Thatcherizm
Thatcherizm, 1979-1990 arasında Birleşik Krallık başbakanlığını yapan Muhafazakar Parti lideri Margaret Thatcher'ın adını taşıyan ve yalnızca siyasi platformu ve belirli politikalarıyla değil, aynı zamanda kişisel karakteri ve görevdeyken yönetim tarzıyla da ilgili olan bir İngiliz muhafazakar ideoloji biçimidir.
Thatcherizmi savunanlar Thatchercılar olarak anılmaktadır. Bu terim, 1979 genel seçimlerinden 1990'daki istifasına kadar Thatcher yönetimindeki İngiliz hükûmetinin ilkelerini tanımlamak için kullanılmıştır, ancak 1990'lar ve 2010'lar boyunca Thatcher'dan sonra başbakanlık yapan ve onun siyasetini kısmen sürdüren John Major, Tony Blair, Gordon Brown ve David Cameron dönemlerini de kapsayacak şekilde kullanılabilir. Uluslararası anlamda Thatcher'cılar, neoliberalizm olarak bilinen genel sosyo-ekonomik hareketin bir parçası olarak tanımlanmış olup, Birleşik Krallık'ın yanı sıra (ABD gibi) farklı ülkeler de genişlemeci kapitalizm etrafında benzer politikaları paylaşmaktadır.[1]
Thatcherizm, düşük enflasyonu, devleti iktisadi sahada küçültmeyi ve serbest pazar ekonomisini geliştirmeyi savunur. Bunun için kullandığı başlıca araçlar para arzı üzerinde sıkı kontrol, özelleştirme ve işçi haklarının kısıtlanmasıdır.
Thatcherizm, Margeret Thatcher ile aynı dönemde ABD'de, Avustralya'da, Kanada'da, Türkiye'de ve diğer ülkelerde uygulanan neoliberal siyasetle benzeşir.
Thatcher'ın 1983'ten 1989'a kadar maliye bakanlığını yürüten Nigel Lawson, Thatcherizmi şöyle özetler:
| “ | Serbest pazar, mali disiplin, kamu harcamaları üzerinde sıkı kontrol, vergi kesintisi, milliyetçilik, Viktorya dönemi değerleri, özelleştirme ve bir tutam da popülizm.[2] | „ |
Thatcherizme yakın düşünürler arasında Keith Joseph, Enoch Powell, Friedrich Hayek ve Milton Friedman sayılabilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gittins, Ross (18 Temmuz 2017). "The neoliberalism of Margaret Thatcher and Ronald Reagan has run its course". The Sydney Morning Herald. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ Nigel Lawson (1992). The View From No. 11: Memoirs of a Tory Radical. Londra, Bantam. s. 64. ISBN 0593022181.
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Birleşik Krallık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |