Çeviri Göstergebilimi Işığında Bir İnceleme: Edgar Allan Poe’nun The Masque of the Red Death Başlıklı Öyküsü ve Türkçe Çevirileri, 2023
Bu çalışmanın amacı Edgar Allan Poe’nun The Masque of the Red Death (1842) başlıklı öyküsü ve T... more Bu çalışmanın amacı Edgar Allan Poe’nun The Masque of the Red Death (1842) başlıklı öyküsü ve Türkçe çevirilerini, çeviri göstergebiliminin sunduğu bakış açısıyla incelemek ve çeviri göstergebiliminin çevirmene ve çeviri sürecine sunabileceği katkıları ortaya koymaktır. Edgar Allan Poe’nun 1842 yılında yayımlanan The Masque of the Red Death adlı öyküsü ve bu öykünün Tomris Uyar (1991), Nebiha Şentürk (2016), Nazire Ersöz (2017) ve Hasan Fehmi Nemli (2018) tarafından Türkçeye yapılan çevirileri bu çalışmanın bütüncesini oluşturmaktadır. Özgün metnin göstergebilimsel çözümlenmesinde Sündüz Öztürk Kasar’ın (2009) Paris Göstergebilim Okulu’nun sunduğu metin çözümleme adımlarını çeviri göstergebilimi kapsamında derlediği göstergebilimsel çözümleme modeli esas alınmıştır. Eserin Türkçede yayımlanan dört farklı çevirisi Öztürk Kasar’ın ortaya koyduğu Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği (2021) kapsamında değerlendirilmiştir. “Öyküdeki sembollerin çevirisi”, “Alımlayan özneye yönelik hitapların çevirisi”, “Metinlerarası ögelerin çevirisi” ve “Anlam evirici eğilimlere farklı örnekler” başlıklarıyla ele alınan çeviri değerlendirmesinde, toplam on altı söylemde anlam evirici eğilim saptanmıştır. Yapılan çeviri değerlendirmesinde hata avcılığından kaçınılarak çevirmen kararları dizgeselliğin sunduğu veriler doğrultusunda betimleyici bir yaklaşımla ele alınmıştır.
Çeviride kadın izi: Feminist çeviri stratejileri, 2022
Dünya’da ve Türkiye’de feminist söylemin oluşumu ve gelişiminde edebî eserlerin ve çevirilerin ... more Dünya’da ve Türkiye’de feminist söylemin oluşumu ve gelişiminde edebî eserlerin ve çevirilerin önemli bir paya sahip olduğu düşünülür. Bu makalede Türkiye’de feminist söylemin gelişiminde etkili olduğu düşünülen feminist çeviri örneklerinde yer alan feminist çeviri stratejileri, Women’s Estate (1971) ve The Rights and Wrongs of Women (1976) başlıklı iki feminist eserin çevirilerinde yer alan yan metinler üzerinden ele alınacaktır. Bu bağlamda Juliet Mitchell tarafından yazılan Women’s Estate (1971) adlı eserin Türkiyedeki ilk kadın çeviri grubu Kadın Çevresi çevirmenleri Gülseli İnal, Gülnur Savran, Şirin Tekeli, Feraye Tınç, Şule Torun ve Yaprak Zihnioğlu tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadınlık Durumu (1985) ile Juliet Mitchell ve Ann Oakley tarafından derlenen The Rights and Wrongs of Women (1976) eserinin Fatmagül Berktay tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadın ve Eşitlik (1984, 1992, 1998)’de kullanılan feminist çeviri stratejileri irdelenecektir. Bu irdelemede Massardier-Kenney’in “Towards a Redefinition of Feminist Translation Practice” (1997) başlıklı makalesinde ortaya koyulan feminist çeviri stratejileri temel alınacaktır. Yapılan değerlendirme neticesinde bu eserlerin çevirmenlerince tercih edilen çeviri stratejilerinin Massardier-Kenney’in yukarıda adı geçen makalesinde yer alan feminist çeviri stratejileri ile benzer olduğu görülmüştür. Feminist söylemin gelişim aşamasında Batı edebiyatından Türkçeye kazandırılan bu eserlerde yer alan feminist çeviri stratejilerinin irdelenmesinin Türkiyedeki feminist harekete ve feminist çeviri pratiğine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Reading The Allusions in Terry Pratchett’s Wyrd Sisters and its Turkish Translation through the Lens of Intertextuality, 2023
