi.[29] Brataj ayrıca COVID-19'un henüz Arnavutluk'a gelmediğini iddia ederken bir görev gücü oluşturulduğunu duyurdu. Etkilenen bölgelerden gelen vatandaşların 14 gün boyunca izleneceğini belirtti ve şüpheli vakalar vitaminlerle tedavi edildi.[29]
COVID-19'un ülkeye gelişinden sonra
[değiştir | kaynağı değiştir]8 Mart'ta, Arnavutluk Bakanlar Konseyi tüm uçuşları durdurdu ve 3 Nisan'a kadar Kuzey İtalya bölgelerindeki feribotları karantinaya aldı.[30] Aynı gün, konsey iki haftalığına tüm okulları tatil etti, tüm büyük kamu toplantılarının iptalini emretti ve spor federasyonlarından planlanan maçları iptal etmelerini istedi.[31] Arnavutluk Sağlık Bakanı Olgeta Manastirliu, İtalya'nın karantinaya alınan bölgelerinden Arnavutluk'a giren herkesin kendi kendini izole etmek zorunda kalacağını, izole edemezlerse cezalandırılacaklarını duyurdu.[31]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale". www.facebook.com (Arnavutça). 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Covid-19/ 104 të infektuar në Shqipëri, dyshohet për një tjetër rast pozitiv". top-channel.tv (Arnavutça). 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ Elsevier. "Novel Coronavirus Information Center". Elsevier Connect (İngilizce). 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ Reynolds, Matt (4 Mart 2020). "What is coronavirus and how close is it to becoming a pandemic?". Wired UK (İngilizce). ISSN 1357-0978. 5 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ a b "Crunching the numbers for coronavirus". Imperial News (İngilizce). 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "High consequence infectious diseases (HCID); Guidance and information about high consequence infectious diseases and their management in England". GOV.UK (İngilizce). 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "World Federation Of Societies of Anaesthesiologists – Coronavirus". www.wfsahq.org (İngilizce). 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale". www.facebook.com (Arnavutça). 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Informacion i përditësuar për Koronavirusin COVID_19". www.shendetesia.gov.al (Arnavutça). 9 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Informacion i përditësuar për Koronavirusin COVID_19". www.shendetesia.gov.al (Arnavutça). 10 Mart 2020. 11 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "President Calls for Retired Doctors' Involvement in Fighting Coronavirus" (İngilizce). Albanian Daily News. 10 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Maryland woman who contracted novel coronavirus visited Albania, not Turkey, embassy says" (İngilizce). Baltimore Sun. 10 Mart 2020. 11 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ "Informacion i përditësuar për Koronavirusin COVID_19". www.shendetesia.gov.al (Arnavutça). 11 Mart 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale". www.facebook.com (Arnavutça). 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "15 mars 2020/ Informacion i përditësuar për Koronavirusin COVID-19". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 15 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "22 mars 2020/ Informacion i përditësuar për koronavirusin COVID-19". www.shendetesia.gov.al (Arnavutça). 22 Mart 2020. 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Manastirliu: 15 raste të reja, zgjerohet harta e prekjes nga COVID-19, apel për qytetarët për të ruajtur distancimin social". www.shendetesia.gov.al (Arnavutça). 23 Mart 2020. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ministria e Shëndetësisë: 19 raste të reja në 24 orë, 123 të prekur nga COVID-19". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 24 Mart 2020. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ministria e Shëndetësisë: 23 raste të reja në 24 orë, 146 të prekur nga COVID-19". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 25 Mart 2020. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ministria e Shëndetësisë: 28 raste të reja në 24 orë, 174 të prekur nga COVID-19". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 26 Mart 2020. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ministria e Shëndetësisë: 12 raste të reja në 24 orë, 186 të prekur nga COVID-19". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 27 Mart 2020. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 11 raste të reja, shkon në 197 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 28 Mart 2020. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 15 raste të reja, shkon në 212 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 29 Mart 2020. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 11 raste të reja, shkon në 223 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 30 Mart 2020. 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 20 raste të reja, shkon në 243 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 31 Mart 2020. 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 16 raste të reja, shkon në 259 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 1 Nisan 2020. 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 18 raste të reja, shkon në 277 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 2 Nisan 2020. 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "COVID-19/ Ministria e Shëndetësisë: 27 raste të reja, shkon në 304 numri i të prekurve". shendetesia.gov.al (Arnavutça). 3 Nisan 2020. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ a b c d Albanian Newsroom (25 Şubat 2020). "Albania: National Medical Emergency Center hands out coronavirus instructions and increases hospital budget" (İngilizce). Independent Balkan News Agency. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Ndalohen fluturimet me 10 destinacione drejt Italisë" (Arnavutça). TV Klan. 9 Mart 2020. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2020.
- ^ a b "Albania ha lts schools, Italy flights, ferries over coronavirus" (İngilizce). Reuters. 8 Mart 2020. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.