Марс
- Ытти пĕлтерĕшсене Марс (пĕлтерĕшсем) статьяра пăхăр.
 | |
| Орбита пахалăхĕсем | |
|---|---|
| Афели | 249,23 ·106 км |
| Перигели | 206,62·106 км |
| Мăн çуртĕнĕл | 227,92·106 |
| Орбитăллă эксцентриситет | 0,0935 |
| Орбитăллă тапхăрĕ | 686,9600 кунсем |
| Синоди тапхăрĕ | 779,94 кунсем |
| Орбитăллă хăвăртлăхĕ | 24,13 км/ç (вăтам) |
| Тайăмĕ | 1,85061°(о. С.э) |
| Долгота восходящего узла | 49,57854° |
| Перицентрăн аргуменчĕ | 286,46230° |
| Спутниксем | 2 |
| Физика пахалăхĕсем | |
| Экваториаллă радиус | 3396,2 км[1][2] |
| Полярлă радиус | 3376,2 км[1][2] |
| Планета пичĕн лаптăкĕ | 144 798 465 км² |
| Хĕсĕнни | 0,00648 |
| Калăпăшĕ | 16,318·1010 км³ |
| Йывăрăшĕ | 0,64185·1024 кг |
| Вăтам тачăлăхĕ | 3933 г/см³ |
| Экватăрти йывăрăшăн вăйĕ | 3,71 м/ç² |
| Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ | 5,027 км/ç |
| Сидерлĕ çаврăнăвăн тапхăрĕ | 24,6229 сехет |
| Эквтăрти çаврăну йĕрлĕ хăвăртлăхĕ | 868,22 км/ч |
| Çаврăну тĕнĕлĕ эклиптика тайăмĕ | 25,19° |
| çурçĕр полюсĕнче Тӳррĕн хăпарни | 21 сех. 10 мин 44 ç 317,68143° |
| Тайăнни | 52,88650° |
| Альбедо | 0,250 (Бонд) 0,150 (геом.альбедо) |
| Планета пичĕн температури | |
| Чи сивĕ | 186 К |
| Вăтам | 227 К |
| Чи вĕри | 268 К [3] |
| атмосферăн йышĕ | |
| Планета питĕнчи пусăмĕ | 0,7-0,9 кПа (0,007-0,009 атм) |
| Йышĕ | 95,72 % Угл. газ 2,7 % Азот |
| Таблицăна кĕскетни | |
| о. С.э | Хĕвел экваторĕнчен |
Марс — Хĕвелтен тăваттăмĕш çаврăшĕнчи, калăпăшĕпе Хĕвел системинчи çиччĕмĕш планета. Марс, Хĕвел системин ытти планетисем пекех, антик пантеонĕн вăрçă туррин — ячĕпе — грек Арес турри).
Чăвашла ăна Хĕрлĕ çăлтăр теççĕ.
Ареографи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Марс спутникĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Тĕп: Марс спутникĕсем.
Марсăн çутçанталăк спутникĕсем:
Марса тĕпчени
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çавăн пекех пăхăр
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Марса колонилемелли
- Олимп вулканĕ
- Маринер айлăмĕ
- Марс ячĕсем
- Терраформирование
- Марс гидросфери
- Марс Сфинксĕ (Марс пичĕ)
Асăрхавсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ 1 тата 2 Seidelmann, P. Kenneth; Archinal, B. A.; A’hearn, M. F.; et.al. (2007). «Report of the IAU/IAGWorking Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006». Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90: 155–180. DOI:10.1007/s10569-007-9072-y. Тĕрĕсленĕ 2007-08-28.
- ^ 1 тата 2 Best fit ellipsoid
- ^ Mars: Facts & Figures. NASA. Тĕрĕсленĕ 6 Пуш уйӑхӗн 2007.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Карта Google Mars (с указанием гор, кратеров, областей, мест посадки КА); см. также карты [1] 2007 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ., [2] 2006 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ., [3] 2006 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ. и геологическую карту Марса.
- Mars Exploration Rover Mission Домашняя страница миссии марсианских исследовательских роверов. Содержит много фотографий с поверхности Марса, сделанных роверами.
- Ж. Ф. Родионова, Ю. А. Илюхина. «Новая карта рельефа Марса» («Земля и Вселенная» № 2/2005) — гипсометрическая карта полушарий Марса, таблицы латинских и русских терминов и названий форм рельефа Марса.
- В. Н. Жарков, В. И. Мороз «Почему Марс?» («Природа» № 6, 2000)
- Сурдин В. Г. «Величайшее противостояние Марса». («Природа» № 8, 2003) 2005 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.
- Владимир Сурдин «Нужно ли человеку лететь на Марс?»
- Георгий Бурба «Поиск на планете Аэлиты» 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
- Марс планети çинчен / Марс порталĕ # X-Mars
