STEL, Tekst: Theo de Wit Beeld: Pexels, Shutterstock, Rowpixel tOF VAN HET ROMMELIGE LEVEN Het idee vtrn mookbqqrheid en eeuwige jeugd is een illusie, meent filosool Theo de Wit. Von kinderen en oude mensen kun je leren hoe het leven echt is: een beetje smoezelig en rommelig. De sociale norm van een maakbare eeuwige jeugd is geen zeer recent verschijnsel. In Frankrijk bestaat er zelfs SIIOEZETIGHEID HOORT ENBIJ Laten we eerst vaststellen dat een zekere )De stoffigheid, rommeligheid en smoezeligheid bij de dagelijkse werkelijkheid hoort. Dat is misschien wel het meest cultus van de jeugdigheid, de wereldis hrahkemikkig voorkeur voor de mensensoort en onbeholpen die er fris en fruitig uitziet. Vergeleken daarbij zijn oude en door een cultuur van per- bedoelingen rommelig en scbmutzich. Als mensen zoiets als een loterijlot manente versnelling die ouder je ouder wordt begin je er zelfeen ni worden associeert met strope- verflenst en verweerd, ruineus, ingekrom- righeid, stoffigheid, smoezeligheid - het clichibeeld van pen roman het oude mannetje in het ver- De schoonmaakmiddelenbranche is het (zie kader) laat zien, mogelijk gemaakt door een zekere mate zorgingshuis met eigeel op zijn antwoord op het morsige huis. Zij belooft revers. Aan een sociale norm het vuil uit je woning te laten verdwijnen; van welvaart, door een reclamewereld die ons louter jonge kun je je niet zo gemakkelijk onttrekken: ook bij de schrij- Vanish heet zotn product niet voor niets. mensen als spiegel voorhoudt, ver van deze regels duurde het een woord voor: de le jeunisme, de trekking: zij hebben hun kans gehad. Het idee lijkt overgewaaid uit de VS en is, zoals Singers een paar jaar voordat hij zijn grijze haren aanvaardde en ermee stopte ze donkerder te verven. #o38 voelbaar wanneer je kleine kinderen hebt in wanneer je ouder wordt. Mer kinderen in huis blijft je woning ondanks je propere tikkeltje ofjuist uitgedijd, vergrijsd ofrozijn- tjesachtig uit te zien. Op de ervaring van het ouder worden is vandaag de dag net zo'n gigantische S T E L, )ntiu ouder wordt. gaje er uanzelf rozijrfijesaclfiig uitzien schoonheidsindustrie gevestigd. Er is een keur aan middelen en behandelingen die ons allemaal een tweede jeugd beloven. ONBERISPETIJK GEDEKTE EETTAFETS Wie twijfelt aan de normerende kracht die vandaag uitgaat van de opdracht tijfte houden, raad aan eenvoudig een nummer van het bekende huisblad van Albert Heijn van wat meer nabij te bestuderen. De mensen die je in Allerhande aantreft aan onberispelijk gedekte eettafels, in keukens en in tuinen, zijn ontdaan van ons de ouderdom en smoezeligheid van het leven van het ik elk spoor van groezeligheid en onvolmaaktheid. Je ziet te midden van grote hoeveelheden voedsel, gerechten en gerechtjes louter slanke, mooie, lachende of minzaam glimlachende, gelukkige m€nsen in beschaaftle conversatie, en vanzelfsprekend verlopen alle diners stressloos. Hun kinderen zijn beauty's en bovendien engeitjes, die je etentje voor geen goud zullen bederven met hun gejengel of hun kattenkwaad. Hoewel er bij elk gerecht wel een wijn rvordt geadviseerd, zie je nooit iemand rondlopen in kennelijke staat of zeifs maar aangeschoten. Er wordt ons, kortom, letterlijk een ideale, perfecte, gefotoshopte wereld voorgeschoteld, vergeleken waarmee onze werkelijke wereld er blijven vieren, duurr het nog veel langer voordar mensen met een hartkvraal in het ziekenhuis weer krakkemikkig en onbeholpen uitzier en wijzelf flets en onvolmaakt. In zo'n ideale wereld zijn 6chte kinderen en oude mensen zoiets als on- geholpen kunnen worden. Gezellig feesten komt dan verwachte of zelfs ongewensre gasten die het plaatje verstoren. Maar juist kinderen en ouderen leren ons re aanvaarden dat het geleefcle leven rommelig schuurt. en complex is, net als ons gevoelsleven. Zij Ieren ons iets kostbaars waar menigeen midden in de veelvormige crisis waarin we nu zitten naarstig naar solidariteit mi6r en ook iets anders is dan zelfgekozen mededogen dat je een goed gevoel geeft: het is op zoek is: de menselijke maat. eerder een noodzaak en een dure plicht. Jongeren en ouderen kunnen elkaar niet meer negeren. DE PARADOXVAN DE CORONATIJD gelijk te sraan aan onbeschoftheid, en dat irriteert en We leerden zo hardhandig dat het versleten woord Maar we werden V66r de coronatijd konden we dikwijls zonder veel problemen ,dat maak lk zelf rvel uit' als leidraad nemen en ons leven, inclusief ons richaam, als in coronatijd paradoxaal genoeg ook op onszelfteruggeworpen. En dat niet alleen omdat we verzochr rverden zoveel mogelijk thuis te biijven, een maakbaar project beschouwen. maar ook omdat we opnieuw moesten nadenken over zowel onszelf als anderen l.at wezenlijk is Met die houding brengen we momenteel in de problemen. wanneer studenten hun feestjes in ons leven. Wat zijn 'essenti€le, winkels, goederen, activiteiten, wie zijn de mensen die we echt niet kunnen missen? Tot voor kort waren dat vragen die iedereen vooral z6lf moesr beantwoorden. Die Iuxe hadden we plotseling niet meer - dan zouden vermoedelijk ille :: ti;, i, *" $ * E F. t ,t 'l'uclfiig jaur jong In de roman The penitent (De boeteling; o8t) vertelt Isaac Bashevis Singer het verhaal vanJoseph Shapiro, een Poolse jood die de oorlog overleeft en in de Verenigde Staten als handelaar in onroerend goed in een uiterst vrijzinnig milieu terechtkomt' Je haar verven, jezelfverfraaien en verbouwen (als iood 'ie neus korter laten maken'), was daar al in de jaren zestig en zeveniig heel gewoon, net als zelfverrijking, een luxueuze levensstijl en overspel. Respectloosheid jegens ouderen is in zijn kennissenkring de normale houding, zo leertJoseph. op komt hij dan ook oudere mensen tegen die hem vrolijk verzekeren dat ze'tachtig jaar jong' feestjes zijn. Het boek vertelt over de diepe persoonlijke crisis moesten collectief, waarin Shapiro vervolgens terechtkomt omdat zijn leventje hem meer en meer als een leugenachtige en moreel dubieuze schijnwerkelijkheid politieke gemeenschap, onder rvoorden brengen wat voor voorkomt. Ten slotte laat hij 'als een wild dier dat rvinkels en activiteiten open gebleven zijn. dus als wij onze manier van leven ivezenlijk is. weg vlucht voor een bosbrand'zijn lege bestaan Ook hier zou mijn antrvoord zijn: kijk naar zorvel kinderen als oude mensen, zij leren ons \vat er in het echte leven nodig is - niet achter zich en keert terug naar Isra€l, waar hij omdat zij de norm zijn, maar omdat zij ons verzoenen met onze joodse gemeenschap. onvolmaaktheid. de rest van zljrt leven slijt in een ultraorthodoxe