Zümrüt
Zümrüt (Be3Al2SiO6) beril mineralinin bir türü. Yeşil renkli, saydam değerli bir taş.Berilin Mohs skalasında sertliği yedi veya yedi buçuktur.
Işığı kırma ve saçılıma uğratma gücü çok yüksek olmayan zümrüt, yakın değerdeki diğer değerli taşlara oranla fazla parıldamaz. Britanya Kraliyet Mücevherleri de dahil, en kaliteli zümrütler Kolombiya'dan ihraç edilmektedir. Burada zümrütler damarlar içinde kalsit ve pirit ile beraber oluşmuştur. Saf zümrütler çok nadirdir, zümrüt kristalleri genellikle başka mineraller (kapanımlar) ve küçük lekeler içerir. Bunun sonucunda sentetik zümrüt üretimine istek artmıştır. Bu sentetik zümrütlerin özgül ağırlıkları ve refraktiv indeksleri doğal zümrütlere göre biraz daha düşüktür.
Ural zümrütü diye tanınan taş aslında zümrüt değil, grenadır. Brezilya zümrütü ise aslında yeşil turmalin, Cape zümrütü ise prehnittir. Ayrıca akşam zümrütü olarak da anılan taş peridottur ve zümrüt değildir.
Değerini Belirleyen Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Zümrütler, tüm renkli değerli taşlar gibi, "dört C" olarak bilinen dört ana parametreye göre değerlendirilir: renk, berraklık, kesim ve karat ağırlığı.[1][2] Genellikle renkli değerli taşların sınıflandırılmasında renk tartışmasız en önemli kriterdir.[3] Ancak zümrütlerin sınıflandırılmasında berraklık ikincil kabul edilir.
Renk
[değiştir | kaynağı değiştir]Değerli taş biliminde, renk üç bileşene ayrılır: ton, doygunluk ve ton.[4][5] Zümrütler, sarı-yeşilden mavi-yeşile kadar çeşitli tonlarda olabilir, ancak ana ton mutlaka yeşil olmalıdır. Sarı ve mavi, zümrütlerde bulunan tipik ikincil tonlardır. Orta ila koyu tonlu değerli taşlar zümrüt olarak kabul edilir; bunun yerine açık tonlu değerli taşlar yeşim beryl türü olarak bilinir.[6]
Berraklık
[değiştir | kaynağı değiştir]Zümrütler genellikle yüzeyinde çok sayıda içerik ve çatlaklara sahiptir.[7] Pırlanta gibi, berraklık değerlendirmesinde büyütme standardı (yani 10 kat büyütme) kullanılırken, zümrütler gözle değerlendirilir.[8] Bu nedenle, bir zümrütün görülebilir içerikleri yoksa (normal görüş keskinliği varsayıldığında), kusursuz kabul edilir. Yüzeyinde çatlak olmayan taşlar son derece nadirdir, bu yüzden neredeyse tüm zümrütler görünür berraklığı artırmak için işleme tabi tutulur.
Tedavi Yöntemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Zümrütlerin çoğu, yüzeye ulaşan çatlakları doldurmak, berraklığı ve stabiliteyi artırmak için taş kesme işleminden sonra yağlanır.[9] Benzer bir kırılma indisi olan sedir yağı, bu yaygın uygulamada sıkça kullanılır.
Kültürel ve tarihi önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mısır'daki zümrüt madenlerinin geçmişi MÖ 1650 yılına kadar uzanır. Zümrüt yüzyıllardır mücevher olarak kullanılmaktadır. Zümrüt geleneksel olarak Mayıs ayının doğum taşı olarak kabul edilmiştir. Ayrıca bazı kültürlerde zümrüt 55. evlilik yıl dönümü için geleneksel bir hediyedir.
Zümrüt madenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Antik çağda zümrüt MÖ 1500'den beri Smaragdus Dağı'ndaki yerlerde Mısır ve en az 14. yüzyıldan beri Hindistan ve Avusturya'da çıkarıldı.[10] Mısır madenleri, endüstriyel ölçekte Roma ve Bizans İmparatorlukları ve daha sonra İslami fatihler tarafından işletildi. Bu madencilik Kolombiya'da'ki yatakların keşfiyle sona erdi; sadece kalıntıları kaldı.[11]
Kolombiya yıl, kaynak ve dereceye bağlı olarak dünya üretiminin% 50-95'ini oluşturan dünyanın en büyük zümrüt üreticisidir.[12][13][14][15] Kolombiya'daki zümrüt üretimi 2000'den 2010'a kadar % 78 ölçüsünde arttı.[16] Kolombiya'daki üç ana zümrüt madencilik alanı Muzo, Coscuez ve Chivor'dur.[17] Kolombiya'da nadir bulunan "trapiche" zümrütleri bulunur ve koyu bölgerlerde yeşil ışın benzeri kollarıyla ayırt edilir. "Trapiche" kelimesi ispanyolcada "değirmen" kelimesinden gelir ve su değirmenin kollarına benzediği bu ad verilmiştir.
