Intsentsu-ontzi
| Intsentsu-ontzi | |
|---|---|
liturgical furniture (en)  eta intsentsu-ontzia | |
 | |
Intsentsu-ontzia intsentsua bezalako gai usaintsuak erretzen edukitzeko erabiltzen diren ontziak dira, ospakizun erlijioso edo antzeko ospakizun jakin batzuetan zeremoniarako erabiltzen direnak.[1][2]
Intsentsua gai purifikatzaile edo arazlea pentsamendu magikoaren ikuspegi zenbaitetan, eta hortaz intsentsu-ontzia hainbat erlijiotan exorzismoko elementu gisa zeremoniarako erabiltzearen parte da.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Antzinate juduan eta egiptoar eta greko-erromatarrean dokumentatuta daude (ordukoei zutikako forma eskultorikoa zutenean timiaterioak esaten zaie), eta eliza katolikoan adoptatu ziren.
Goi Erdi Aroko kodex eta freskoetan eta irudikatuta daude. Intsentsu-ontzi zaharrenek estalki zulatuko ontzi forma zutela ikusten da ikonografia zaharrean, eta 10. mendetik aurrera globo forma hartu zuten, hiruzpalau katetxorekin maneiatu behar ziren zintzilik eraman edo edukitzeko objektuak.
Garai erromanikoan itxura eta forma horiek mantendu zituzten, eta gotikoan arkitekturako dorretxoen apaindurak hartu zituzten sarri. Pizkundean, berriz, goi-estalki zulatua duen kopa zabal baten itxura hartu zuten.
Kontserbatutako alerik zaharrenak 12. mendekoak dira. Bereziki artistikoa da Tréveris-eko katedraleko 12. mendeko intsentsu-ontzia, brontze urreztatuzko zenbait gorputzez osatua, Bibliako pertsonaien irudi zizelkatuekin. Intsentsu-ontzi handienetako bat Espainiako Santiago katedraleko botafumeiroa da, metro eta erdi baino gehiagoko altuera duena.
Iruditegia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Kobre eta urrezko intsentsu-ontzia, Koreako antzinako Baekje erresumakoa. -
Santiago de Compostelako botafumeiroa. -
Diseinuzko intsentsu-ontzi modernoa. -
Elizgizona intsentsu-ontziarekin Filipinetako Barasoaingo elizan.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, gaztelerazko wikipediako «Incensario» artikulutik itzulia izan da, 2024-02-25 data duen 158426790 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2024-02-25 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.
- ↑ «incensario» wordreference.com.
- ↑ «sahumerio» wordreference.com.
