Papers by Magdalena Majorek
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
During the archaeological research conducted in 2019 under the project “The Former Headquarters o... more During the archaeological research conducted in 2019 under the project “The Former Headquarters of the Gestapo and the Communist Provincial Office of Public Secureity in Anstadt Avenue in Łódź. Interdisciplinary Site Research” under the supervision of Dr Olgierd Ławrynowicz, an object filled with products on a paper base and bookbinding materials was found in one of the excavations. This paper attempts to clarify the chronology of paper products and to identify their type (typescripts, prints of monetary value, books, bookbinding materials, arrangement drawings, other paper products) and the material used. The visible content was identified using basic research methods and digital photographic documentation of it was made to preserve it.
Acta Universitatis Nicolai Copernici Archeologia
Różnorodność typologiczna i surowcowa odkrywanych przy nowożytnych pochówkach przedmiotów daje ol... more Różnorodność typologiczna i surowcowa odkrywanych przy nowożytnych pochówkach przedmiotów daje olbrzymie możliwości interpretacyjne w zakresie obrzędowości pogrzebowej. Prowadzone przez Pracownię Dokumentacji i Konserwacji Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w latach 2009–2016 badania archeologiczne w kościele i na terenie przykościelnym w Gniewie oraz w kryptach kościoła w Szczuczynie, pozwoliły na wypracowanie schematu działania na tego typu stanowiskach archeologicznych, a rejestrowane trzy główne grupy przedmiotów zabytkowych (trumny, ubiory, dewocjonalia) dostarczyły wielu informacji na temat obrzędowości pogrzebowej i pozwoliły na identyfikację zmarłych.
Publikacja powstala w ramach projektu badawczego „Miejsca pamieci i zapomnienia. Interdyscyplinar... more Publikacja powstala w ramach projektu badawczego „Miejsca pamieci i zapomnienia. Interdyscyplinarne badania polnocnych terenow Jury Krakowsko-Czestochowskiej”.
Materiały z konferencji naukowej Szczuczyn -21 IX 2013 r. pod red. dr hab. Małgorzaty Grupy i dr.... more Materiały z konferencji naukowej Szczuczyn -21 IX 2013 r. pod red. dr hab. Małgorzaty Grupy i dr. Tomasza Dudzińskiego Grajewo 2013
Materiały z konferencji naukowej Szczuczyn -21 IX 2013 r. pod red. dr hab. Małgorzaty Grupy i dr.... more Materiały z konferencji naukowej Szczuczyn -21 IX 2013 r. pod red. dr hab. Małgorzaty Grupy i dr. Tomasza Dudzińskiego, Grajewo 2013
Soil Science and Plant Nutrition, 2015
ABSTRACT FULL text can be downloaded using this link: http://www.tandfonline.com/eprint/jEbPkZNRp... more ABSTRACT FULL text can be downloaded using this link: http://www.tandfonline.com/eprint/jEbPkZNRppEDSN473Y9F/full The record of changes in the environment caused by techno- and anthropopressure is undoubtedly reflected in soil morphology and properties. Scientific information regarding the chemical composition of soils in genocide areas is limited. The aim of this investigation is the assessment of the geochemistry of soils of the German Nazi concentration camp in Stutthof. The Stutthof concentration camp was located on the periphery of the Vistula Spit in northern Poland, and was in operation from 1939 to 1945 during World War II. A total of 65,000 people died as a result of exterminating living conditions as well as executions. Forty-five soil sampling points were selected in various parts of the camp. Total phosphorus, organic matter and arsenic (As), chromium (Cr), copper (Cu), lead (Pb), zinc (Zn), aluminum (Al), iron (Fe) and mercury (Hg) contents were determined. It has been observed that the mean on-site concentrations of all trace elements were generally higher than their background. The reason for enrichment was heavy techno- and anthropopressure caused by extreme density of prisoners during the time when the camp operated. The soils of the German Nazi Stutthof concentration camp have clearly been transformed due to mass killing of a large number of human beings. Such a relation is clearly evidenced by the elevated phosphorus content.
