ÖZET Kant'ın hukuk öğretisini diğer sözleşme kuramlarından ayıran, onun doğa durumunda dışsal özel hakların ve izin verici yasanın mevcut olduğunu öne sürmesidir. Böylelikle yurttaşlık durumunu izin verici yasanın geçerlilik kazandığı hukuksal bir durum olarak tanımlayan Kant, doğal hukuk ve doğal hak kuramları karşısındaki üçüncü konumu temsil ederek hukuk devleti düşüncesinin temelini atmıştır. Ne var ki, yurttaşlık durumunda kamusal hukukun zorlama yetkisi ile özdeşleştirilmesi ve yasama gücünün yasa koruyucu güç olarak egemene tabi kılınması Kant'ı pozitivist ve otoriter bir yasa düşüncesine götürmektedir. Buna rağmen düşünürün hukuk öğretisindeki izin verici yasa kavramının hukuka eleştirel bir yaklaşım getirme ve özgürlüğü yasa ile farklı bir ilişkiye sokma olanağı taşıdığı söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Kant, izin verici yasa, yurttaşlık durumu, doğa durumu, hukuk öğretisi.

Doktora Tezi, 2019

GEÇ DÖNEM STOACILARININ ETİK ANLAYIŞI İLE KANT'IN DEONTOLOJİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI, 2018

Stoa Felsefesi Helenistik dönem felsefesinin Epikurosçuluk ve Septisizm ile birlikte üç okulundan birisidir. Stoacılar felsefeyi fizik, metafizik ve etik olmak üzere kategorilere ayırmış ve bilhassa etik anlayışları ile ön plana çıkmışlardır. Devraldıkları etik anlamındaki bilgi birikimini teoriden pratiğe dökmüşler ve günlük hayata dair uygulamalar ve öğretiler çerçevesinde fikir beyan etmişlerdir. Immanuel Kant, Aydınlanma dönemi filozofudur ve kendisinden sonraki felsefi düşünceyi büyük ölçüde etkilemiş olmasıyla ayrıca kayda değerdir. Felsefenin neredeyse her alanıyla ilgilenmiş ve özgün eserler vermiştir. Bu çalışmada, Stoacı filozofların etik anlayışları ile Kant’ın ahlak felsefesini ödev ve özgürlük temelinde karşılaştırarak aralarındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaya çalışacağız. İddiamız odur ki Kant ahlak felsefesi Stoa ahlak felsefesinden hatırı sayılır bir etki taşımaktadır.

Alman filozof Immanuel Kant 1795 senesinde felsefi/politik yönden bir soru olarak barışın kaynağı ve sürekliliği nasıl inşa edilebilir gibi bir soru sorar. Bu soruna cevap olarak "Ebedi Barış" teorisini meydana getirir. Kant "ebedi" kelimesi ile dikkat çeker çünkü barışın kalıcılığı onu gerçek bir barış yapacaktır. Kant'ın bu teorisi avangart bir teori olmakla birlikte ütopik tarafları da mevcuttur. Kant, bugünkü BM (Birleşmiş Milletler) ve geçmişteki MC (Milletler Cemiyeti) kurulmasında etkisi bir hayli fazladır. Kısa bir yazı olmasına karşın peygambervari kehanetler içerir. Kant'tan önce de bu problem ele alınmış, ilk çağda barış adalette temellendirilip doğayla uyum içinde olunması gerektiği vurgulanmış, orta çağda barış din/tanrı argümanlarıyla temellendirilmiş, yeni çağa ve rönesansa gelindiğinde dini argümanlar az da olsa varlığını sürdürmüş, monarşik düzende entegre bir barış teorileri yapılmıştır. Kant, barışı Tanrı'ya veya metafizik varlıklardan çok daha hukuki bir dayanağa indirgiyordu. Belki kendi çağının biraz etkisi altında kalmış olmakla beraber, Kant'ın bu teorisini ütopik, radikal ve eksik yanlarını eleştirel bir süzgeçten geçirerek kısaca analiz yapmaya çalıştık.

