Peper
| Peper | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Peperplante | |||||||||||||
| Taxonomische indêlienge | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Sorte | |||||||||||||
| Piper nigrum L., 1753 |
Peper is de noame vo de tropische plantesôorte Piper nigrum (familie Piperaceae) en ook vo de vruchtn en under specerypoeier. Peperkorrels zyn de gedroogde beiers. Ze zyn a peu près 5 mm grôot en groeien in trosjes. Peper het e styve scherpe smoake.
Origine
[bewerkn | brontekst bewerken]De peperplante groeit surtout in Indië, moar ook in Indonesië, Maleisië, Brazilië en Vietnam. Je groeit in de schauwte en j'hè vele vocht nôdig en een hoge temperateure.
Sôortn
[bewerkn | brontekst bewerken]
De zwarte, witte en groene peper is ofkomstig van dezelfste plante.
Vo zwarte peper wordn trossn geplukt os ze nog nie rype zyn en direct gedroogd.
Vo witte peper wordn rype trossn geplukt en vo dan ze gedroogd zyn, wordt de wand van de beier der ofgedoan.
Vo groene peper, die milder van smoake is, wordt de vrucht, ost 'n nog nie rype is, geconserveerd in azyn of zout woater.
Gebruuk
[bewerkn | brontekst bewerken]Peper wordt in styf vele gerechtn verwerkt vo de smoake te versterkn. Groene peper kan ook gebruukt wordn vo zoete desserts lik fruutsala, freizn en chocolagerechtn ip smoake te briengn. Van zwarte peper wordt peperolie gemakt da wordt gebruukt in de parfum-en voediengsindustrie.
Geneeskunde
[bewerkn | brontekst bewerken]Peper bevordert de stofwisselienge en de verteirienge omda 't de productie van spuug en moagsappn stimuleert. De stoffe piperine die in peper zit wordt gebruukt in medicyne teegn moagklachtn.