Barbara McClintock
Barbara McClintock | |
|---|---|
 Barbara McClintock á rannsóknarstofu sinni. | |
| Fædd | Eleanor McClintock 16. júní 1902 Hartford, Connecticut, Bandaríkjunum. |
| Dáin | 2. september 1992 (90 ára) Huntington, New York, Bandaríkjunum. |
| Þjóðerni | Bandarísk |
| Menntun | Cornell University (BS) (MS) (PhD) |
| Störf | Frumuerfðafræðingur |
| Þekkt fyrir | Rannsóknir á erfðafræðilegri uppbyggingu maís. |
| Verðlaun |  Nóbelsverðlaun í lífeðlis- og læknisfræði (1983) |
| Undirskrift | |
 | |
Barbara McClintock (16. júní 1902 - 2. september 1992) var bandarískur vísindamaður og frumuerfðafræðingur sem hlaut Nóbelsverðlaunin í lífeðlisfræði eða læknisfræði árið 1983. McClintock hlaut doktorsgráðu í grasafræði frá Cornell-háskóla árið 1927. Þar hóf hún feril sinn sem forystukona í frumuerfðafræðilegri rannsókn á maís en það reyndist verða helsta áhersla rannsókna hennar það sem eftir var ævinnar. Frá því seint á þriðja áratugnum rannsakaði McClintock litninga og hvernig þeir breytast við æxlun í maís. Hún þróaði tækni til að birta litninga maís myndrænt og notaði smásjárgreiningu til að sýna fram á margar grundvallarhugmyndir í erfðafræði. Ein af þessum hugmyndum var um erfðafræðilega endurröðun með litningavíxl við meiósu-skiptingu - kerfi þar sem litingapör skiptast á upplýsingum. Hún framleiddi fyrsta genakortið fyrir maís, sem tengir svæði á litningum við líkamlega eiginleika. Hún sýndi fram á mikilvægi hlutverks litningsenda og þráðhafta í varðveislu erfðaupplýsinga. Hún var þekkt sem ein þeirra bestu á hennar sviði, fékk marga virðingarverða styrki og tilnefningar og var kjörin meðlimur National Academy of Sciences árið 1944.
Á fimmta og sjötta áratugnum uppgötvaði McClintock stökkla og notaði þá til að sýna fram á að gen stjórna líkamlegum einkennum. Hún þróaði kenningar til að útskýra bælingu og tjáningu erfðaupplýsinga frá einni kynslóð maísplönta til annarrar. Vegna tortryggni gagnvart rannsóknum hennar og afleiðinga þeirra hætti hún að birta gögnin sín árið 1953.
Síðar gerði hún víðtæka rannsókn í frumuerfðafræði og þjóðháttagrasafræði maísstofna frá Suður-Ameríku. Skilningur á rannsóknum McClintock jókst verulega á sjöunda og áttunda áratugnum þegar aðrir vísindamenn staðfestu þau ferli í erfðabreytingum og stjórnun genatjáninga sem hún hafði sýnt fram á í rannsóknum sínum á maís á fimmta og sjötta áratug. Verðlaun og viðurkenningar fyrir framlag hennar á sviði frumuerfðafræðinnar komu eftir það, þar með talið Nóbelsverðlaunin í lífeðlisfræði eða læknisfræði. Þau hlaut hún árið 1983 fyrir uppgötvun á stökklum en hún er eina konan sem hefur hlotið Nóbelsverðlaun í þeim flokki án þess að deila þeim með öðrum.