In this study, the intertextual allusions in the fantasy novel Wyrd Sisters by Terry Pratchett we... more In this study, the intertextual allusions in the fantasy novel Wyrd Sisters by Terry Pratchett were classified, and their Turkish translations by Niran Elçi were analysed descriptively. As the name of the book signals with its similarity to the “Weird Sisters” or “Three Witches” in Shakespeare’s Macbeth, it includes several intertextual references, including but not limited to Shakespeare’s works. In order to exemplify these intertextual references, six intertextual allusions detected in the source text were first analysed in terms of their forms according to Ritva Leppihalme’s (1997) categorization of allusions. Then they were classified as being implicit or explicit intertextual references based on the intertextuality theory suggested by Michael Riffaterre (1978). Following the classification of the intertextual allusions in the source text, translation strategies employed in the Turkish translation of the text were analysed in line with the strategies suggested by Leppihalme (1997). As a result of this study, it was found that three of the intertextual allusions are key phrases, and three of them are proper nouns. As proper nouns include the name of the intertextual reference explicitly, they are all examples of obligatory intertextuality. On the other hand, the key phrases in the source text are implicit intertextual references. For this reason, they exemplify ordinary intertextuality based on Riffaterre’s (1978) intertextuality theory. The comparative analysis reveals that the translator utilized a variety of translation strategies to render important phrases and proper nouns. In the translation of the key phrases, “minimum change or literal translation” is the most commonly used strategy; however, in translating the proper nouns, the translator has used three different strategies which are “using the name, adding detailed information”, “using the name with some guidance” and “replacement by another source language name”. Intertextual allusions have significant roles in completing the meaning universe of a text. This study shows that grasping the explicit or implicit allusions in the translation process contributes a great deal not only to the choice of the translation strategy but also to the transfer of the meaning universe.
Bu araştırmada üstün yetenekli öğrencilerde yaratıcı biliş ve özerk öğrenme becerileri arasındaki... more Bu araştırmada üstün yetenekli öğrencilerde yaratıcı biliş ve özerk öğrenme becerileri arasındaki ilişki ve bu iki yapı açısından cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre farklılıklar olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Bursa Bilim ve Sanat Merkezi, Sakarya Bilim ve Sanat Merkezi, Kayseri Bilim ve Sanat Merkezi ile Aksaray Bilim ve Sanat Merkezinde öğrenim gören yaşları 11 ile 13 arasında değişen 120 erkek, 146 kız öğrenci olmak üzere toplam 266 üstün yetenekli ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada özerk öğrenme ve alt boyutları ile yaratıcı biliş değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu ilişkilerin incelenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Kısmi Korelasyon yöntemleri kullanılmıştır. Özerk öğrenme ve alt boyutları ile yaratıcı biliş değişkenleri açısından, cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre oluşan gruplar arasındaki farklılıklar ise ikili gruplarda t testi; ikiden fazla olan gruplarda Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılarak incelenmiştir. Bunların dışında değişkenleri betimleyen ortalama, standart sapma, yüzdelik dilim gibi değerler hesaplanmıştır. Katılımcıların özerk öğrenme düzeylerini ölçmek amacıyla Macaskill ve Taylor (2010) tarafından geliştirilen, Arslan ve Yurdakul (2015) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 12 maddelik Özerk Öğrenme Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların Yaratıcı Biliş düzeylerini ölçmek amacıyla ise Rogaten ve Moneta (2015) tarafından geliştirilen, Arslan ve Ünal (2016) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Yaratıcı Biliş Ölçeği kullanılmıştır. vi Araştırma kapsamında; hem özerk öğrenme hem de yaratıcı biliş açısından cinsiyete ve sınıf düzeylerine göre anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Elde edilen bulgular kavramlarla ilgili alan yazın kapsamında detaylı şekilde tartışılmıştır.
İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemler... more İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemlerini The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eserde okuyucuyla buluşturur. Seyahatname niteliği taşıyan bu eser döneminin az sayıdaki kadın eserlerinden biri olmasının yanı sıra bir yabancı gözüyle İstanbul kenti başta olmak üzere Osmanlı topraklarındaki sosyal, kültürel ve siyasi yaşama dair derinlemesine sunduğu ipuçlarıyla dikkat çeker. Oluşturulduğu dil ve kültür bağlamıyla, yazıldığı dil ve kültür bağlamı farklı olan bu eser, İngiliz okura özgün bir eser olarak sunulsa da Türk kültürüne ait göstergelerin İngiliz kültürüne mensup bir yazar tarafından alımlanıp, İngiliz dilinde kaleme alınması eserin içerdiği zihinsel çeviri işlemine işaret eder. Bu bakış açısıyla ele alınan The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eser bir çeviri metin olarak kabul edilmekte ve Sündüz Öztürk Kasar'ın ortaya koyduğu "özde çeviri" kavramı temelinde değerlendirilmektedir. Eserin Bedriye Şanda ve Banu Büyükkal tarafından Türkçeye yapılan çevirileri ise Öztürk Kasar'ın öne sürdüğü "aslına çeviri" kavramı odağında, özde çeviri eser ile karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın amacı, Julia Pardoe'nun Osmanlı topraklarına ait göstergeleri Batılı okura ne şekilde yansıttığını ve göstergelerin Türk okura nasıl sunulduğunu yani aslına nasıl çevrildiğini açığa çıkararak kaynak ve erek metinlerde kent göstergelerinin geçirdiği dönüşümü ortaya koymaktır Anahtar kelimeler: Özde çeviri, aslına çeviri, çeviri göstergebilimi, kent göstergebilimi, The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836
İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemler... more İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemlerini The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eserde okuyucuyla buluşturur. Seyahatname niteliği taşıyan bu eser döneminin az sayıdaki kadın eserlerinden biri olmasının yanı sıra bir yabancı gözüyle İstanbul kenti başta olmak üzere Osmanlı topraklarındaki sosyal, kültürel ve siyasi yaşama dair derinlemesine sunduğu ipuçlarıyla dikkat çeker. Oluşturulduğu dil ve kültür bağlamıyla, yazıldığı dil ve kültür bağlamı farklı olan bu eser, İngiliz okura özgün bir eser olarak sunulsa da Türk kültürüne ait göstergelerin İngiliz kültürüne mensup bir yazar tarafından alımlanıp, İngiliz dilinde kaleme alınması eserin içerdiği zihinsel çeviri işlemine işaret eder. Bu bakış açısıyla ele alınan The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eser bir çeviri metin olarak kabul edilmekte ve Sündüz Öztürk Kasar'ın ortaya koyduğu "özde çeviri" kavramı temelinde değerlendirilmektedir. Eserin Bedriye Şanda ve Banu Büyükkal tarafından Türkçeye yapılan çevirileri ise Öztürk Kasar'ın öne sürdüğü "aslına çeviri" kavramı odağında, özde çeviri eser ile karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın amacı, Julia Pardoe'nun Osmanlı topraklarına ait göstergeleri Batılı okura ne şekilde yansıttığını ve göstergelerin Türk okura nasıl sunulduğunu yani aslına nasıl çevrildiğini açığa çıkararak kaynak ve erek metinlerde kent göstergelerinin geçirdiği dönüşümü ortaya koymaktır Anahtar kelimeler: Özde çeviri, aslına çeviri, çeviri göstergebilimi, kent göstergebilimi, The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836
Çeviri Göstergebilimi Işığında Bir İnceleme: Edgar Allan Poe’nun The Masque of the Red Death Başlıklı Öyküsü ve Türkçe Çevirileri, 2023
Bu çalışmanın amacı Edgar Allan Poe’nun The Masque of the Red Death (1842) başlıklı öyküsü ve T... more Bu çalışmanın amacı Edgar Allan Poe’nun The Masque of the Red Death (1842) başlıklı öyküsü ve Türkçe çevirilerini, çeviri göstergebiliminin sunduğu bakış açısıyla incelemek ve çeviri göstergebiliminin çevirmene ve çeviri sürecine sunabileceği katkıları ortaya koymaktır. Edgar Allan Poe’nun 1842 yılında yayımlanan The Masque of the Red Death adlı öyküsü ve bu öykünün Tomris Uyar (1991), Nebiha Şentürk (2016), Nazire Ersöz (2017) ve Hasan Fehmi Nemli (2018) tarafından Türkçeye yapılan çevirileri bu çalışmanın bütüncesini oluşturmaktadır. Özgün metnin göstergebilimsel çözümlenmesinde Sündüz Öztürk Kasar’ın (2009) Paris Göstergebilim Okulu’nun sunduğu metin çözümleme adımlarını çeviri göstergebilimi kapsamında derlediği göstergebilimsel çözümleme modeli esas alınmıştır. Eserin Türkçede yayımlanan dört farklı çevirisi Öztürk Kasar’ın ortaya koyduğu Çeviride Anlam Evrilmesi Dizgeselliği (2021) kapsamında değerlendirilmiştir. “Öyküdeki sembollerin çevirisi”, “Alımlayan özneye yönelik hitapların çevirisi”, “Metinlerarası ögelerin çevirisi” ve “Anlam evirici eğilimlere farklı örnekler” başlıklarıyla ele alınan çeviri değerlendirmesinde, toplam on altı söylemde anlam evirici eğilim saptanmıştır. Yapılan çeviri değerlendirmesinde hata avcılığından kaçınılarak çevirmen kararları dizgeselliğin sunduğu veriler doğrultusunda betimleyici bir yaklaşımla ele alınmıştır.
