Мальта
| |||||
Дэвіз: «Virtūte et constantia»
Доблесцю і сталасцю» | |||||
Гімн: «L-Innu Malti» | |||||
Дата незалежнасці | 21 верасня 1964 года (ад Вялікабрытаніі) | ||||
Афіцыйная мова | Мальтыйская Англійская | ||||
Сталіца | Валета | ||||
Найбуйнейшыя гарады | Біркіркара | ||||
Форма кіравання | Парламенцкая рэспубліка, дэмакратыя | ||||
Прэзідэнт Прэм'ер-міністр |
Мары-Луіз Калейра Прэка Роберт Абела | ||||
Дзярж. рэлігія | Каталіцтва | ||||
Плошча • Усяго • % воднай паверхні |
185-я ў свеце 316 км² нязначны | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2011) • Шчыльнасць |
452 515 чал. (171-я) 1282 чал./км² | ||||
ІРЧП (2011) | ▲ 0,832 [1] (36-ы) | ||||
Валюта | Еўра | ||||
Інтэрнэт-дамен | .mt | ||||
Код ISO (Alpha-2) | MT | ||||
Код ISO (Alpha-3) | MLT | ||||
Код МАК | MLT | ||||
Тэлефонны код | +356 | ||||
Часавыя паясы | +1 |
Ма́льта, Рэспу́бліка Ма́льта (мальт.: Repubblika ta' Malta, англ.: Republic of Malta) — астраўная дзяржава (Мальтыйскі архіпелаг) ў цэнтральнай частцы Міжземнага мора, на поўдзень ад Сіцыліі.
Дзяржаўны лад
[правіць | правіць зыходнік]Мальта — парламенцкая рэспубліка. Дзейнічае Канстытуцыя 1964 года (з папраўкамі 1974 і 1987). Заканадаўчая ўлада належыць парламенту Мальты, які складаецца з Прэзідэнта і Палаты прадстаўнікоў, якая складаецца з 65 дэпутатаў. Кіраўнік дзяржавы — Прэзідэнт. Выканаўчая ўлада ажыццяўляецца ўрадам на чале з Прэм’ер-міністрам.
Прырода
[правіць | правіць зыходнік]Краіна займае 2 параўнальна значныя астравы востраў Мальта (246 км²) і востраў Гоца (67 км²) і некалькі дробных. У рэльефе пераважаюць закарставаныя вапняковыя плато вышынёй да 253 метраў. Клімат міжземнаморскі з гарачым сухім летам і лагоднай дажджлівай зімой; сярэдняя тэмпература лютага +12 °C, жніўня +25 °C. Ападкаў каля 530 мм за год. Рэк і ручаёў няма. У расліннасці пераважае рэдкі травастой са злакаў, на схілах пусткі з нізкімі сухалюбівымі хмызнякамі і хмызнячкамі. Невялікія гаі з хвоі, пініі, дубу. Жывёльны свет бедны. Рэзерват Гадыра.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Мальта была заселена прыкладна з 5900 года да н.э.[2], з моманту прыбыцця пасяленцаў, якія паходзяць з еўрапейскіх неалітычных земляробаў[3]. Аб гэтым сведчыць кераміка храмавага компллексу Скорба, якая прыналежала, магчыма сіканам[4].
Беларуска-мальтыйскія адносіны
[правіць | правіць зыходнік]Дыпламатычныя адносіны паміж Рэспублікай Беларусь і Рэспублікай Мальта ўсталяваныя 16 лютага 1993. 9 чэрвеня 2011 года Пасол Рэспублікі Беларусь у Італьянскай Рэспубліцы Беларусь Я. А. Шастакоў уручыў даверчыя граматы Прэзідэнту Мальты Дж. Абеле ў якасці Пасла Рэспублікі Беларусь у Рэспубліцы Мальта па сумяшчальніцтве.
21 чэрвеня 2012 Ганаровым консулам Рэспублікі Беларусь у г. Валеце прызначаны грамадзянін Мальты П.Фенех. У 2012 годзе беларуска-мальтыйскі тавараабарот склаў 2,2 млн долараў ЗША. Абарот гандлю паслугамі пры гэтым склаў 4,1 млн долараў. У першым паўгоддзі 2013 з Мальты ў эканоміку Беларусі прыцягнута 0,6 млн долараў ЗША інвестыцый[5].
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0169-9 (Т. 10).
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Human Development Report 2011 (англ.). United Nations Development Program (2011). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2012. Праверана 30 ліпеня 2012.
- ↑ 700 years added to Malta's history(нявызн.). Times of Malta (16 сакавіка 2018). Архівавана з першакрыніцы 11 January 2023. Праверана 11 January 2023.
- ↑ Ariano, Bruno; Mattiangeli, Valeria; Breslin, Emily M.; Parkinson, Eóin W.; McLaughlin, T. Rowan; Thompson, Jess E.; Power, Ronika K.; Stock, Jay T.; Mercieca-Spiteri, Bernardette; Stoddart, Simon; Malone, Caroline (20 June 2022). "Ancient Maltese genomes and the genetic geography of Neolithic Europe". Current Biology(англ.). 32 (12): 2668–2680.e6. Bibcode:2022CBio...32E2668A. doi:10.1016/j.cub.2022.04.069. PMC 9245899. PMID 35588742.
- ↑ A. Mifsud. Palaeolithic Man in the Maltese Islands(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 17 January 1999. Праверана 8 July 2019.
- ↑ [1]