Membrana basal
A membrana basal é unha delgada capa de fibras situada debaixo dos epitelios que revisten as superficies e cavidades de órganos, tales como a pel, que reviste o corpo, ou o endotelio, que reviste o interior dos vasos sanguíneos, e en glándulas e outros órganos.
Composición
[editar | editar a fonte]A membrana basal está formada por dúas láminas: lámina basal e lámina reticular.[1]
Lámina basal
[editar | editar a fonte]Ás veces confúndese a lámina basal coa membrana basal, pero a primeira é unha parte da segunda. A membrana basal pode verse con microscopio óptico, é máis grosa (100-200 nm no glomérulo) e comprende a lámina basal e a reticular ; a lámina basal só se distingue ben con microscopio electrónico. Os adipocitos, as células musculares e as nerviosas aparecen a miúdo recubertas de lámina basal (e en ocasións tamén de lámina reticular), pero esta estrutura adoita denominarse lámina externa.
Á súa vez a lámina basal pode ser dividida en dúas capas: lúcida e densa.
- A capa clara próxima ao epitelio denomínase lámina lúcida ou lámina rara. A lámina lúcida está feita de laminina, integrinas, entactinas, e distroglicanos. Ten uns 40-50 nm de grosor.
- A capa densa aos electróns próxima ao tecido conectivo é a lámina densa. A lámina densa está feita de fibras de coláxeno reticulares de tipo IV e perlecán (un proteoglicano rico en heparán sulfato,[2] que cobre as fibras de coláxeno). Ten un grosor de 30–70 nanómetros. Ademais do coláxeno, esta matriz de soporte contén compoñentes macromoleculares intrínsecos.
Lámina reticular
[editar | editar a fonte]Contén coláxeno tipo III e conecta co tecido conectivo subxacente. A lámina reticular está unida á lámina basal por fibrilas de ancoraxe (fibras de coláxeno de tipo VII) e microfibrilas (fibrilina).
Funcións e importancia
[editar | editar a fonte]As súas funcións principais son as de protección, compartimentalización, fixación, filtración pasiva, migración celular, rexeneración, cicatrización, e diferenciación celular.
A principal función da membrana basal é ancorar o epitelio ao frouxo tecido conectivo que está debaixo. Isto conséguese polas adhesións célula-matriz extracelular por medio de moléculas de adhesión ao substrato (SAMs).
As células tumorais atravesan as membranas basais dos epitelios e endotelios durante os diversos estadios do proceso metastático. A membrana basal actúa como unha barreira mecánica, que prevén que as células malignas tumorais invadan os tecidos internos.[3] Nos estados iniciais dos tumores, estes quedan limitados á súa zona orixinaria pola acción da membrana basal e denomínanse carcinomas in situ.
A membrana basal é tamén esencial para a anxioxénese (desenvolvemento de novos vasos sanguíneos). As proteínas da membrana basal aceleran a diferenciación celular das células do endotelio.[4]
Un dos exemplos máis notables de membrana basal é a membrana basal glomerular dos riles, que realiza a filtración glomerular nos nefróns, formada pola fusión da lámina basal do endotelio dos capilares glomerulares e a lámina basal do epitelio da cápsula de Bowman. Outro exemplo salientable é a membrana basal formada entre os alvéolos pulmonares e os capilares pulmonares, formada pola fusión das láminas basais de ambos, e a través da cal ten lugar a difusión do O2 e do CO2 durante a respiración. Outras membranas basais importantes son a membrana basilar (na cóclea dos oídos), membrana de Descemet (na córnea do ollo) e membrana de Bruch (na coroide do ollo).
Doenzas
[editar | editar a fonte]Algunhas doenzas orixínanse por defectos no funcionamento das membranas basais. As causas poden ser defectos xenéticos, danos producidos polo propio sistema inmunitario, ou outros mecanismos.[5] Os defectos xenéticos na síntese e ensamblaxe do coláxeno afectan á membrana basal producindo a síndrome de Alport e outras doenzas, como a epidermólise ampolosa. Un dominio do coláxeno tipo IV da membrana basal é a diana dos autoanticorpos producidos na síndrome de Goodpasture, unha doenza autoinmune.[6]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Paulsson M (1992). "Basement membrane proteins: structure, assembly, and cellular interactions". Crit. Rev. Biochem. Mol. Biol. 27 (1-2): 93–127. PMID 1309319. doi:10.3109/10409239209082560.
- ↑ Noonan DM, Fulle A, Valente P; et al. (1991). "The complete sequence of perlecan, a basement membrane heparan sulfate proteoglycan, reveals extensive similarity with laminin A chain, low density lipoprotein-receptor, and the neural cell adhesion molecule". J. Biol. Chem. 266 (34): 22939–47. PMID 1744087. Arquivado dende o orixinal o 18 de abril de 2020. Consultado o 20 de xullo de 2012.
- ↑ Liotta LA, Tryggvason K, Garbisa S, Hart I, Foltz CM, Shafie S (1980). "Metastatic potential correlates with enzymatic degradation of basement membrane collagen". Nature 284 (5751): 67–8. PMID 6243750. doi:10.1038/284067a0.
- ↑ Kubota Y, Kleinman HK, Martin GR, Lawley TJ (1988). "Role of laminin and basement membrane in the morphological differentiation of human endothelial cells into capillary-like structures". J. Cell Biol. 107 (4): 1589–98. PMC 2115245. PMID 3049626. doi:10.1083/jcb.107.4.1589.
- ↑ Henig, Robin Marantz (22 de febreiro de 2009). "What’s Wrong With Summer Stiers?". New York Times.
- ↑ Janeway, Charles; Janeway, Charles A. (2001). Immunobiology (5th ed.). Garland. ISBN 978-0-8153-3642-6.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Kefalides, Nicholas A. & Borel, Jacques P., ed. (2005). Basement membranes: cell and molecular biology. Gulf Professional Publishing. ISBN 978-0-12-153356-4.