2004'daki Dünya'daki mücevher üretiminin % 20'sinden sorumlu olan Kitwe'nin 45 km (28 mi) güneybatısındaki Kafubu Nehri alanındaki yataklarıyla(Kagem Madenleri) Zambiya dünyanın en büyük ikinci değerli taş üreticisidir.[18] 2011'in ilk yarısında Kagem Madenleri 3.74 ton zümrüt üretti.
Zümrüt, Afganistan, Avustralya, Avusturya, Brezilya,[19] gibi ülkelerde, Bulgaristan, Kamboçya, Kanada, Çin, Mısır, Etiyopya, Fransa, Almanya, Hindistan, İtalya, Kazakistan, Madagaskar, Mozambik, Namibya, Nijerya, Norveç, Pakistan, Rusya, Somali, Güney Afrika, İspanya, İsviçre, Tanzanya, Amerika Birleşik Devletleri, Zambiya ve Zimbabve tüm dünyada bulunur.[20] ABD'de zümrütler Connecticut, Montana, Nevada, Kuzey Carolina ve Güney Carolina'da bulundu.[20] Kanada'da 1997'de Yukon'da zümrütler bulundu.[21]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sinkankas, John, 1994, Emerald & Other Beryls, Geoscience Press, ISBN 0-8019-7114-4
- Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley and Sons, New York ISBN 0-471-80580-7
- Weinstein, Michael, 1958, The World of Jewel Stones, Sheriden House
- Resimli Madencilik Terimleri Sözlüğü - Z
- ^ "How Much Do Emeralds Cost? True Value Reveal". jewelsadvisor.com. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "The Four Cs of Gemstone Valuation". www.ganoksin.com. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Color of Gemstones". www.gemstones-guide.com. 28 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Hue, Tone & Saturation: Defining Color In A Gemstone". www.gemporia.com. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Emerald". pushyarkagems.com. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Smaragd: ein Symbol des Adels". www.bekommenamenskette.com. 26 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Emerald stones: Interesting Facts and More You Need to Know". learn.podium.school. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Inclusions in Emeralds". emeralds.com. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ "Emerald Enhancements". emeralds.com. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
- ^ Giuliani G, Chaussidon M, Schubnel HJ, Piat DH, Rollion-Bard C, France-Lanord C, Giard D, de Narvaez D, Rondeau B (2000). "Oxygen Isotopes and Emerald Trade Routes Since Antiquity" (PDF). Science. 287 (5453). ss. 631-3. Bibcode:2000Sci...287..631G. doi:10.1126/science.287.5453.631. PMID 10649992. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: June 15, 2020.
- ^ "Romans organized the mines as a multinational business..." Finlay, Victoria. Jewels: A Secret History (Kindle Location 3098). Random House Publishing Group. Kindle Edition.
- ^ Badawy, Manuela (June 13, 2012). "Emeralds seek the 'De Beers' treatment". Reuters. 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 14, 2012.
- ^ Dydyński, Krzysztof (2003). Colombia. Lonely Planet. s. 21. ISBN 0-86442-674-7. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- ^ Branquet, Y. Laumenier, B. Cheilletz, A. & Giuliani, G. (1999). "Emeralds in the Eastern Cordillera of Colombia. Two tectonic settings for one mineralization". Geology. 27 (7). ss. 597-600. Bibcode:1999Geo....27..597B. doi:10.1130/0091-7613(1999)027<0597:EITECO>2.3.CO;2.
- ^ Carrillo, V. (2001). Compilación y análisis de la información geológica referente a la explotación esmeraldífera en Colombia. Informe de contrato 124. INGEOMINAS
- ^ Wacaster, Susan (Mart 2012). "2010 Minerals Yearbook: Colombia [ADVANCE RELEASE]" (PDF). Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu. 13 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2012.
- ^ Emerald Mining Areas in Colombia 29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., with location map of these three districts.
- ^ Behling, Steve and Wilson, Wendell E. (January 1, 2010) "The Kagem emerald mine: Kafubu Area, Zambia", The Mineralogical Record – via HighBeam (abonelik gereklidir) 10 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Maior esmeralda do mundo, encontrada no Brasil, será leiloada no Canadá 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". UOL (2012-01-18)
- ^ a b "Emerald at Mindat". Mindat.org. July 19, 2010. July 12, 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: July 30, 2010.
- ^ Emeralds in the Yukon Territory 31 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Yukon Geological Survey.
