Muhtar
Muhtar, köy tüzel kişiliğinde veya belediye sınırları içinde mahalle yönetiminin başında bulunan kişidir. Kökeni Arapçadır ve "seçilmiş kişi" anlamına gelir.
Muhtar, köy veya mahalle halkı tarafından seçilir. Muhtar seçiminde siyasi partiler aday gösteremezler. Türkiye'de muhtarların görev süresi 5 yıldır. Muhtar köy ve mahalle tüzel kişiliğini temsil eder. Muhtar köye ilişkin kararlarını 4 azasıyla birlikte alır. 2019 yılında yapılan seçimlere göre 31.912 mahalle, 18.337 köy muhtarı olmak üzere toplam 50.249 muhtar görev yapmaktadır. 50.249 muhtarın 593 mahalle ve 47 köy olmak üzere toplam 640 kadındır.[1]
Muhtar köyün yol, köprü, çeşme vb. ortak mallarını inşa ettirir, inşa olunanların bakım ve onarımını yaptırır. Muhtar köyde yapılması gereken işleri imece usulu ile gerçekleştirir. Aynı zamanda muhtar, genel yönetimin temsilcisi sıfatıyla da yasaları ve hükûmet emirlerini halka duyurur, köy içinde dirlik ve düzeni sağlar. Genel yönetimle ilgili işlerin köyde uygulanmasına yardımcı olur.
Görevini gereği gibi yapmayan muhtarlar köyün bağlı olduğu ilçe idare kurulu kararı ile görevden uzaklaştırılabilir. Muhtarın köy yararına olmayan kararını vali veya kaymakam bozabilir. Ancak mülki amirler, muhtarların yerine karar alamazlar; bozma sebeplerini gerekçesiyle açıklarlar ama bu asıl hükûmete aittir.
Muhtar hem seçimle başa gelip halka hizmet etmesi, hem de devlet memuru gibi bir işlevi olması dolayısıyla "ne deve ne kuş" melez bir kavram olarak görülür. Batı'da benzeri olmayıp sadece Osmanlı topraklarında varlığı, bütçesi olmaması, bu yüzden önemsenmemesi de hakkında pek bilimsel araştırma bulunmamasının sebebi olabilir. Türkiye'de yaklaşık elli bin muhtar olması, bunların yirmi bini ile ilk kez buluşma düzenleyen devlet başkanının Erdoğan olması konuya dikkat çekmiştir. Muhtarın devlet ve politik açılardan rolünün araştırılması da ilk Élise Massicard tarafından yapılmıştır.[2][3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynak
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kadın Muhtarların Toplam Sayısı -". Türkiye Muhtarlar Konfederasyonu. 15 Haziran 2020. 24 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024.
- ^ "The State from its Margins: A perspective from street level Turkey. Interview with Elise Massicard". Entretien - ouvrage (İngilizce). 16 Haziran 2022. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024.
- ^ "Muhtarlar üzerinden Türkiye'de devlet-toplum ilişkileri: Élise Massicard ile söyleşi". YouTube. 13 Aralık 2023. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024.
| Mülki idare bölümleri |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mahallî idareler |
| ||||||
| İdare içinde olmayan | |||||||
| Ayrıca bakınız | |||||||
 | Türkiye ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |