Гуржияр
Гуржияр | |
Кьадар: | 5 миллион |
Яшамиш жезвай чилер: | Гуржистан: 3,224,600 |
ЧӀал: | Гуржи чӀал |
Дин: | Христианвал |
Гуржияр (Гуржи чӀалал:ქართველები — Картвелеби) — Кьиблепатан къавкъаздин автахтун халкь. Картвел чӀаралин кӀеретӀдиз талукь я. Виридалай гзаф Гуржистанда ава. ГьакӀани абур ава Туьркиядин рагъэкъечӀдай патан райунара ва Ирандин бези райунара. Адетдалди гзафбур правуслав христианар я.
Алимри лугьузвайвал, гуржи халкь туькӀуьр жез башламишна чи эрадин I-й вишйисуз, ва и працесс куьтягь хьана тахминан X ва я XI-й вишйисуз.[1]
ТӀвар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Жува жуваз гуржийри лугьузва садвилин кьадарда — ქართველი [картвели], гзафвилин кьадарда — ქართველები [картвелеби]. Къадим гуржи чӀалал садв. кь. —ქართუელი [картуэли], гзафв. кь. — ქართუელნი [картуэлни]. Жуван чӀалаз абура лугьузва ქართული [картури], уьлкведизни абура საქართველო [сакартвело] (къадим гуржи чӀалал: საქართუელო [сакартуэло]) лугьузва. Гафба-гаф таржума — «картарин чка».
«Гуржи» тӀвар къенепатан тӀвар я, яни гуржияри жува жуваз «гуржи» садрани лугьузвачир. Къадим фарсари Гуржистандиз лугьудай «Гурган» (бацӀарин[2] уьлкве). Исятда авай къунши халкьарин гзафбуру лугьузва абуруз «гуржияр».
Кьадар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Дуьнйада тахминан 4 млн гуржи ава[3]. Абурукай виридалай гзаф яшамиш жезва Гуржистанда: 3.66 млн (2020)
.Абхазияда: 40-70 агъзур
.Урусатда: 112 765 (2021-й йисан гьисабун). Афициал тушир къиметрал Урусатда 400 агъзураз мукьва гуржи ава.
.Иран: 62 агъзур
.Украина: 34 000 (2001 йисан гьисабун)[4]
.АСШ: тахминан 9.7 агъзур
.[-Азербайжан]]: 8.4 агъзур
Гуржи чӀал кьиблепатан картвели чӀаларин кӀеретӀдиз талукь я. Адаз виридалай мукьва Лаз, мегрел ва Сван чӀалар я.
Этник кӀеретӀар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Гуржияр астранумияда
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Гуржияри жуваз лугьузвай тӀвар урус астранум Григурий Неуйминий Симеизский абсерватурияда ахъайнай астеруиддал эцигна, вучиз лагьайтӀа ам вич Гуржистандай тир: «(781) Картвелия»
Баянар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- ↑ https://old.bigenc.ru/ethnology/text/5731570
- ↑ БацӀ — жанавур гафунин синуним. Жанавур — фарс чӀалакай лезги чӀалаз атанай гаф я. БацӀ — халис лезги гаф я
- ↑ https://old.bigenc.ru/text/5731570
- ↑ https://web.archive.org/web/20110910063929/http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/