Sławomir Mrożek
| Sławomir Mrożek | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 29 Haziran 1930 Borzęcin, Aşağı Polonya Voyvodalığı, Polonya |
| Ölüm | 15 Ağustos 2013 (83 yaşında) Nice, Fransa |
| Meslek | oyun yazarı, yazar, karikatürist |
| Milliyet |  Polonya |
| Vatandaşlık | Fransız, Polonyalı |
Sławomir Mrożek (29 Haziran 1930 - 15 Ağustos 2013), Polonyalı oyun yazarı, yazar ve karikatüristtir.
1963'te İtalya'ya, oradan Fransa'ya ve ardından Meksika'ya göç etmiştir. 1996'da Polonya'ya dönüp Kraków şehrine yerleşmiştir. 2008 yılında Fransa'ya geri dönmüştür.[1] Nice'te 83 yaşında ölmüştür.[2]
Tiyatro oyunları absürt tiyatro olarak nitelenir.[3] Satirik (taşlama) oyunlarının ve öykülerinin çoğu bireyin totaliter sistemde yaşadığı problemleri konu edinmiştir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Slawomir Mrozek, mimarlık ve felsefe eğitimi gördü. Liseyi 1949 yılında bitirip Polonya Birleşik İşçi Partisi'ne katıldı. 1950 yılında Przekrój gazetesinde yazmaya başladı. 1952'de Polonya Yazarlar Birliği'ne (ZLP) katıldı.[4] Sonraları Polonya'daki hükûmete karşı açıkça tavır aldı ve sürgüne zorlandı.
1959'da Maria Obremba ile evlenip Varşova'ya yerleşmiştir. 1963'te karısıyla beraber İtalya'ya iltica etmiştir. İtalya'da 5 sene kaldıktan sonra Fransa'ya geçmiş ve 1978'de Fransız vatandaşlığını almıştır.[4]
ABD, Almanya ve Meksika'da yaşamıştır. İlk karısı Maria Obremba 1969 yılında ölmüştür. 1987'de Meksikalı Susana Osorio Rosas ile evlenmiştir. 1996'da Polonya'ya dönmeye karar vermiş ve Krakov'a yerleşmiştir. 2002'de felç geçirmiş, uzun süre konuşma güçlüğü çekmiş ve durumunun düzelmesi yıllar sürmüştür. 2008'de Fransa'nın Nice kentine yerleşmiş ve burada 15 August 2013'te hayatını yitirmiştir. Cenazesi 17 Eylül 2013'te Krakov'a getirilmiş ve oraya defnedilmiştir.
Sanat Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1950'li yılların sonlarına doğru tiyatro oyunları yazmaya başladı. İlk oyunu Policja (Polisler) 1958 yılında basılmıştır. Totalitarizm konulu Absürt tiyatro tarzında kaleme aldığı ilk uzun oyunu Tango (1965), Mrozek'e, Polonyalı çağdaş drama yazarları arasında önemli bir ün sağlamış,[1] kimilerine göre en başarılı oyunudur.[3] 1975'teki ikinci popüler oyunu Emigranci (Sığıntılar), Paris'teki Polonyalı iki göçmenin acı ve ironik bir tablosudur.[5]
Polonya'da 1960 başlarında ve 1981'deki sıkıyönetim ilanından sonra birçok oyunu yasaklanmıştır.[6]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Professor / Profesör
- Policja / Polisler, 1958
- Męczeństwo Piotra Ohey'a / Peter Ohey'in Şehitliği, 1959
- Indyk / Hindi, 1960
- Na pełnym morzu / Denizde, 1961
- Karol, 1961
- Striptease / Striptiz, 1961
- Zabawa / Parti, 1962
- Kynolog w rozterce / Köpek Yetiştiricisinin İkilemi, 1962
- Czarowna noc / Sinirli Gece, 1963
- Śmierć porucznika / Teğmenin Ölümü, 1963
- Der Hirsch, 1965
- Tango, 1965
- Racket baby, 1965
- Poczwórka, 1967
- Dom na granicy / Sınırdaki Ev, 1967
- Testarium, 1967
- Drugie danie / Ana Yemek, 1968
- Szczęśliwe wydarzenie / Şanslı Vaka, 1971
- Rzeźnia / Mezbaha, 1971
- Emigranci / Sığıntılar, 1974
- Garbus / The Hunchback, 1975
- Serenada / Serenat, 1977
- Lis filozof / Filozof Tilki, 1977
- Polowanie na lisa / Tilki Avı, 1977
- Krawiec / Terzi, 1964
- Lis aspirant / Çaylak Tilki, 1978
- Pieszo / Yayan, 1980
- Vatzlav, 1968
- Ambassador / Büyükelçi, 1982
- Letni dzień / Bir Yaz Günü, 1983
- Alfa, 1984
- Kontrakt / Kontrat, 1986
- Portret / Portre, 1987
- Wdowy / Dullar, 1992
- Milość na Krymie / Kırım'da Aşk, 1993
- Wielebni / Aziz Peder, 2000
- Piękny widok / Güzel Manzara, 2000
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Krystyna Dąbrowska, Sławomir Mrożek. 29 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., September 2009.
- ^ Staff writer (15 Ağustos 2013). "Sławomir Mrożek nie żyje" (Lehçe). Gazeta Wyborcza. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
- ^ a b "Sławomir Mrożek, from theEncyclopædia Britannica". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2014.
- ^ a b "Sławomir Mrożek trail". Malopolska Regional Operational Programme ERDF. Literacka Małopolska. 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2013.
- ^ August Grodzicki, "Bardzo polska tragikomedia." 14 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Życie Warszawy nr 5; 07-01-1976
- ^ Dąbrowska, Krystyna. "Slawomir Mrożek". The Adam Mickiwicz Institute - Poland's National Institute of Culture. 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alek Pohl (1972) Zurück zur Form. Strukturanalysen zu Slawomir Mrozek. Berlin: Henssel ISBN 3-87329-064-2
- Halina Stephan (1997) Transcending the Absurd: drama and prose of Slawomir Mrozek. (Studies in Slavic Literature and Poetics; 28). Amsterdam: Rodopi ISBN 90-420-0113-5
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sławomir Mrozek
- Interview with Mrozek; Wayback Machine
- Extensive Mrozek bibliography
- On Sławomir Mrożek - Playwright's Tango 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Review: Sławomir Mrożek's "The Diary. Volume 1. 1962-1969" 3 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
