Вест-Индия
| Вест-Индия ағылш. West-Indies, нидер. West-Indië | |
 | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Ірі аралы | Куба |
| Жалпы ауданы | 244 890 км² |
| Ең биік нүктесі | 3087 м |
| Тұрғындар (2009 жыл) | 42 000 000 адам |
| Халық тығыздығы | 171,506 адам/км² |
| Орналасуы | |
| 19° с. е. 74° б. б. / 19° с. е. 74° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 19° с. е. 74° б. б. / 19° с. е. 74° б. б. (G) (O) (Я) | |
| Акватория | Атлант мұхиты |
 Вест-Индия Ортаққорда | |
Вест-Индия (ағылш. West Indies, нидер. West-Indië — «батыс Үндістан» немесе «батыс Үндістандар») — Кариб теңізіндегі аралдардың тарихи атауы, соның ішінде Кариб аралдары (тізімді қараңыз), Багам аралдары және Мексика шығанағы мен Атлант мұхитындағы оларға жақын аралдар (оның ішінде кейбір құрлықтық аралдар — құрлық жағалауларына жақын орналасқан). Бұл атау Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азиядағы елдермен салыстырылатын Ост-Индияға («Шығыс Үндістанға») қарсы қойылады.
Атауы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Вест-Индия атауын алғашқы еуропалық теңізшілер қойған, олар батысқа қарай жүзіп, Үндістанға жеткендерін ойлап қателескен. Осыдан Америка тұрғындарының атауы — үндістер пайда болды.
Кейбір пікірлерге сәйкес, «Вест-Индиялар» деп айту дұрыс, себебі бұл аймақ Испанияның, Португалияның, Ұлыбританияның, Францияның және басқа еуропалық мемлекеттердің осы аймақтағы иеленген жерлерін қамтиды. Мұндай Вест-Индиялардың кейбіреулері Антил деп аталады: мысалы, ағылшындар «Англияның Вест-Индиясы» деген атауды қолданса, француздар «Француздық Вест-Индия» немесе «Француздық Антилдер» дейді. Бұл термин жаңа құрлықтың жерлерін еуропалық елдер иемдене бастағаннан кейін пайда болды. Осылайша, Вест-Индия және Вест-Индиялар екі түрлі мағынаға ие: бірінші термин аймақты білдірсе, екінші термин саяси-экономикалық (сауда) құрылымдарды білдіреді. Мысалы, 1958 жылы құрылған Британия Федерациясы тек «West Indies» деп аталды, «West India» деп аталған жоқ.
Географиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Вест-Индия орналасқан аймақ Оңтүстік және Солтүстік Америка арасында, солтүстік ендіктің 10° мен 28° аралығында және батыс бойлықтың 59° мен 85° аралығында, Ориноко өзенінің сағасынан Флорида мен Юкатан жарты аралдарына дейін созылады. Кеңес Одағының үлкен энциклопедиясы Вест-Индияны Солтүстік Америкаға жатқызса да, Куба, Ямайка, Хувентуд, Кайман аралдары мен Багам аралдарынан басқа барлық аралдар Оңтүстік Америка жағалауларына Солтүстік Америкадан қарағанда жақын орналасқан.
Вест-Индия бірнеше аралдар тобына бөлінеді: Үлкен Антиль аралдары, Кіші Антиль аралдары және Багам архипелагы. Барлық аралдардың жалпы аумағы 244 890 км² (Үлкен Антиль аралдары — 216 260, Кіші Антиль аралдары — 14 095, Багам аралдары — 14 535). Барлық Антиль аралдары теңіз деңгейінен айтарлықтай жоғары орналасқан. Багам аралдары болса, маржан жарлауыттарынан құралған. Ең биік таулар Гаити аралының батыс бөлігінде орналасқан (Дуарте шыңы, 3087 м), Кубаның шығыс бөлігінде (2375 м) және Ямайканың солтүстік бөлігінде (2341 м); Кіші Антиль аралдарының шығыс жағалаулары жазықтармен жабылған; таулар терең долиналарға қатты төмендейді. Аралдардың көп саны көптеген шығанақтарымен ерекшеленіп, олар ыңғайлы порттар ұсынады. Куба, Виргин және Багам аралдары үлкен маржан жарлауыттарымен қоршалған, олар теңіз бетіне шығып, пальмалармен жабылған. Көптеген аралдар (әсіресе Кіші Антиль аралдары) жанартау шығу тегімен ерекшеленеді.
Куба
Доминикан Республикасы
Гаити
Ямайка
Пуэрто-Рико (
АҚШ)
Багам аралдары
Теркс және Кайкос (
Ұлыбритания)
Кайман аралдары ( Ұлыбритания)- Навасса ( АҚШ)
Америкалық Вирджин аралдары
Британдық Вирджин аралдары
Ангилья ( Ұлыбритания)
Сен-Мартен ( Франция)- Сен-Бартелеми ( Франция)
Синт-Мартен (
Нидерланд)
Синт-Эстатиус ( Нидерланд)
Саба ( Нидерланд)
Сент-Китс және Невис
Антигуа және Барбуда
Монтсеррат ( Ұлыбритания)
Гваделупа ( Франция)
Доминика
Мартиника ( Франция)
Сент-Люсия
Сент-Винсент және Гренадиндер
Гренада
Барбадос
Тринидад және Тобаго
Бонэйр ( Нидерланд)
Кюрасао ( Нидерланд)
Аруба ( Нидерланд)
Венесуэла (ішінара)
| ||||||||||||||||||||