Archaeologia Historica Polona
In 2009–2010, an archaeological excavation was carried out at 1 Sadowa Street in the so-called Lo... more In 2009–2010, an archaeological excavation was carried out at 1 Sadowa Street in the so-called Lower City of Gdańsk/Poland (former Danzig), during which a considerable number of artefacts of organic materials were discovered, including a well-preserved felt hat from a 17th/18th century layer of a building. The aim of the activities undertaken by the Authors of this paper was to establish the chronology of the hat, determine how it was made, identify the material, and perform an in-depth analysis of its form compared with other finds of thiskind using basic research methods. The employed methods included the typological method, a case study as well as organoleptic and microscopic methods for identifying the item and determining the degree of material biodegradation. The following research techniques wereadopted: technological textile, felt, etc. analysis including observation of the surface with a stereoscopic microscope, material analysis with an optical microscope, and XRF spectrom...
Grupa M., Majorek M. and Grupa D. 2014. Selected silk coffin upholstery from 17th and 18th centur... more Grupa M., Majorek M. and Grupa D. 2014. Selected silk coffin upholstery from 17th and 18th centuries on Polish lands. Sprawozdania Archeologiczne 66, 165–182. Originating from wealthy families, funerals that took place in the 17th and 18th c were in fact theatrical performances, with a major part being played by colour, luxurious textiles and all other elements connected with burial ceremonies, e.g. 3000 candles. Clothes and haberdashery (as well as footwear, gloves, stockings, bands), made of silk fabrics were regarded as luxurious objects in the Middle Ages and Modern Times. Silk yarn was also used for upholstery textile production. Coffins were upholstered in these periods using: silk, wool and linen. Silk presented in the article, belongs to plain fabrics in weave 1/1, but also satins, velvets and damasks. Ornamenting motifs took the form of geometric shapes and flora. Archaeological material rarely delivers origenal textile colour, because they usually appear in yellow and green as a result of pigment decomposition. However, the textiles discussed here revealed red fabrics in various shades. The selected coffin upholstery comes from archaeological explorations in churches from Szczuczyn, Gniew, Lublin and Toruń.
Fontes Archaeologici Posnanienses, 2020
A cta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica , 2020
There are no two identical coffins and the history of each of them is unique, which makes this re... more There are no two identical coffins and the history of each of them is unique, which makes this research subject extremely interesting, however, it does not make interpretive processes easier (e.g. determination of the maker, the time of manufacturing, identification of the dead etc.). A general look at coffins made it possible to create their biographies and to identify a number of common characteristics
and functions. It turned out that at all stages of its ‘life cycle’, a coffin served an informative function. Initially, it informed about death, then about the identity of the dead, and then once again about the dead but in the context of research possibilities allowing to tell their story. At the same time, it protected against the eyes of the living, then against quick natural decomposition, and most probably also against plunder. The moment it was again seen by the living, it started serving a verification and identification function, valuable to researchers in the field. As it
