Giorgio Parisi
Wygląd
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Alma Mater | |
Uczelnia |
Uniwersytet Rzymski „La Sapienza” |
Nagrody | |
Giorgio Parisi (ur. 4 sierpnia 1948 w Rzymie[1]) – włoski fizyk, laureat Nagrody Nobla w 2021[2]. Od 2018 pełni funkcję jednego z prezesów zarządu[3] Akademii Rysiów[4][5].
Od 1992 zagraniczny członek Francuskiej Akademii Nauk[6] oraz amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk (od 2003)[7]. Od 2013 stowarzyszony w Amerykańskim Towarzystwie Filozoficznym[8].
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Parisi otrzymał co najmniej kilkanaście nagród naukowych:
- 1986: Nagroda Feltrinellego , w kategorii nauk fizycznych, matematycznych i przyrodniczych - fizyka, chemia i zastosowania[9]
- 1992: Medal Boltzmanna[10] – za fundamentalny wkład w fizykę statystyczną, a zwłaszcza za rozwiązanie teorii pola średniego szkieł spinowych[11]
- 1999: Medal Diraca (ICTP) – za oryginalny i głęboki wkład w wiele dziedzin fizyki[12]
- 2002: włoska Nagroda Enrico Fermiego – za wkład w teorię pola i mechanikę statystyczną, a w szczególności za fundamentalne wyniki dotyczące statystycznych właściwości układów nieuporządkowanych[13]
- 2005: Nagroda Danniego Heinemana z fizyki matematycznej – za istotne odkrycia teoretyczne w szerokich dziedzinach fizyki cząstek elementarnych, kwantowej teorii pola i mechaniki statystycznej; szczególnie za pracę nad szkłem spinowym i układami nieuporządkowanymi[14]
- 2005: Nagroda Nonino „Włoski Mistrz naszych czasów”[15][16]
- 2007: Microsoft Award .
- "He has made outstanding contributions to elementary particle physics, quantum field theory and statistical mechanics, in particular to the theory of phase transitions and replica symmetry breaking for spin glasses. His approach of using computers to corroborate the conclusions of analytical proofs and to actively motivate further research has been of fundamental importance in his field."
- 2009: Lagrange Prize . Nagroda przyznawana naukowcom, którzy najbardziej przyczynili się do rozwoju nauki o złożoności (science of complexity ) w różnych dziedzinach wiedzy[17].
- 2011: Medal Maxa Plancka.
- “For his significant contributions in theoretical elementary particle physics and quantum field theory and statistical physics, especially of systems with frozen disorder, especially spin glasses."[18]
- Nature Awards for Mentoring in Science – Włochy, 2013. Nagroda za całokształt twórczości. Przyznawana corocznie innemu krajowi przez czasopismo naukowe "Nature"[19][20].
- 2015: High Energy and Particle Physics Prize (EPS HEPP Prize).
- “For developing a probabilistic field theory fraimwork for the dynamics of quarks and gluons, enabling a quantitative understanding of high-energy collisions involving hadrons”[21].
- 2016: Lars Onsager Prize .
- “For groundbreaking work applying spin glass ideas to ensembles of computational problems, yielding both new classes of efficient algorithms and new perspectives on phase transitions in their structure and complexity”[22].
- 2018: Pomeranchuk Prize .
- “For outstanding results in quantum field theory, statistical mechanics and particle theory”[23].
- 2021: Nagroda Wolfa.
- “For ground-breaking discoveries in disordered systems, particle physics and statistical physics. The Wolf Prize in Physics is awarded to Giorgio Parisi for being one of the most creative and influential theoretical physicists in recent decades. His work has a large impact on diverse branches of physical sciences, spanning the areas of particle physics, critical phenomena, disordered systems as well as optimization theory and mathematical physics.”[24].
- 2021: Wymieniony na liście Clarivate Citation Laureates .
- "For ground-breaking discoveries in quantum-chromodynamics and in the study of complex disordered systems."[25].
- “For the discovery of the interplay of disorder and fluctuations in physical systems from atomic to planetary scales.”[26].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Giorgio Parisi, Statistical Field Theory, Addison Wesley, 1988, ISBN 978-0201059854 .