Çeviride kadın izi: Feminist çeviri stratejileri, 2022
Dünya’da ve Türkiye’de feminist söylemin oluşumu ve gelişiminde edebî eserlerin ve çevirilerin ... more Dünya’da ve Türkiye’de feminist söylemin oluşumu ve gelişiminde edebî eserlerin ve çevirilerin önemli bir paya sahip olduğu düşünülür. Bu makalede Türkiye’de feminist söylemin gelişiminde etkili olduğu düşünülen feminist çeviri örneklerinde yer alan feminist çeviri stratejileri, Women’s Estate (1971) ve The Rights and Wrongs of Women (1976) başlıklı iki feminist eserin çevirilerinde yer alan yan metinler üzerinden ele alınacaktır. Bu bağlamda Juliet Mitchell tarafından yazılan Women’s Estate (1971) adlı eserin Türkiyedeki ilk kadın çeviri grubu Kadın Çevresi çevirmenleri Gülseli İnal, Gülnur Savran, Şirin Tekeli, Feraye Tınç, Şule Torun ve Yaprak Zihnioğlu tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadınlık Durumu (1985) ile Juliet Mitchell ve Ann Oakley tarafından derlenen The Rights and Wrongs of Women (1976) eserinin Fatmagül Berktay tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadın ve Eşitlik (1984, 1992, 1998)’de kullanılan feminist çeviri stratejileri irdelenecektir. Bu irdelemede Massardier-Kenney’in “Towards a Redefinition of Feminist Translation Practice” (1997) başlıklı makalesinde ortaya koyulan feminist çeviri stratejileri temel alınacaktır. Yapılan değerlendirme neticesinde bu eserlerin çevirmenlerince tercih edilen çeviri stratejilerinin Massardier-Kenney’in yukarıda adı geçen makalesinde yer alan feminist çeviri stratejileri ile benzer olduğu görülmüştür. Feminist söylemin gelişim aşamasında Batı edebiyatından Türkçeye kazandırılan bu eserlerde yer alan feminist çeviri stratejilerinin irdelenmesinin Türkiyedeki feminist harekete ve feminist çeviri pratiğine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Reading The Allusions in Terry Pratchett’s Wyrd Sisters and its Turkish Translation through the Lens of Intertextuality, 2023
In this study, the intertextual allusions in the fantasy novel Wyrd Sisters by Terry Pratchett we... more In this study, the intertextual allusions in the fantasy novel Wyrd Sisters by Terry Pratchett were classified, and their Turkish translations by Niran Elçi were analysed descriptively. As the name of the book signals with its similarity to the “Weird Sisters” or “Three Witches” in Shakespeare’s Macbeth, it includes several intertextual references, including but not limited to Shakespeare’s works. In order to exemplify these intertextual references, six intertextual allusions detected in the source text were first analysed in terms of their forms according to Ritva Leppihalme’s (1997) categorization of allusions. Then they were classified as being implicit or explicit intertextual references based on the intertextuality theory suggested by Michael Riffaterre (1978). Following the classification of the intertextual allusions in the source text, translation strategies employed in the Turkish translation of the text were analysed in line with the strategies suggested by Leppihalme (1997). As a result of this study, it was found that three of the intertextual allusions are key phrases, and three of them are proper nouns. As proper nouns include the name of the intertextual reference explicitly, they are all examples of obligatory intertextuality. On the other hand, the key phrases in the source text are implicit intertextual references. For this reason, they exemplify ordinary intertextuality based on Riffaterre’s (1978) intertextuality theory. The comparative analysis reveals that the translator utilized a variety of translation strategies to render important phrases and proper nouns. In the translation of the key phrases, “minimum change or literal translation” is the most commonly used strategy; however, in translating the proper nouns, the translator has used three different strategies which are “using the name, adding detailed information”, “using the name with some guidance” and “replacement by another source language name”. Intertextual allusions have significant roles in completing the meaning universe of a text. This study shows that grasping the explicit or implicit allusions in the translation process contributes a great deal not only to the choice of the translation strategy but also to the transfer of the meaning universe.
