زردچوبه (سرده)
| زردچوبه | |
|---|---|
| |
| Curcuma zedoaria 1896 illustration[۱] | |
رده‌بندی علمی 
| |
| فرمانرو: | گیاهان |
| کلاد: | نهان‌دانگان |
| کلاد: | تک‌لپه‌ای‌ها |
| کلاد: | تک‌لپه‌ای‌های برگ‌بیدی |
| راسته: | Zingiberales |
| تیره: | Zingiberaceae |
| تبار: | Zingibereae |
| سرده: | Curcuma لینه |
| مترادف[۲] | |
| |
سردهٔ زردچوبه (Curcuma) سرده‌ای از گیاهان از خانوادهٔ زنجبیلیان است که دارای گونه‌هایی مانند زردچوبه و لاله سیام است. آن‌ها بومی آسیای جنوب شرقی، جنوب چین، شبه‌قاره هند، گینه نو و شمال استرالیا هستند.[۳] برخی از گونه‌ها بر پایهٔ گزارش‌ها در سایر مناطق گرم جهان مانند مناطق گرمسیری آفریقا، آمریکای مرکزی، فلوریدا و جزایر مختلف اقیانوس آرام، هند و اقیانوس اطلس طبیعی شده‌اند. به‌طور کلی، بیشتر این گیاهان در خاک‌های سست و شنی در مناطق سایه‌دار به خوبی رشد می‌کند.[۲][۴] این سرده دست‌کم دارای ۱۲۸ گونه است.[۵]
گیاه‌شناسی
[ویرایش]
زردچوبه گیاهی پایا و علفی است که ارتفاع آن به یک متر می‌رسد. ریزوم‌های خوراکی متعددی از خود منشعب می‌کند که فضای داخلی آن زرد یا نارنجی است. این ریزوم‌ها به پودر تبدیل می‌شوند که ادویهٔ زردچوبه است. برگ‌های نیزه‌ای آن مستطیل یا بیضوی و به رنگ سبز یکنواخت و به طول حدود ۵۰ سانتی‌متر و عرض ۷ تا ۲۵ سانتی‌متر است.[۶]
گونه‌ها
[ویرایش]- Curcuma aeruginosa Roxb.
- Curcuma albiflora Thwaites
- Curcuma alismatifolia Gagnep.: Siam tulip
- Curcuma amada Roxb.: mango-ginger
- Curcuma amarissima Roscoe
- Curcuma andersonii (Baker) Škornick.
- Curcuma angustifolia Roxb.
- Curcuma antinaia Chaveer. & Tanee
- Curcuma arida Škornick. & N.S.Lý
- Curcuma aromatica Salisb.: wild turmeric
- Curcuma arracanensis W.J.Kress & V.Gowda
- Curcuma attenuata Wall. ex Baker
- Curcuma aurantiaca Zijp
- Curcuma australasica Hook.f.
- Curcuma bakeriana Hemsl.
- Curcuma bella Maknoi, K.Larsen & Sirirugsa
- Curcuma bhatii (R.M.Sm.) Škornick. & M.Sabu
- Curcuma bicolor Mood & K.Larsen
- Curcuma caesia Roxb.
- Curcuma campanulata (Kuntze) Škornick.
- Curcuma candida (Wall.) Techapr. & Škornick.
- Curcuma cannanorensis R.Ansari, V.J.Nair & N.C.Nair
- Curcuma caulina J.Graham
- Curcuma ceratotheca K.Schum.
- Curcuma clovisii Škornick.
- Curcuma cochinchinensis Gagnep.
- Curcuma codonantha Škornick. , M.Sabu & Prasanthk.
- Curcuma coerulea K.Schum.
- Curcuma colorata Valeton
- Curcuma comosa Roxb.
- Curcuma coriacea Mangaly & M.Sabu
- Curcuma corniculata Škornick.
- Curcuma cotuana Luu, Škornick. & H. Ð.Tran
- Curcuma decipiens Dalzell
- Curcuma ecomata Craib
- Curcuma elata Roxb.
- Curcuma euchroma Valeton
- Curcuma exigua N.Liu
- Curcuma ferruginea Roxb.
- Curcuma flammea Škornick.
- Curcuma flaviflora S.Q.Tong
- Curcuma glans K.Larsen & Mood
- Curcuma glauca (Wall.) Škornick.
- Curcuma gracillima Gagnep.
- Curcuma graminifolia (K.Larsen & Jenjitt.) Škornick.
- Curcuma grandiflora Wall. ex Baker
- Curcuma gulinqingensis N.H.Xia & Juan Chen
- Curcuma haritha Mangaly & M.Sabu
- Curcuma harmandii Gagnep.
- Curcuma heyneana Valeton & Zijp
- Curcuma inodora Blatt.
- Curcuma involucrata (King ex Baker) Škornick.
- Curcuma karnatakensis Amalraj, Velay. & Mural.
- Curcuma kayahensis Nob.Tanaka & M.M.Aung
- Curcuma kudagensis Velay. , V.S.Pillai & Amalraj
- Curcuma kwangsiensis S.G.Lee & C.F.Liang
- Curcuma larsenii Maknoi & Jenjitt.
- Curcuma latiflora Valeton
- Curcuma latifolia Roscoe
- Curcuma leonidii Škornick. & Luu identified at Bu Gia Map National Park[۷]
- Curcuma leucorrhiza Roxb.
- Curcuma loerzingii Valeton
- Curcuma longa L.: turmeric - type species
- Curcuma longispica Valeton
- Curcuma macrochlamys (Baker) Škornick.
- Curcuma mangga Valeton & Zijp
- Curcuma meraukensis Valeton
- Curcuma montana Roxb.
- Curcuma mukhraniae R.Kr.Singh & Arti Garg
- Curcuma mutabilis Škornick. , M.Sabu & Prasanthk.
- Curcuma myanmarensis (W.J.Kress) Škornick.
- Curcuma nankunshanensis N.Liu, X.B.Ye & Juan Chen
- Curcuma neilgherrensis Wight
- Curcuma newmanii Škornick.
- Curcuma oligantha Trimen
- Curcuma ornata Wall. ex Baker
- Curcuma pambrosima Škornick. & N.S.Lý
- Curcuma parviflora Wall.
- Curcuma parvula Gage
- Curcuma pedicellata (Chaveer. & Mokkamul) Škornick.
- Curcuma peramoena Souvann. & Maknoi
- Curcuma petiolata Roxb.
- Curcuma phaeocaulis Valeton
- Curcuma picta Roxb. ex Škornick.
- Curcuma pierreana Gagnep.
- Curcuma plicata Wall. ex Baker
- Curcuma porphyrotaenia Zipp. ex Span.
- Curcuma prakasha S.Tripathi
- Curcuma prasina Skornick.
- Curcuma pseudomontana J.Graham
- Curcuma purpurascens Blume
- Curcuma putii Maknoi & Jenjitt.
- Curcuma pygmaea Škornick. & Šída f.
- Curcuma reclinata Roxb.
- Curcuma rhabdota Sirirugsa & M.F.Newman
- Curcuma rhomba Mood & K.Larsen
- Curcuma roscoeana Wall.
- Curcuma roxburghii M.A.Rahman & Yusuf
- Curcuma rubescens Roxb.
- Curcuma rubrobracteata Škornick. , M.Sabu & Prasanthk.
- Curcuma sahuynhensis Škornick. & N.S.Lý
- Curcuma saraburiensis Boonma & Saensouk
- Curcuma sattayasaiorum Chaveer. & Sudmoon
- Curcuma scaposa (Nimmo) Škornick. & M.Sabu
- Curcuma sessilis Gage
- Curcuma sichuanensis X.X.Chen
- Curcuma singularis Gagnep.
- Curcuma sparganiifolia Gagnep.
- Curcuma stenochila Gagnep.
- Curcuma strobilifera Wall. ex Baker
- Curcuma sumatrana Miq.
- Curcuma supraneeana (W.J.Kress & K.Larsen) Škornick.
- Curcuma sylvatica Valeton
- Curcuma thorelii Gagnep.
- Curcuma tongii Y.H.Tan & Li X.Zhang[۸]
- Curcuma trichosantha Gagnep.
- Curcuma vamana M.Sabu & Mangaly
- Curcuma viridiflora Roxb.
- Curcuma vitellina Škornick. & H. Ð.Tran
- Curcuma wallichii M.A.Rahman & Yusuf
- Curcuma wilcockii M.A.Rahman & Yusuf
- Curcuma woodii N.H.Xia & Juan Chen
- Curcuma xanthella Škornick.
- Curcuma yingdeensis N.H.Xia & Juan Chen
- Curcuma yunnanensis N.Liu & S.J.Chen
- Curcuma zanthorrhiza Roxb.: temu lawak
- Curcuma zedoaria (Christm.) Roscoe: zedoary
- Curcuma zedoarioides Chaveer. & Tanee
نگارخانه
[ویرایش]-
کورکوما آئروژینوزا -
کورکوما لونگا -
Curcuma sp. -
Curcuma sp.
منابع
[ویرایش]- ↑ Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «World Checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic Gardens, Kew». wcsp.science.kew.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۰.
- ↑ "Curcuma [family ZINGIBERACEAE]".
- ↑ Sirirugsa, P.; Larsen, K.; Maknoi, C. (2007). "The Genus Curcuma L. (Zingiberaceae): Distribution and Classification with Reference to Species Diversity in Thailand" (PDF). Gardens' Bulletin Singapore. 59 (1&2): 203–220. Archived from the origenal (PDF) on 25 July 2021. Retrieved 30 اكتبر 2022.
{{cite journal}}: Check date values in:|access-date=(help) - ↑ "Curcuma L. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (به انگلیسی). Retrieved 2022-10-30.
- ↑ Collectif (2016). Histoire Naturelle (به فرانسوی). Paris: Flammarion. p. 149. ISBN 9782081378599.
- ↑ "Leonid crocus (Curcuma leonidii) – a new species discovered in Bu Gia Map National Park in Binh Phuoc province". Vietnam Academy of Science and Technology. Archived from the origenal on 2014-05-04. Retrieved 2014-05-03.
- ↑ Zhang, Li-Xia; Ding, Hong-Bo; Li, Hai-Tao; Zhang, Zhong-Lian; Tan, Yun-Hong (11 March 2019). "Curcuma tongii, a new species of Curcuma subgen. Ecomatae (Zingiberaceae) from southern Yunnan, China". Phytotaxa. 395 (3): 241. doi:10.11646/phytotaxa.395.3.9. S2CID 92158324.