Kentler sadece insanların kollektif bir biçimde anlamlar üretme ve dünyadaki yerlerini tanımlama süreçleriyle ilgilendikleri yerler oldukları takdirde vardırlar.

ÖZ Kanın abdesti bozup bozmadığı meselesi, günlük hayatta abdestle ilgili en sık karşılaşılan fıkhî ihtilaflardan biridir. Konunun tüm boyutlarıyla tartışıldığı kaynaklar durumundaki fıkıh kitaplarının kitâbü't-tahâre bölümleri ile hadis kaynaklarının ilgili kısımları, bizlere bu ihtilafın sebepleriyle ilgili zengin bir malzeme sunmaktadır. Bu makalede, vücudun herhangi bir yerinden çıkan kanın abdeste etkisi, mezheplerin hükme medar olan delilleri incelenmek suretiyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. ABSTRACT The Effect of the Blood to Ablution There are conflicts between fiqh schools about ablution which is one of the basic conditions of worship. One of the most important conflict point, it is concerned with blood effect in ablution. There are much information in fiqh and hadith books related to the conflict in this topic. In this article will be discussed considering of fiqh schools disputes, blood in any part of the body about the cancels of ablution.

Kilikya Felsefe Dergisi, 2022

Düşünce tarihinin neredeyse her döneminde insanı ahlaki bir faile dönüştürebilmek amacıyla çeşitli kuramlar geliştirilmiştir. Bu kuramlarda genel olarak insanın ahlaki bir ilkeyi kendi eylemsellik alanına tatbik etmesi için gerekli olan şeyin ve erdemli davranışlarla erişilmesi hedeflenen mutluluğun ne olduğu üzerine bir düşünme faaliyeti gerçekleşir. Geliştirilen yanıtlar arasında şüphesiz çok seçkin bir yere sahip olan kuram, Kant'a aittir. Kant'a göre doğa alanında eğilim ve isteklere bağlı davranışlarla amaç olarak mutluluğa ulaşmak, insanı ahlaklı kılmaz. Bu bakımdan, insanı mutlu kılan şeyin değil, onu iyi yapan, bir ahlaki faile dönüştürmenin olanağını soruşturur. En yüksek iyiyi gerçekleştirmeyi, eğilim ve isteklere bağlı bir amaç olarak belirlenen çeşitli türden mutluluklara ulaşma çabasıyla eşitleyen tüm anlayışlar karşısında Kant, en yüksek iyiyi gerçekleştirmenin ilk koşulunu ahlaklılık, ikinci koşulu olarak-birinci koşul sağlandığı takdirde-ortaya çıkacağına inandığı mutluluk olarak belirler. Ona göre yalnızca ahlak yasasıyla belirlenen erdemli davranışların sonucunda gerçekleşeceği beklenen, aklın bir ideali olarak mutluluk insanı ahlaklı kılabilir. Nitekim özerk bir biçimde kendisi için koyduğu yasayla, akıl sahibi bir varlığını kişilik sahibi bir varlığa dönüştüren insan aynı zamanda ahlaki değer taşıyan davranışlarda bulunmanın sonucunda hep bir beklentisi olan bir varlıktır. İnsanın bu beklentisine yanıt, dinden gelir. Burada Kant, geliştirdiği ahlak öğretisinin mutluluk öğretisi olarak da adlandırılabilmesinin koşulunu ortaya koyar. Buna göre sırf akıl talep ettiği için insana ödevler yükleyen yasa zemininde temellenen en yüksek iyiyi gerçekleştirme isteğiyle, aklın yasa koyuculuğu altında yaşadığımız için içimizde doğan iyiyi gerçekleştirme arzusuyla dine yönelindiğinde ancak ahlak öğretisi bir mutluluk öğretisi olabilir. Bir başka deyişle, yalnızca ahlaklılık temelinde tesis edilen bir dinsellikle mutluluk ahlaki kılınabilir. Bu yazıda mutluluğun nasıl ahlaki kılınabildiği ya da mutluluğa layık olabilmek için ne yapılması gerektiği konusu irdelenip, en yüksek iyiye yönelen insana yüklenilen ödevlerin tanrısal buyruklar olarak benimsenmesiyle mutluluktan pay alma umudunu doğuran ahlak temelli din anlayışına dikkat çekilmektedir.

Kant’ın Analitik ve Sentetik Ayrımının Aristotelesçi Felsefe Geleneği Bakımından Değerlendirilmesi Examination of Kant’s Analytic-Synthetic Distinction in Terms of Aristotelian Philosophy In this article we are going to consider the concepts of “analytic” and “synthetic” on which are based the metaphysical and logical views of Immanuel Kant (1724-1804), one of the determinants of the Modern period from the standpoint of religious, scientific and philosophical studies and, also to examine these concepts taking into account their classical roots and new meanings/positions conferred by Kant. In generally we will base our study on Kant’s main works. However from time to time, we will benefit from the works of experts on Kant’s thought. In case of classical sources, will be referred to the works of Aristotle, Alfarabi and Avicenna as well as the comentators of Avicenna if necessary.

1755 yılının başlarında Kant, o bahar kendisine Magister unvanını kazandıracak olan Ateş Üzerine Bazı Meditasyonların Özlü Açıklaması isimli makalesini bitirmek üzereydi. Sonrasında otuz bir yaşındaki genç Magister, David Hume'dan ve onun kendi felsefesi üzerinde yaratacağı büyük etkiden habersizdi. Hume'un şüpheci öğretisinin, Kant'ı "dogmatik uykusundan uyandırdığı" iyi bilinmektedir. En azından Kant'ın, okuyucularına söylediği budur. Ancak Kant'ın, magisterliğinden on bir yıl sonra, 1766'da dogmatik metafiziğe ya da başka bir

2018

İnsanlık tarihi boyunca ateş her zaman önemini korumuştur. İlk insanların ateş ile tanışması muhtemelen yıldırım düşmesi, volkanik yanar dağların patlaması ya da sıcak havalarda kuru çalı çırpıların sıcaklığa reaksiyon gösteremeyip yanması sonucu olmuştur. İnsanlar ateşi himayesi altına alıp, temel gereksinimleri olan ısınma, korunma, aydınlanma ve yemek pişirme ihtiyaçlarına cevap bulmuşlardır. Antik çağda en eski aydınlanma aracı, aynı zamanda bir ısınma aracı olan ocak alevidir 1 . Atalarımız içinde bulunduğu doğal çevre ve yaşam kriterlerini göz önüne alarak aydınlanmak için reçine, katran, bitkisel ve hayvansal yağlar, selüloz özü ve kolayca tutuşabilecek bitkilerin bir araya gelmesiyle ışık sorunlarına çözüm aramışlardır. Aydınlanma araçları olarak kullanılan meşale, mum ve kandil de bu temel yanıcı özellikler görülmektedir. MEŞALE Yaşam boyunca aydınlanma araçları da değişen koşullara ayak uydurarak gözlem ve deneyler doğrultusunda bir gelişim içerisine girmiştir. En basit aydınlanma şekli olarak meşale karşımıza çıkmaktadır. Meşale Ön-Asya dünyasında önce Mısır, ardından Asur uygarlığınca kullanılmıştır 2 . Klasik Dönem öncesi uygarlıklarda meşale, reçine, katran gibi yanıcı sıvıların içine batırılmış saz veya asma dallarından oluşuyordu 3 . Meşalelerin yanışları ve yapıldıkları malzemelerin farklılıklarına göre antik kaynaklarda farklı isimler aldığı görülmektedir.