Yenimahalle
| Yenimahalle | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Ankara |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Türker Çağatay Halim [1] |
| • Belediye başkanı | Fethi Yaşar (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 274,16 km² |
| Rakım | 830 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 663.580 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 06170 |
| İl alan kodu | 0312 |
| İl plaka kodu | 06 |
Yenimahalle, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenimahalle, 1946-1949 yıllarında ilin imarı Ankara Belediye Başkanı Ragıp Tüzün tarafından Ankara'nın yakın yerleşim alanı olarak planlanmış ve 1950 yıllarında dar gelirli işçi ve memur vatandaşları konut sahibi yapmak gayesi ile ikişer katlı olarak kurulmaya başlanmış, bugünkü gibi hızlı bir gelişme gösteren Yenimahalle, 1 Eylül 1957 tarihinde ilçe merkezi hâline getirilmiştir.[3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenimahalle, ilçe merkezi haricinde engebeli bir arazide kurulmuştur. Denizden yüksekliği 830 metredir. İlçenin yüzölçümü 274 km²'dir.
Komşu illerden gelen Çubuk Çayı, Hatip Çayı ve İncesu Deresi, ilçenin Akköprü mevkiinde birleştikten sonra Çiftlik, Güvercinlik ve Etimesgut'tan geçerek Sincan'a bağlı olan Osmaniye köyü'nün yakınındaki Akıncı Ovası'ndan gelen Ova Çayı ile birleşerek Ankara Çayı adını alır ve Sakarya Nehri'nin büyük bir kolu olarak Polatlı sınırlarına kadar girer. Yenimahalle ilçesi, kuzeyde Kahramankazan, doğuda Keçiören ve Altındağ, güneyde Etimesgut ve Çankaya, batıda ise Sincan ilçesi ile komşudur.
Güney ve kuzey olarak birbirinden kopuk iki parçalı halde bulunan Yenimahalle sınırlarını tek parça haline getiren yeni düzenlemeyle, ilçenin kuzey bölümü korunarak; kuzey bölümünden tamamen kopuk olan Güney bölümündeki; Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolunun dışında kalan ile Aşağıyurtçu, Yukarıyurtçu, Balıkuyumcu, Fevziye ve Şehitali mahalleleri tüm sınırlarıyla birlikte Etimesgut’a bağlanmış, Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolunun doğusunda kalan ana bölümleri ile Çayyolu, Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Ümit, Koru, Konutkent ve Yaşamkent mahalleleri tüm sınırları ile Çankaya’ya bağlanmıştır. Bu değişiklikten sonra Yenimahalle ilçesinin yüzölçümü ve nüfusu ciddi olarak düşmüştür.[4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1960[5] | 97.650 | 67.636 | 30.014 |
| 1965[6] | 122.166 | 86.222 | 35.944 |
| 1970[7] | 175.528 | 133.347 | 42.181 |
| 1975[8] | 246.154 | 198.643 | 47.511 |
| 1980[9] | 330.908 | 270.016 | 60.892 |
| 1985[10][a] | 382.205 | 360.573 | 21.632 |
| 1990[11][b] | 351.436 | 343.951 | 7.485 |
| 2000[12] | 553.344 | 534.109 | 19.235 |
| 2007[13] | 614.778 | 614.778 | veri yok |
| 2008[14] | 609.887 | 609.887 | veri yok |
| 2009[15] | 625.826 | 625.826 | veri yok |
| 2010[16] | 648.160 | 648.160 | veri yok |
| 2011[17] | 668.586 | 668.586 | veri yok |
| 2012[18] | 687.042 | 687.042 | veri yok |
| 2013[19][c] | 591.462 | 591.462 | veri yok |
| 2014[20] | 608.217 | 608.217 | veri yok |
| 2015[21] | 632.286 | 632.286 | veri yok |
| 2016[21] | 644.543 | 644.543 | veri yok |
| 2017[21] | 659.603 | 659.603 | veri yok |
| 2018[21] | 663.580 | 663.580 | veri yok |
| 2019[21] | 687.093 | 687.093 | veri yok |
| 2020[21] | 695.395 | 695.395 | veri yok |
| 2021[21] | 703.809 | 703.809 | veri yok |
| 2022[21] | 704.652 | 704.652 | veri yok |
| 2023[21] | 701.638 | 701.638 | veri yok |
Not: 2004 yılında köyler mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçim | İsim | Parti | |
|---|---|---|---|
| 1984 | Mustafa Vuran | Anavatan Partisi | |
| 1989 | Abdurrahman Oğultürk | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | |
| 1994 | |||
| 1999 | Tuncay Alemdaroğlu | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 2004 | Ahmet Duyar | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 2009 | Fethi Yaşar | Cumhuriyet Halk Partisi[22] | |
| 2014 | |||
| 2019 | |||
| 2024[23] | |||
İdari durum
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenimahalle, Ankara ilinin merkezi ilçelerinden biri olup, 1957 yılında kurulmuştur. İlçede 54 mahalle bulunmaktadır. Kırsal mahallelerin (köylerin) yarısı arazi ve yerleşim durumu itibarıyla ova üzerindedir. Diğer yarısı engebeli arazi üzerine kurulmuştur.
Ekonomik durum
[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçenin şehir kesiminde oturanların çoğunluğu memur ve işçilerdir. Son yıllarda hızlı bir gelişme gösteren ilçede ticaret ile ilgilenen kişilerin sayısı artmıştır.
Son yıllarda Ankara ilinin yeni yerleşim alanı olarak ön sıralara geçen bu ilçede, özellikle D-100 Devlet Karayolu çevresinde yerleşim alanları ve sanayi ağırlık kazanmaktadır. Batıkent yerleşim alanı, Aselsan ile tüzel ve özel kişilere ait fabrikaları ve özellikle Macun Mahallesi sınırları içerisinde kurulan Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi (OSTİM) ile ATB İş Merkezi, İvedik Organize Sanayi Bölgesi, Öz Ankara Toptancılar Sitesi, Yıldız Sanayi Sitesi, Erciyes İşyerleri, Başkent Oto Sanayi ve GİMAT bulunmaktadır.
Birçok alışveriş merkezi (AVM) bu ilçede yer almaktadır. ANKAmall, ACity Premium Outlet, Armada, Atlantis, Batı Park, Gimart, Meydan Batıkent ve Podium alışveriş merkezleri bu ilçede bulunmaktadır.
Ankara'nın en büyük mezarlığı olan Karşıyaka Mezarlığı da bu ilçede bulunmaktadır.
İlçede Binası Bulunan Önemli Kamu Kurumları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Polis Akademisi Çamlıca Yerleşkesi
- Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanlığı
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanlığı
- İçişleri Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı
- Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
- Gelir İdaresi Başkanlığı Eğitim Merkezi
- Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü
- Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
- Göç İdaresi Başkanlığı
- Devlet Arşivleri Başkanlığı
- Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
- Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü
- Türk Patent ve Marka Kurumu
- Ankara Büyükşehir Belediyesi
- Cumhurbaşkanlığı Sarayı
- Hâkimler ve Savcılar Kurulu
- Türkiye İş Kurumu
- Devlet Hava Meydanları İşletmesi
Tarihî ve turistik yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçenin tarihini vurgulayan eserler arasında Bizans döneminde yaptırılmış, Selçuklu hükümdarı 1. Alaaddin Keykubât döneminde onarılmış Bağdat Ticari Yolu ile Ankara Çayı üzerinde bulunan Akköprü, bu ilçenin Varlık mahallesindeki İstanbul Devlet Asfaltı'nın kenarında olup, 4 büyük, 3 küçük olmak üzere 7 kemerden oluşmuştur ve tarihî özelliğini korumaktadır.[24][25]
Atatürk tarafından parası bizzat ödenmek kaydı ile 5 Mayıs 1925 tarihinde kurulan Atatürk Orman Çiftliği ilçe sınırları içerisinde olup, halka dinlenme ve örnek çalışmaları ile hizmetini sürdürmektedir.
Ankara Hayvanat Bahçesi, Atatürk Orman Çiftliği içerisindedir. Atatürk'ün direktifi ile 29 Ekim 1940 tarihinde hizmete açılmıştır. Kuruluş amacı, halka yerli ve yabancı hayvan çeşitlerini tanıtmak ve özelliklerini öğretmek, hayvan ve doğa sevgisini aşılamaktır. Bugün 178 çeşit hayvan barındırmaktadır. Yılda ortalama 1 milyon insan tarafından ziyaret edilmektedir.
75. Yıl Ankara Hipodromu
[değiştir | kaynağı değiştir]1988 yılında yapılan ve hizmete giren 75. Yıl Ankara Hipodromu, 1.383.282 m² alan üzerine kurulmuş olup, tribün binası, zemin ve 4 kattan oluşmaktadır. Tribün binasında 8 adet yürüyen merdiven, 6 adet asansör, numaralı localar, seyir terasları, Cumhurbaşkanı ve kordiplomatik locası vardır. 6.400'ü ayakta, 2.300'ü oturan olmak üzere 8.700 seyirci kapasitelidir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021.
- ^ "7033 sayılı Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yenimahalle Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ankara Yenimahalle Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "wikipedia". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.
- ^ "Yenimahalle 2024 seçim sonuçları". Sözcü.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Faruk Pekin, Hayri Fehmi Yılmaz. 100 Köprü / Türkiye'nin Kültür Mirası. NTV Yayınları. ISBN 978-605-5813-10-9.
- ^ "Kentler.com". 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
|
Kahramankazan |
| |||||
| Sincan | 
|
Keçiören | |||||
 Yenimahalle 
| |||||||
| |||||||
| Etimesgut, Çankaya | Altındağ |
