Eğirdir Gölü
| Eğirdir Gölü | |
|---|---|
 Eğirdir Gölü'nün kıyıdan görünümü | |
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Şehir(ler) | Isparta |
| İlçe(ler) | Gelendost, Eğirdir, Senirkent |
| Koordinatlar | 37°59′37″K 30°53′18″D / 37.99361°K 30.88833°D |
| Ada(lar) | Can Ada, Yeşil Ada |
| Yerleşim(ler) (sahil) | Eğirdir |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (giden) | Karacaören-1 Barajı, Karacaören-2 Barajı |
| Uzunluk | 50 km (31 mi) |
| Genişlik | 15 km (9,3 mi) |
| Yüzölçümü | 468 km2 (181 sq mi) |
| Ortalama derinlik | 14 m (46 ft) |
| En derin noktası | 16,5 m (54 ft) |
| Kıyı uzunluğu | 150 km (93 mi) |
| Özellikler | Tatlı su |
| Wikimedia Commons | |
  Eğirdir Gölü (Türkiye) | |
Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.
35° 37′ 41″ Kuzey – 38° 16′ 55″ Kuzey enlemleri ile; 30° 44′′ 39″″ Doğu – 30° 57′ 43″ Doğu boylamı arasında yer alır. Dik kayalara, düz ve sığ bir tabana sahip olan gölün, kıyı uzunluğu 150 km dir. Eğirdir Gölü'nde Kemer Boğazın kuzeyinde yer alan bölümü Hoyran, Güneyinde yer alan bölümü Eğirdir bölümü olarak bilinmektedir.
Doğal yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Eğirdir Gölü'nün yüzey alanı insanların su kullanımına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Karstik yapıdaki gölün özellikle batı kesimlerinde yer alan düdenlerin bir kısmı kapatılmıştır. Farklı amaçlarla kullanılmak üzere (içme suyu, tarım vb.) gölde DSİ tarafından çok sayıda pompaj istasyonları kurulmuştur. Eğirdir Gölü'nün en önemli özelliklerinden bir diğeri denizle olan bağlantısıdır. Kovada kanalı ile Kovada Gölü’ne gelen sular Kovada Vadisi’nden, Aksu Çayı’na oradan da karstik yollarla Akdeniz’e boşalmakta idi. Son yirmi yıldır gölün suları Çandır Ovası’nda yaptırılan Karacaören I ve II barajlarına gelmektedir. Eğirdir Gölü ile Kovada Gölü arasında doğal bağlantıyı oluşturan 22 km’lik Kovada Kanalı yer almaktadır. Kemer Boğazı; Doğu-Batı doğrultusunda daralma göstererek yaklaşık (göldeki su sevisine bağlı olarak farklılık arz etmekte) 1,8 km’lik mesafe ile gölün iki bölümlü görünüm almasına neden olmaktadır.[1]
Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Eğirdir gölü çukurluğunun plüvyal dönemlerdeki karstik olaylar sonucu oluştuğu ve yine bu dönemde su ile dolduğu belirtilmiştir. Göl çukurluğunun tektonik kökenli, su birikiminin Neojen sonrasında geliştiğini. Holosen'de büyük bir polyenin çökmesi sonucu ortaya çıktığını, göl içindeki küçük adaların da bunun kanıtı, olduğunu, söylemektedir, tektonik kökenli çukurluğun karstik olaylarla şimdiki biçimini kazandığını gölün plüvyal dönemde geliştiğini belirtmiştir. Anadolu'nun eski iklimi ile birleştirilerek Eğirdir dahil yöredeki büyük su kütleleri plüvyal göller biçiminde gruplandırılmaktadır. Kaynağı, Gölcük maar volkanizması olan döküntü tüllerin kolüvyum konileri içinde yer alabilmesi, Eğirdir Gölü'nü çevreleyen yamaçların en azından Orta-Üst Pliyosen öncesinde yaratılması ile olanaklıdır.[2]
Koruma
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'nin en büyük 2. tatlı su gölüdür. Eğirdir Gölü’nün maksimum su kotu ile çevrelenen su alanı “I. Derece Doğal Sit Alanı” olarak belirlenmiştir. Maksimum su kotundan itibaren 300 metrelik bir bant ise “III. Derece Doğal Sit Alanı” olarak kabul edilmiştir. Eğirdir Gölü, “A Sınıfı Sulak Alan” listesindedir. Eğirdir Gölü havzası içerisinde Kovada Gölü Milli Parkı ve Gelincik Dağı Tabiat Parkı bulunmaktadır.[3]
Su bütçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Gölü besleyen en önemli su girdileri; gölün tabanından kaynayan kaynaklardır. Aynı zamanda çevre dağlardan inen ve yağış suları ile beslenen irili ufaklı çok sayıda dere ve çay vardır. Bunlardan en önemlileri; Yalvaç ilçesinden gelen ve Gelendost ilçesinden göle karışan Akçay, Uluborlu ve Senirkent ilçelerinden geçerek göle inen Pupa Çayı, Hoyran Ovası'ndan inen Değirmen Çayı ve Aksu Çayı'ndan bir kanalla göle bağlanan Aksu Deresi'dir. Eğirdir Gölü, Isparta ilinin ve çevresindeki yerleşim birimlerinin içme suyu ihtiyacını karşılar. Aynı zamanda Isparta, Gönen, Uluborlu, Senirkent, Yalvaç, Gelendost ve Eğirdir ovalarında sulama suyu olarak kullanılır.