Bu araştırmada üstün yetenekli öğrencilerde yaratıcı biliş ve özerk öğrenme becerileri arasındaki... more Bu araştırmada üstün yetenekli öğrencilerde yaratıcı biliş ve özerk öğrenme becerileri arasındaki ilişki ve bu iki yapı açısından cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre farklılıklar olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Bursa Bilim ve Sanat Merkezi, Sakarya Bilim ve Sanat Merkezi, Kayseri Bilim ve Sanat Merkezi ile Aksaray Bilim ve Sanat Merkezinde öğrenim gören yaşları 11 ile 13 arasında değişen 120 erkek, 146 kız öğrenci olmak üzere toplam 266 üstün yetenekli ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada özerk öğrenme ve alt boyutları ile yaratıcı biliş değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu ilişkilerin incelenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Kısmi Korelasyon yöntemleri kullanılmıştır. Özerk öğrenme ve alt boyutları ile yaratıcı biliş değişkenleri açısından, cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre oluşan gruplar arasındaki farklılıklar ise ikili gruplarda t testi; ikiden fazla olan gruplarda Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılarak incelenmiştir. Bunların dışında değişkenleri betimleyen ortalama, standart sapma, yüzdelik dilim gibi değerler hesaplanmıştır. Katılımcıların özerk öğrenme düzeylerini ölçmek amacıyla Macaskill ve Taylor (2010) tarafından geliştirilen, Arslan ve Yurdakul (2015) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 12 maddelik Özerk Öğrenme Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların Yaratıcı Biliş düzeylerini ölçmek amacıyla ise Rogaten ve Moneta (2015) tarafından geliştirilen, Arslan ve Ünal (2016) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Yaratıcı Biliş Ölçeği kullanılmıştır. vi Araştırma kapsamında; hem özerk öğrenme hem de yaratıcı biliş açısından cinsiyete ve sınıf düzeylerine göre anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Elde edilen bulgular kavramlarla ilgili alan yazın kapsamında detaylı şekilde tartışılmıştır.
İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemler... more İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemlerini The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eserde okuyucuyla buluşturur. Seyahatname niteliği taşıyan bu eser döneminin az sayıdaki kadın eserlerinden biri olmasının yanı sıra bir yabancı gözüyle İstanbul kenti başta olmak üzere Osmanlı topraklarındaki sosyal, kültürel ve siyasi yaşama dair derinlemesine sunduğu ipuçlarıyla dikkat çeker. Oluşturulduğu dil ve kültür bağlamıyla, yazıldığı dil ve kültür bağlamı farklı olan bu eser, İngiliz okura özgün bir eser olarak sunulsa da Türk kültürüne ait göstergelerin İngiliz kültürüne mensup bir yazar tarafından alımlanıp, İngiliz dilinde kaleme alınması eserin içerdiği zihinsel çeviri işlemine işaret eder. Bu bakış açısıyla ele alınan The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eser bir çeviri metin olarak kabul edilmekte ve Sündüz Öztürk Kasar'ın ortaya koyduğu "özde çeviri" kavramı temelinde değerlendirilmektedir. Eserin Bedriye Şanda ve Banu Büyükkal tarafından Türkçeye yapılan çevirileri ise Öztürk Kasar'ın öne sürdüğü "aslına çeviri" kavramı odağında, özde çeviri eser ile karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın amacı, Julia Pardoe'nun Osmanlı topraklarına ait göstergeleri Batılı okura ne şekilde yansıttığını ve göstergelerin Türk okura nasıl sunulduğunu yani aslına nasıl çevrildiğini açığa çıkararak kaynak ve erek metinlerde kent göstergelerinin geçirdiği dönüşümü ortaya koymaktır Anahtar kelimeler: Özde çeviri, aslına çeviri, çeviri göstergebilimi, kent göstergebilimi, The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836
İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemler... more İngiliz seyyah ve yazar Julia Pardoe, 1835 yılında geldiği Osmanlı topraklarına ilişkin gözlemlerini The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eserde okuyucuyla buluşturur. Seyahatname niteliği taşıyan bu eser döneminin az sayıdaki kadın eserlerinden biri olmasının yanı sıra bir yabancı gözüyle İstanbul kenti başta olmak üzere Osmanlı topraklarındaki sosyal, kültürel ve siyasi yaşama dair derinlemesine sunduğu ipuçlarıyla dikkat çeker. Oluşturulduğu dil ve kültür bağlamıyla, yazıldığı dil ve kültür bağlamı farklı olan bu eser, İngiliz okura özgün bir eser olarak sunulsa da Türk kültürüne ait göstergelerin İngiliz kültürüne mensup bir yazar tarafından alımlanıp, İngiliz dilinde kaleme alınması eserin içerdiği zihinsel çeviri işlemine işaret eder. Bu bakış açısıyla ele alınan The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836 adlı eser bir çeviri metin olarak kabul edilmekte ve Sündüz Öztürk Kasar'ın ortaya koyduğu "özde çeviri" kavramı temelinde değerlendirilmektedir. Eserin Bedriye Şanda ve Banu Büyükkal tarafından Türkçeye yapılan çevirileri ise Öztürk Kasar'ın öne sürdüğü "aslına çeviri" kavramı odağında, özde çeviri eser ile karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın amacı, Julia Pardoe'nun Osmanlı topraklarına ait göstergeleri Batılı okura ne şekilde yansıttığını ve göstergelerin Türk okura nasıl sunulduğunu yani aslına nasıl çevrildiğini açığa çıkararak kaynak ve erek metinlerde kent göstergelerinin geçirdiği dönüşümü ortaya koymaktır Anahtar kelimeler: Özde çeviri, aslına çeviri, çeviri göstergebilimi, kent göstergebilimi, The City of the Sultan and Domestic Manners of the Turks in 1836
Uploads
Papers by Kubra Celik
Gülnur Savran, Şirin Tekeli, Feraye Tınç, Şule Torun ve Yaprak Zihnioğlu tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadınlık Durumu (1985) ile Juliet Mitchell ve Ann Oakley tarafından derlenen The Rights and Wrongs of Women (1976) eserinin Fatmagül Berktay tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadın
ve Eşitlik (1984, 1992, 1998)’de kullanılan feminist çeviri stratejileri irdelenecektir. Bu irdelemede Massardier-Kenney’in “Towards a Redefinition of Feminist Translation Practice” (1997) başlıklı makalesinde ortaya koyulan feminist çeviri stratejileri temel alınacaktır. Yapılan değerlendirme neticesinde bu eserlerin çevirmenlerince tercih edilen çeviri stratejilerinin Massardier-Kenney’in yukarıda adı geçen makalesinde yer alan feminist çeviri stratejileri ile benzer olduğu görülmüştür. Feminist söylemin gelişim aşamasında Batı edebiyatından Türkçeye kazandırılan bu eserlerde yer
alan feminist çeviri stratejilerinin irdelenmesinin Türkiyedeki feminist harekete ve feminist çeviri pratiğine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Gülnur Savran, Şirin Tekeli, Feraye Tınç, Şule Torun ve Yaprak Zihnioğlu tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadınlık Durumu (1985) ile Juliet Mitchell ve Ann Oakley tarafından derlenen The Rights and Wrongs of Women (1976) eserinin Fatmagül Berktay tarafından yapılan Türkçe çevirisi Kadın
ve Eşitlik (1984, 1992, 1998)’de kullanılan feminist çeviri stratejileri irdelenecektir. Bu irdelemede Massardier-Kenney’in “Towards a Redefinition of Feminist Translation Practice” (1997) başlıklı makalesinde ortaya koyulan feminist çeviri stratejileri temel alınacaktır. Yapılan değerlendirme neticesinde bu eserlerin çevirmenlerince tercih edilen çeviri stratejilerinin Massardier-Kenney’in yukarıda adı geçen makalesinde yer alan feminist çeviri stratejileri ile benzer olduğu görülmüştür. Feminist söylemin gelişim aşamasında Batı edebiyatından Türkçeye kazandırılan bu eserlerde yer
alan feminist çeviri stratejilerinin irdelenmesinin Türkiyedeki feminist harekete ve feminist çeviri pratiğine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.