Michael Faraday
- Tefü dins, plads u pösods votik labü nem: Faraday, logolös padi: Faraday (Telplänov).
  
| |
|---|---|
| Moted: | 22 setul 1791, 1790 Newington Butts[*], London |
| Deadam: | 25 gustul 1867, 26 gustul 1867, 1866 Hampton Court Palace[*], London |
| Cal(s): | hifüsüdan[*], hikiemavan[*], hidatuvan[*], hilautan[*] |
| Tatät(s): | Regän Pebalöl Greta⸗Britäna ä Lireyäna[*], Regän Greta⸗Britäna[*] |
| Matan(s): | Sarah Barnard[*] |
| Pal(s): | James Faraday[*], Margaret Hastwell[*] |
| Gem(s): | Robert Faraday[*] |
Hiel Michael Faraday (1791 setul 22 - 1867 gustul 25) äbinom kiemavan ä füsüdan Linglänik (ü „natafilosopan“, äsä sagoy ün tim at), kel äkeblünom mödikosi jäfüdes: lektinamagnetim e lektinakiemav.
El Faraday ästudom feli magnetik zü dugian labü lektinaflum no votiköl, ed äfümetom stabis suemoda füsüdik fela magnetik. Ätüvom stigädami lektinamagnetik, diamagnetim ed lektinodiloti. Äjonom, das magnetim kanon flunön litastralis, e das ädabinon tef vü pubods tel at.[1][2] Ädatuvom cinis tulöl lektinamagnetik äfomon stabi kaenava motora lektrinik, e gretadilo yufü vobod omik lektin ävedon gebovik kaenave.
As kiemavan, el Faraday ätüvom bänsoli, ävestigom vapavatedi klorina, ädatuvom fomi primöfik filediana hiela Bunsen ed i siti loxidamanumas. Äsuvükom vödedis äs nanod, katod, lektinod e yion.
Do el Faraday ägetom dugäli fomik nemödik ed äsevom nemödikosi dö matemat löpik äs difakalkul, äbinom balan nolavanas flunilabikün jenotema nolava. Nolavajenavans anik[3] mäniotons omi as sperimäntan gudikün nolavajenotema.[4] Stabäd ninädamafäga lektinik ela SI: farad, pänemon stimü om, soäsä i fümöfanum hiela Faraday: lodot lektinik mola bal leäktronas (coulombs za 96 485). Stigädamalon hiela Faraday lesagon, das fel magnetik ma tim votiköl jafon nämi lektinomüföl proporik.
El Faraday ägetom as balan „Profäsori Kiemava stimü Fuller“ Stitoda Regik Greta-Britäna ed älabom diniti at jü fin lifüpa okik.
Literat
[redakön • redakön fonäti]- ↑ El Michael Faraday lä el Encyclopaedia Britannica, dabükot yela: 1911, se bevüresodatopäd: LovetoKnow. Pekonsulton ün yanul yela: 2007.
- ↑ Ragivs Stitoda Cinäda e Kaenava in London, nüns tefü el Michael Faraday
- ↑ Russel, Colin. 2000. Michael Faraday: Physics and Faith. New York: Oxford University Press.
- ↑ "best sperimäntan gudikün nolavajenotema." Saitot dokana: Peter Ford, se Diläd Füsuda Nivera di Bath. Pekonsulton ün yanul yela: 2007.