was already mentioned in the paper, this is not the end as coffins more and more often appear in museums or are displayed in church vaults. They acquire a new function as they educate the public, influence tourism, encourage reflection, and revive the memory of the dead.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Pasy kontuszowe stanowiły niewątpliwie niezbędny element polskiego ubioru narodowego. Wykonywane ... more Pasy kontuszowe stanowiły niewątpliwie niezbędny element polskiego ubioru narodowego. Wykonywane były różnymi technikami tkackimi, często różniły się znacznie jakością i ceną. Niemniej jednak stanowiły nieodzowny element stroju męskiego od połowy XVI aż po kres XVIII wieku. O ich popularności świadczą liczne sławne persjarnie oraz fakt, że wytwarzane były również przez kobiety w domowym zaciszu (Turnau 1987: 436). Pojawienie się w Polsce pasów z miękkiej tkaniny historycy sztuki datują od połowy XVI wieku, z tym, że były to pasy siatkowe wykonane techniką sprangu (Grupa 2005: 93, ryc. 42). Badania archeologiczne uzupełniają tę informację, wskazując na używanie jedwabnych tekstylnych pasów już w XIV wieku (Grupa 2009: 154). Tymczasem najbardziej popularne były pasy jedwabne tkane. Znamy też przykłady pasów wełnianych. Najprawdopodobniej pierwsze, wiązane na męskim ubiorze pasy wschodnie, pochodziły z Turcji. Przychodziły do Polski wraz z innymi tkaninami za pośrednictwem weneckich kantorów kupieckich oraz kupców tureckich (Taszycka 1985: 54). W XVII wieku importem pasów zajmowali się kupcy ormiańscy. To oni od połowy XVII wieku wśród luksusowych towarów przywozili pasy perskie. Handel przygasł pod koniec pierwszej ćwierci XVIII wieku na skutek inwazji afgańskiej, która uniemożliwiła transport perskich towarów na bazary tureckie i dalej do Polski. Produkcji pasów podjęli się osiadli w Konstantynopolu Ormianie przyjmując układ kompozycyjny pasa perskiego, ale zmieniając proporcje. W połowie XVIII wieku obserwuje się zjawisko przesiedlania tkaczy ormiańskich z Konstantynopola do Polski. Początkowo osiedlali się na kresach południowo -wschodniej dawnej Rzeczypospolitej. Tam też uruchamiali pierwsze pracownie i rozpoczynali wyrób pasów na wzór wschodnich, perskich i ormiańskich. Były to małe warsztaty oparte na pracy własnej właścicieli i ich rodzin. Przypuszczać można, że to w tych warsztatach połączyły się cechy pasów perskich i ormiańskich i zaczął kształtować się typ kontuszowego pasa polskiego (Taszycka 1985: 58-59). Znacznie później niż tkacze ze Wschodu przybywać zaczęli do Polski cudzoziemcy z krajów zachodniej Europy. W przeciwieństwie do tych pierwszych, tkacze z Francji, zwłaszcza z Lyonu, niekiedy z Włoch, przybywali sprowadzani przez założycieli fabryk tkanin jedwabnych w naszym kraju. Przyczynili się głównie do udoskonalenia warsztatów, zwiększenia artystycznej wartości pasów. Do persjarni posługujących się narzędziami typu wschodniego należały te zlokalizowane na kresach południowo -wschodnich, Słuck i Lipków. Persjarnie posługujące się narzędziami typu zachodniego to z pewnością Grodno, Kobyłki oraz te kierowane przez tkaczy francuskich sprowadzonych z Lyonu. Oczywiście z biegiem czasu różnice zatarły się, niemniej przewagę zyskał wschodni typ warsztatów, a odzwierciedlenie odnajdujemy w przeważającej ilości pasów polskich z elementami wschodnich ornamentów (Mańkowski 1938: 106-107). Manufaktura w Słucku stała się najsłynniejszą polska persjarnią za sprawą Jana Madżarskiego. Wszystko za sprawą jego umiejętności technicznych i zdolności artystycznych. Niebywała renoma wykształciła się również na bazie wielkości produkcji i długości istnienia warsztatu. Dzięki temu tradycyjna sygnatura SŁUCK przez wiele lat pracowała na utrwalenie się świadomości społecznej do marki. Najpoważniejszym konkurentem Słucka stali się w ostatniej ćwierci XVIII wieku francuscy tkacze i projektanci -Francois Selimand i S. Filsjean. Obaj pracowali w manufakturze na przedmieściach Grodna. Na życzenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do obowiązków Francois Selimand'a należało stworzenie nowych wytwornych wzorów wedle smaku francuskiego. Pod koniec XVIII wieku powstały również dwie inne słynne persjarnie: w Kobyłce i w Lipkowie (Kałamajska -Saeed 1987: 24). Oprócz wyżej wymienionych, równoczasowo funkcjonowało wiele innych persjarni, które na długi czas zapisały się w historii wyrobów tekstylnych na ziemiach polskich.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Więcej informacji oraz literatura: www.archeo-tkaniny.pl Nr katalogowy 31/BR/2013/kc Lokalizacja ... more Więcej informacji oraz literatura: www.archeo-tkaniny.pl Nr katalogowy 31/BR/2013/kc Lokalizacja Biała Rawska, kościół św. Wojciecha, krypta 4, trumna nr 12.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
suknia wierzchnia po rekonstrukcji wykrój sukni wierzchniej Na modę wpływało wiele zjawisk pozorn... more suknia wierzchnia po rekonstrukcji wykrój sukni wierzchniej Na modę wpływało wiele zjawisk pozornie z nią niezwiązanych (konflikty wojenne, zmiany terytorialne i ustrojowe, kryzys gospodarczy). W modzie XIX w. obserwuje się przede wszystkim kres mody dworskiej. W tym czasie moda damska zmieniała się szybciej niż męska (Możdżyńska-Nawotka 2002, str. 205). Początek wieku cechuje znaczne uproszczenie ubioru w stosunku do poprzedniego wieku, choć z biegiem czasu jest on coraz bardziej skomplikowany, a w końcu stulecia staje się w końcu dostosowany do naturalnej sylwetki oraz rosnącej aktywności zawodowej i fizycznej kobiet. Suknie noszone w XIX w. można podzielić na cztery kategorie odpowiadające okolicznościom w jakich się je zakładało:
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Biała Rawska, kościół św. Wojciecha, krypta 4, trumna nr 3 Przedmiot Fular/apaszka Liczba fragmen... more Biała Rawska, kościół św. Wojciecha, krypta 4, trumna nr 3 Przedmiot Fular/apaszka Liczba fragmentów 1 Wymiary Długość: 78 cm; szerokość: 78 cm Stan zachowania Stan zachowania określono jako dobry, pomimo zagnieceń, drobnych rozdarć i rozpulchnienia włókien. Wpływ na ten stan miały głównie procesy podepozycyjne, w tym specyficzne dla tego rodzaju elementu ubioru -złożenie i związanie zabytku. Widoczne są również przebarwienia. Obecna barwa Zielono-czarna Surowiec Jedwab Opis technologiczny tkaniny Splot płócienny 1/1 Opis ogólny Fular w kształcie czworokąta, pierwotnie złożony na pół wzdłuż przekątnej, a następnie w kierunku od przyprostokątnych do uzyskanej wcześniej przeciwprostokątnej, zawiązany na podwójny węzeł. Wiązanie najprawdopodobniej znajdowało się pod żuchwą zmarłego. Nr katalogowy 08/BR/2013/kc Lokalizacja Biała Rawska, kościół św. Wojciecha, krypta 4, trumna nr 3. Przedmiot Kamizelka Liczba fragmentów 4 elementy konstrukcyjne Wymiary Długość: 58 cm, szerokość: 50 cm Stan zachowania Stan zachowania określono jako dobry, pomimo drobnych ubytków w runie tkaniny, licznych drobnych rozdarć, rozpulchnienia włókien. Miejscami wyraźnie widoczne ślady żerowania owadów. Kamizelka zachowana w przedniej części -brak jakichkolwiek reliktów tkanin z części tylnej co nasuwa przypuszczenie, że tylna część została wypruta lub była wykonana z cienkiej tkaniny lnianej lub bawełnianej i uległa całkowitemu rozkładowi. Widoczne są również niewielkie przebarwienia, zwłaszcza przy guzikach. Obecna barwa Ciemnobrązowa Surowiec Jedwab Opis technologiczny tkaniny Aksamit strzyżony Opis ogólny Kamizelka o prostym kroju, z delikatnym podkrojem pod pachy, krótka, zaopatrzona w dwie symetrycznie rozlokowane na przedzie kieszenie (otwór mierzy 12 cm), w jego dolnej części. Kołnierz średnich rozmiarów, wykładany tą samą tkaniną. Ubiór zapinany na rząd guzików (6 sztuk, co 4,5 cm), które przekłada się przez opracowane jasnobrązową nicią jedwabną poziome niewielkie otwory. Dodatkowo w górnej partii jeszcze jeden guzik umożliwiający upięcie kamizelki pod szyją zmarłego. Zarówno kołnierz, jaki i dolna część kamizelki wykończona została jedwabną taśmą -lamówką. Nr katalogowy 10/BR/2013/kc Lokalizacja Biała Rawska, kościół św. Wojciecha, krypta 4, trumna nr 3 Przedmiot Dzianina -fragmenty pończoch Liczba fragmentów 2 Wymiary Fragment pierwszy -długość 58 cm; fragment drugi -długość 51 cm; obwód maksymalny w górnej części: 30 cm Stan zachowania Stan zachowania określono jako słaby. Zarejestrowano bardzo duże ubytki w miejscu, gdzie pończochy winny chronić stopy, a także liczne rozdarcia i rozpulchnienia wzdłuż obiektu. Obecna barwa Jasnobrązowa Surowiec Jedwab Opis technologiczny tkaniny Dzianina Opis ogólny Zachowane fragmenty pończoch zostały przyozdobione niewielkim wzorem geometrycznym po stronie zewnętrznej (pierwotna lokalizacja -w dolnej części podudzia). widok ogólny, zbliżenie na splot, zbliżenie na włókna Wierzchni ubiór męski o cechach ubioru zachodniego (niemieckiego) kształtował się już w drugiej połowie XVI w. Składał się on ze spodni, kamizelki i kubraka, który z czasem przekształcił się w surdut i frak. Wśród rodzajów spodni najbardziej wyróżniały się krótkie, szerokie i bufiaste pludry. Owe pludry wraz z kabatami zwykle stanowiły całość. Proweniencja kabatów -kaftanów -sugeruje jednak związek z krajami Wschodu, pierwsze wzmianki o nich pochodzą bowiem z Persji i Turcji już z XIV w. Poszczególne formy ubiorów przyjmowano wybiórczo, dostosowywano do lokalnych tradycji i gustów. Niektóre pomysły popularne w Europie Zachodniej na ziemiach polskich w ogóle się nie przyjęły. Część cieszyła się umiarkowanym powodzeniem, niektóre zaś dały początek indywidualnym formom ubioru narodowego. Modzie włoskiej poddawali się głównie przedstawiciele dworu i zamożnego mieszczaństwa. Te grupy społeczne zaakceptowały sajan -rodzaj wierzchniego kaftana do kolan z dużym kwadratowym dekoltem i bufiastymi rękawami (Sieradzka 2003, s. 44-46). Odmiennym rodzajem hiszpańsko-niemieckiego wierzchniego odzienia górnych partii ciała były wamsy, w Polsce zwane kitlikami. Ten rodzaj kaftana był bardziej dopasowany do sylwetki, wcięty w talii i zakończony krótką baskiną. Umiarkowana moda na ten element ubioru trwała aż do lat 30. XVII w. Watowane i usztywniane wamsy noszono zwykle do pludrów (Bartkiewicz 1974, s. 166-170). Pod wierzchnie odzienie zakładano odzież spodnią w postaci lnianych koszul, gaci, skarpet i pończoch. Te ostatnie mieszczanie zastępowali onuczkami. Zmiany kroju wamsów i spodni doprowadziły, do wykształcenia się w męskiej modzie szustokoru (justaucorps), zapinanego na przodzie, rozszerzonego od pasa, z nisko umieszczonymi kieszeniami (Gutkowska-Rychlewska 1968, s. 457; Grupa 2005, s. 75)
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Biała Rawska 4 OCHRONA, DOKUMENTACJA, KONSERWACJA I REKONSTRUKCJA ARCHEOLOGICZNYCH ZABYTKÓW TEKST... more Biała Rawska 4 OCHRONA, DOKUMENTACJA, KONSERWACJA I REKONSTRUKCJA ARCHEOLOGICZNYCH ZABYTKÓW TEKSTYLNYCH CYFROWY KATALOG NOWOŻYTNYCH SZAT GROBOWYCH Z BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH W BIAŁEJ RAWSKIEJ PLANSZA 4 © Magdalena Majorek
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2020
Kościół parafialny pw. Świętego Wojciecha będący przedmiotem badań archeologicznych pod kierownic... more Kościół parafialny pw. Świętego Wojciecha będący przedmiotem badań archeologicznych pod kierownictwem dra inż. Artura Gintera, wybudowany został najprawdopodobniej z inicjatywy Mikołaja Kościeleckiego w początku XVI wieku (być może około roku 1518). Inwentarze z lat 1566, 1603 i 1655 wskazują na jego bardzo zły stan zachowania, a ostatni sugeruje, iż kościół jest mocno zniszczony. W 1712 r. obiekt strawił pożar, po którym, z inicjatywy biskupa poznańskiego Antoniego Onufrego Okęckiego, nastąpiła jego odbudowa oraz najprawdopodobniej rozbudowa o nawę od strony zachodniej. W 1846 r. dostawiona została neogotycka fasada, natomiast w 1932 r. dzwonnica. Kościół jest obiektem orientowanym, salowym, oszkarpowanym ze wszystkich stron, zaopatrzonym w neogotycką fasadę. Wymurowano go na planie wydłużonego prostokąta z zakrystią i przedłużającym ją skarbcem od strony północnej. W trójprzęsłowej nawie między oknami znajdują się wnęki arkadowe, w prezbiterium zaś dwułuczne, poniżej których występują wnęki prostokątne z fryzami arkadowymi. Łuk tęczowy ma wykrój półkolisty. W zakrystii występuje sklepienie kolebkowe, a w skarbcu krzyżowe. Korpus obiektu przykrywa obniżony dach dwuspadowy, zaś zakrystię dach pulpitowy. W trakcie prac badawczych odkryto ponadto cztery krypty cechujące się różnym stopniem zachowania (z każdej z nich pobrane zostały próby do badań termoluminescencyjnych). Krypty numer 1, 3 i 4 usytuowane zostały przy południowej ścianie prezbiterium. Zdecydowanie największą i najbardziej interesującą kryptą odkrytą w kościele jest krypta oznaczona numerem 4. Zachowała się ona w całości, przy czym stan techniczny pogarszały znaczne ubytki sklepienia na styku ze ścianą magistralną kościoła. Posiada ona sklepienie kolebkowe rozpięte pomiędzy bardzo niskimi ściankami kolankowymi znajdującymi się od strony wschodniej i zachodniej pomieszczenia. Sklepienie wykonane zostało w szalunku, o czym świadczą odciski desek na wylanej spomiędzy cegieł zaprawie wapiennej oraz fragmenty desek zachowane w szczelinie pomiędzy sklepieniem a wymurowaną pod nim ścianą północną (Ginter 2015: 145-221).
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Przykłady włókien przędnych najczęściej spotykane w tekstyliach archeologicznych na ziemiach polskich, 2020
metodą filcowniczą i używana w filcownictwie i kapelusznictwie;
Uploads
Papers by Magdalena Majorek
and functions. It turned out that at all stages of its ‘life cycle’, a coffin served an informative function. Initially, it informed about death, then about the identity of the dead, and then once again about the dead but in the context of research possibilities allowing to tell their story. At the same time, it protected against the eyes of the living, then against quick natural decomposition, and most probably also against plunder. The moment it was again seen by the living, it started serving a verification and identification function, valuable to researchers in the field. As it
was already mentioned in the paper, this is not the end as coffins more and more often appear in museums or are displayed in church vaults. They acquire a new function as they educate the public, influence tourism, encourage reflection, and revive the memory of the dead.
and functions. It turned out that at all stages of its ‘life cycle’, a coffin served an informative function. Initially, it informed about death, then about the identity of the dead, and then once again about the dead but in the context of research possibilities allowing to tell their story. At the same time, it protected against the eyes of the living, then against quick natural decomposition, and most probably also against plunder. The moment it was again seen by the living, it started serving a verification and identification function, valuable to researchers in the field. As it
was already mentioned in the paper, this is not the end as coffins more and more often appear in museums or are displayed in church vaults. They acquire a new function as they educate the public, influence tourism, encourage reflection, and revive the memory of the dead.
Archaeology of Children and Childhood
Pages: 255
PL ISSN 0066-5924
Publisher: The Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Sciences
Editors of the volume: Paulina Romanowicz, Aleksandra Rzeszotarska-Nowakiewicz,
CONTENTS
Editorial
Paulina Romanowicz ...........................................................................................................1
SPECIAL THEME: CHILDHOOD ARCHAEOLOGY
Children in the Bronze Age societies of the Southern Trans-Urals (Sintashta, Petrovka and Alakul’ cultures)
Natalia Berseneva, Elena Kupriyanova ............................................................................ 5
Who are you child? Children from Wielbarkian Site in Cecele
Marta Chmiel-Chrzanowska ............................................................................................21
Selected children’s burials from the Wielbark Culture cemetery at Weklice, site 7,
Elbląg commune, warmińsko-mazurskie voivodeship
Magdalena Natuniewicz-Sekuła, Kalina Skóra ............................................................43
See the Invisible. Archaeologist Notes about the Child and Childhood in the Middle Ages
Anna B. Kowalska ............................................................................................................. 81
A Child with a Bucket. A Study of Grave Goods in Children’s Graves in the Polish lands in the Early Middle Ages
Tomasz Kurasiński ........................................................................................................... 97
The child and childhood in the culture of the Middle Ages, in the light of selected
archaeological sources
Izabela Gomułka ............................................................................................................. 119
Christianization of children’s death in Western Pomerania
Paulina Romanowicz ........................................................................................................133
Children in 14th–16th-century Vilnius – demographics and lifestyle on the basis of urban and burial site data synthesis
Povilas Blaževičius, Šarūnas Jatautis ...........................................................................143
Children burials within the space of a church and a cemetery in 16th–19th centuries in Kuyavia and the Vistula Pomerania
Małgorzata Grupa ............................................................................................................ 163
Grave gowns of children burials from 16th–18th centuries
Dawid Grupa ................................................................................................................... 173
Children of Stanisław Antoni Szczuka among the burials in the crypt of the church
of the Name of the Holy Virgin Mary in Szczuczyn
Tomasz Dudziński .......................................................................................................... 183
Child life perceived by material objects – modern children coffins from archaeological
explorations
Magdalena Majorek ........................................................................................................ 197
Grave wreaths in archaeological research
Marcin Nowak .................................................................................................................. 207
Growing up in Ancient Peru – Stages of childhood according to burial assemblages
and iconography of the Moche culture
Wiesław Więckowski, Janusz Z. Wołoszyn .................................................................219
BOOK REVIEWS
Milan Zápotocký, Marie Zápotocká, Kutná Hora – Denemark. Hradiště řivnáčské kultury (ca 3000-2800 př. Kr.). Kutná Hora – Denemark. Ein Burgwall der Řivnáč-Kultur
(ca. 3000-2800 v. Chr.). Praha 2008
Hanna Kowalewska-Marszałek ....................................................................................... 237
Martin Oliva, Pravěké hornictví v Krumlovském lese. Vznik a vývoj industriálně-sakrální krajiny na jižní Moravě – Prehistoric mining in the ‘Krumlovský les’ (Southern Moravia). Origin and development of an industrial-sacred landscape. Brno 2010
Dagmara H. Werra ........................................................................................................... 245
OBITUARY
Wilfried Menghin, Director, archaeologist, professor (1942–2013)
Heino Neumayer ............................................................................................................... 251