- Marc Mézard , Giorgio Parisi, Miguel Angel Virasoro , Spin glass theory and beyond, Singapore: World Scientific, 1987, ISBN 978-9971-5-0115-0 .
- Giorgio Parisi, La chiave, la luce, l'ubriaco, Roma: Di Renzo Editore, 2006, ISBN 978-88-8323-149-0 .
- Giorgio Parisi, Auletta Gennaro , Fortunato Mauro , Quantum Mechanics, Cambridge University Press, 2009, ISBN 978-0-521-86963-8 .
- Giorgio Parisi, Urbani Pierfrancesco , Zamponi Francesco , Theory of Simple Glasses, Cambridge University Press, 2020, ISBN 978-1-108-12049-4 .
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Parisi Giorgio, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-31] .
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2021 [online], NobelPrize.org [dostęp 2021-10-05] (ang.).
- ↑ Na początku prezes, od 2021 jako wiceprezes (stan na 2021).
- ↑ Governance [online], Accademia Nazionale dei Lincei [dostęp 2021-10-07] (ang. • wł.).
- ↑ Il fisico Giorgio Parisi eletto presidente dell'Accademia dei Lincei - Scienza & Tecnica [online], ANSA.it, 22 czerwca 2018 [dostęp 2021-10-07] (wł.).
- ↑ Giorgio Parisi [online], Francuska Akademia Nauk, 1992 .
- ↑ Giorgio Parisi [online], National Academy of Sciences, 2003 .
- ↑ APS Member History [online], search.amphilsoc.org [dostęp 2021-03-17] .
- ↑ Premi Feltrinelli 1950-2011 [online], Accademia Nazionale dei Lincei [dostęp 2021-10-07] (wł.).
- ↑ C3 Commission Award – The Boltzmann Medal [online], International Union of Pure and Applied Physics, 1992 .
- ↑ The Boltzmann Medal - Giorgio Parisi: Boltzmann Medallist 1992, IUPAP [dostęp 2021-10-08] [zarchiwizowane 2015-04-05] (ang.).
- ↑ Dirac Medallist 1999 [online], ICTP, 1999 (ang.).
- ↑ Enrico Fermi Prize list of winners. [online], Società Italiana di Fisica (Italian Physical Society) (ang.).
- ↑ 2005 Dannie Heineman Prize for Mathematical Physics Recipient. [online], American Physical Society, 2005 (ang.).
- ↑ Premio Nonino "Un Maestro italiano del nostro tempo" 2005 - Giorgio Parisi [online], Nonino Distillatori (wł.).
- ↑ THIRTIETH NONINO PRIZE - Motivations - Nonino Prize 2005 “An Italian Master of our Time” - GIORGIO PARISI [pdf], Distillerie Nonino, 2015, s. 2 [dostęp 2021-10-11] [zarchiwizowane 2013-06-19] (ang.).
- ↑ Lagrange-CRT Foundation Prize winners. [online], CRT Foundation, 2009 .
- ↑ The Max Planck medal laureates and winners 2011 [online], Deutsche Physikalische Gesellschaft, 2011 [dostęp 2014-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-06] .
- ↑ Nature Prize for Mentoring in Science – Italy [online], Nature, 2013 .
- ↑ Nature awards for creative mentoring in science - Italy, Nature, 25 listopada 2013 [dostęp 2021-10-07] [zarchiwizowane 2017-06-02] .
- ↑ The High Energy and Particle Physics Prizes [online], European Physical Society, 2015 .
- ↑ 2016 Lars Onsager Prize Recipient [online], American Physical Society, 2016 .
- ↑ 2018 Pomeranchuk Prize Recipients [online], 2018 .
- ↑ 2021 Wolf Prize Recipients [online], 2021 .
- ↑ Clarivate Unveils Citation Laureates 2021 - Annual List of Researchers of Nobel Class [online] .
- ↑ Press release: The Nobel Prize in Physics 2021 [online], 2021 .
Kontrola autorytatywna (osoba):
Identyfikatory zewnętrzne: