Babur

Babur
Irudi gehiago
1. Mogol enperadorea 1526ko apirilaren 21a - 1530eko abenduaren 26a ← baliorik ez - Humayun →
Bizitza
Jaiotza	Andijan (en) , 1483ko otsailaren 14a
Lehen hizkuntza	Txagatai hizkuntza
Heriotza	Agra, 1530eko abenduaren 26a (47 urte) (47 urte)
Hobiratze lekua	Baburreko lorategiak Kabul Afganistan
Familia
Aita	Umar Shaikh Mirza II
Ama	Qutlugh Nigar Khanum
Ezkontidea(k)	Zainab Sultan Begum (en) Masuma Sultan Begum (en) Maham Begum (en) Mubarika Yusufzai (en) Aisha Sultan Begum (en)  (1499ko abuztua -  1503)
Bikotekidea(k)	ikusi Baburi Andijani (en)
Seme-alabak	ikusi Mirza Hindal (en) Gulbadan Begum Humayun Kamran Mirza (en) Askari Mirza (en) Fakhr-un-Nissa (en) Gulchehra Begum (en) Altun Bishik (en) Masuma Sultan Begum (en) Gulrukh Begum (en)
Haurrideak	ikusi Khanzada Begum (en)
Leinua	Mughal dynasty (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	Txagatai hizkuntza persiera arabiera hindia
Jarduerak
Jarduerak	poeta, autobiografialaria, monarka eta idazlea
Lantokia(k)	Mogol Inperioa
Lan nabarmenak	ikusi Baburnama (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	islama

Zahir-ud-din Mohammad Babur (1483ko otsailaren 14a - 1530eko abenduaren 26a) Indiako Mogol Inperioaren sortzailea izan zen. Babur ezizenak "tigrea" esan nahi du.

Biografia

Gaur egun Uzbekistanen dagoen Andijan hirian jaio zen. Tamerlan konkistatzaile mogolaren ondorengoa eta Ferganako haraneko Omar Sheikh erregearen semea zen eta hau hiltzerakoan 12 urte baino ez zituen arren bera bihurtu zen errege.

Hamabost urte zituela, 1495ean Samarkanda hiria erasotu eta konkistatu zuen baina bere sorterria zen Fergana galdu zuen. Berreskuratu bazuen ere 1501ean uzbekoak berriz jabetu ziren bailaraz. Hurrengo hiru urteetan galdutako lurrak berreskuratzeko helburuaz armada handi bat osatu zuen. Hindu Kush mendiak zeharkatu eta Kabul konkistatu zuen baina uzbekoek ez zioten utzi Fergana hartzen. Hurrengo urteetan istilu ugari izan ziren mogolen eta uzbekoen artean.

Indian

Bere sorterria eskuratzeaz etsita, hegoaldera jo zuen. Delhiko nobleak ez zeuden gustura Ibrahim Lodi sultanarekin eta Baburri laguntza eskatu zioten. Honek 1521ean Indian sartu eta 1526an Delhi konkistatu zuen. Ibrahim sultana Panipateko batailan hil zen eta Baburrek bere burua Padshah Ghazi (Indiako Enperadore) izendatu zuen. Sultanaren aldekoa zen Rana Sanga erregeak 200.000 soldadurekin aurre egin zion baina honek ere galdu egin zuen eta Babur bihurtu zen Indiako Enperadore absolutua.

Mogol Inperioa

1857 arte iraungo zuen Mogol Inperioaren sortzailea izan zen. Hiriburua Agran ezarri zuen eta bertatik gobernatu zuen India iparraldea. 48 urterekin hil zen eta bere seme Humayunek ordezkatu zuen.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Babur

• Mogol Inperioa
• Inperio Timuridoa

• Datuak: Q797848
• Multimedia: Babur / Q797848