Ovaların göl kıyılarına açıldığı gölün sığ kısımları tamamen saz ve kamışlarla kaplıdır. Göl, kapalı havzaya sahip olduğu halde tabanından bol miktarda kaynak suları ile beslenmekte ve göl suyunun 1/3'ü her yıl yenilenmektedir. Gölün giderleri, DSİ pompa istasyonları, Kovada Kanalı ve yazları aşırı buharlaşmadır.
Flora ve fauna
[değiştir | kaynağı değiştir]Gölde bulunan balık türleri tatlısu levreği, sazan, çim sazanı, sudak, eğrez ve son yıllarda ortaya çıkan gümüş balığıdır. kerevit, yengeç, su yılanı, su faresi, kurbağa ve su kaplumbağası da gölde bulunan diğer canlılardır. Göl, yaban hayatı için de önemli bir yer tutar. tepeli dalgıç, yumurta piçi, karabatak, balıkçıl türleri, angıt, bozkaz, sakar meke, benekli sutavuğu, uzunbacak, bıyıklı sumru, saz delicesi, martı çeşitleri gibi yerli türler ile birlikte pelikan, flamingo, kuğu, sakarca kazı, boz kaz, fiyu, kılkuyruk, yeşilbaş, elmabaş, macar, kız kuşu, su çulluğu ve tepeli pakta gibi kışlayan ve konaklayan türleri bünyesinde barındırır.[4]
Adalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Gölde, Eğirdir'e bir karayoluyla bağlanmış bulunan iki küçük adacık bulunmaktadır. Birincisi Can Ada, ikincisi ise Yeşilada’dır.
Can Ada; Eğirdir ile Yeşilada arasında yer alan ve 7 dönümlük (7000 m²) bir alana sahip olan küçük bir adacıktır. Yerleşim alanı olmayıp, çadır ve karavan turizmi ile piknik alanı olarak kullanılmaktadır. Atatürk'ün Eğirdir'i ziyareti sırasında Canada, 1 Şubat 1933 tarihli Belediye encümeni kararıyla kendisine hediye edilmiş, daha sonra Atatürk'ün mirasçılarına, onlardan da Eğirdir Belediyesine geçmiştir.
Yeşil Ada: Eğirdir'in en güzel turizm bölgesi olan adada, doğa güzelliklerinin yanında Aya Stefanos Kilisesi gibi tarihi zenginliklerde bulunmaktadır. Yerli ve yabancı turistlere hizmet veren balık lokantaları ve ev pansiyonculuğu gelişmiştir.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
UUİ'dan çekilen Eğirdir Gölü fotoğrafı(Göl, merkezde sabitlenmiş kameranın hemen üzerinden görülmektedir.) -
UUİ'dan çekilen diğer bir fotoğraf -
Eğirdir Gölü'nde gün doğumu -
Eğirdir Gölü'nde gün batımı -
Eğirdir Gölü -
Eğirdir Gölü
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kesici,Erol,"Eğirdir Gölü (Isparta)’nün Doğal Yapısına Yapılan Müdahalelerin Gölün Ekolojik Yapısına Etkileri" SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fak. 32500 Eğirdir/ISPARTA.
- ^ Kazanci, Nizamettin, "EĞİRDİR GÖLÜ ÇANAĞININ OLUŞUM ZAMANINA İLİŞKİN BiR GÖZLEM" Fen Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara .
- ^ Korkmaz, Mehmet "Eğirdir Gölü ve çevresinde turizm gelişiminin sürdürülebilirliği üzerine değerlendirmeler" SDÜ Orman Fakültesi Orman Müh. Böl., 32260, Isparta
- ^ Bulut, Cafer. Atay, Ramazan"ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ EĞİRDİR GÖLÜ’NDE FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ VE LİMNOLOJİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ".
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- http://www.focusdergisi.com.tr/kultur/00464 10 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Göl listeleri | |
|---|---|
| Doğal göller |
|
| Yapay göller | |
