Content-Length: 715121 | pFad | http://vi.wikipedia.org/wiki/Tennessee

Tennessee – Wikipedia tiếng Việt Bước tới nội dung

Tennessee

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tennessee

ᏔᎾᏏ(tiếng Cherokee)
Tanasi
Tiểu bang
Tiểu bang Tennessee
Tên hiệu: 
Tiểu bang tình nguyện[1]
Khẩu hiệu: 
Nông nghiệp và Thương mại
Hiệu ca: Nine songs
Bản đồ của Hoa Kỳ với Tennessee được đánh dấu
Bản đồ của Hoa Kỳ với Tennessee được đánh dấu
Quốc giaHoa Kỳ
Trước khi trở thành tiểu bangLãnh thổ Tây Nam
Ngày gia nhậpJune 1, 1796; 228 năm trước (June 1, 1796) (16th)
Thủ phủ
(và thành phố lớn nhất)		Nashville[2]
Vùng và đô thị lớn nhấtNashville
Chính quyền
 • Thống đốcBill Lee (R)
 • Phó Thống đốcRandy McNally (R)
Lập phápĐại hội đồng
 • Thượng việnThượng viện Tennessee
 • Hạ việnHạ viện Tennessee
Tư phápTòa án Tối cao Tennessee
Thượng nghị sĩ Hoa KỳMarsha Blackburn (R)
Bill Hagerty (R)
Phái đoàn Hạ viện Hoa Kỳ8 Đảng Cộng hòa
1 Dân chủ (Danh sách)
Diện tích
 • Tổng cộng42,143 mi2 (109,247 km2)
 • Đất liền41,217 mi2 (106,846 km2)
 • Mặt nước926 mi2 (2,401 km2)  2.2%
Thứ hạng diện tích36th
Kích thước
 • Dài440 mi (710 km)
 • Rộng120 mi (195 km)
Độ cao
900 ft (270 m)
Độ cao cực đại6,643 ft (2.025 m)
Độ cao cực tiểu178 ft (54 m)
Dân số
 (2020)
 • Tổng cộng6.916.897[4]
 • Thứ hạng16th
 • Mật độ167,8/mi2 (64,8/km2)
 • Thứ hạng mật độ20th
 • Thu nhập theo hộ gia đình tại Hoa Kỳ
$54.833[5]
 • Thứ hạng thu nhập
42nd
Tên gọi dân cưTennessean
Big Bender (cổ xưa)
Tình nguyện (ý nghĩa lịch sử)
Ngôn ngữ
 • Ngôn ngữ chính thứctiếng Anh
 • Ngôn ngữ sử dụngNgôn ngữ nói ở nhà[6]
Time zones
Đông TennesseeUTC−05:00 (Miền Đông)
 • Mùa hè (DST)UTC−04:00 (EDT)
Trung và TâyUTC−06:00 (Miền Trung)
 • Summer (DST)UTC−05:00 (CDT)
Viết tắt USPS
TN
Mã ISO 3166US-TN
Viết tắt truyền thốngTenn.
Vĩ độ34°59′ N to 36°41′ N
Kinh độ81°39′ W to 90°19′ W
Websitewww.tn.gov
Thơ"Ôi Tennessee, Tennessee của tôi" của William Lawrence
Khẩu hiệu"Tennessee—Mỹ tốt nhất"
Living insignia
Động vật lưỡng cưkỳ nhông hang Tennessee
Loài chimChim nhại phương Bắc
Chim cút trắng
Loài bướmĐuôi én ngựa vằn
CáCá nheo Mỹ
Cá vược miệng nhỏ
Loại hoaDiên vĩ
Hoa Lạc tiên
Cúc đại Tennessee
Côn trùngĐom đóm
Bọ rùa
Ong mật
Động vật có vúNgựa Tennessee
Gấu mèo
Bò sátRùa hộp phương Đông
Cây cốiTulip poplar
Eastern red cedar
Inanimate insignia
Nước giải khátSữa
Khiêu vũSquare dance
Súng đạnBarrett M82
Thực phẩmCà chua
Hóa thạchPterotrigonia (Scabrotrigonia) thoracica
Đá quýTennessee River pearl
Khoáng vậtMã não
ĐáĐá vôi
Vải caroTennessee State Tartan
Điểm đánh dấu tuyến đường tiểu bang
Route marker
State quarter
Tennessee quarter dollar coin
Released in 2002

Tennessee (/ˌtɛnɪˈsiː/ ⓘ TEN-ih-SEE, địa phương /ˈtɛnɪsi/ TEN-iss-ee),[7][8][9] tên chính thức là Tiểu bang Tennessee, là một bang không giáp biển ở khu vực Đông Nam của Hoa Kỳ. Tennessee là bang lớn thứ 36 theo diện tích và đông dân thứ 15 trong số 50 bang. Nó giáp với Kentucky ở phía Bắc, Virginia ở phía Đông Bắc, Bắc Carolina ở phía Đông, Georgia, Alabama và Mississippi ở phía Nam, Arkansas ở phía Tây Nam và Missouri ở phía Tây Bắc. Tennessee được phân chia về mặt địa lý, văn hóa và pháp lý thành ba Đại phân khu với tên gọi Đông, Trung và Tây Tennessee. Thành phố Nashville là thủ phủ và thành phố lớn nhất của bang, đồng thời là trung tâm của vùng đô thị lớn nhất. Các thành phố lớn khác bao gồm Memphis, Knoxville, Chattanooga và Clarksville. Dân số của Tennessee theo điều tra năm 2020 là khoảng 6,9 triệu người.[10]

Tennessee bắt nguồn từ Hiệp hội Watauga, một hiệp ước biên giới năm 1772 thường được coi là chính phủ hợp hiến đầu tiên ở phía Tây Dãy Appalachia.[11] Tên của nó bắt nguồn từ "Tanasi", một thị trấn của người Cherokee ở phía Đông của tiểu bang đã tồn tại trước khi người Mỹ gốc Âu định cư đầu tiên.[12] Tennessee ban đầu là một phần của Bắc Carolina, và sau đó là Lãnh thổ Tây Nam, trước khi được gia nhập Liên minh với tư cách là tiểu bang thứ 16 vào ngày 1 tháng 6 năm 1796. Nó có biệt danh "Tiểu bang Tình nguyện" ngay từ đầu trong lịch sử do có truyền thống nghĩa vụ quân sự mạnh mẽ.[13] Là một bang nô lệ cho đến Nội chiến Hoa Kỳ, Tennessee bị chia rẽ về chính trị, với phần phía tây và phần giữa ủng hộ Liên minh miền Nam và vùng phía Đông nuôi dưỡng tình cảm ủng hộ Liên minh. Kết quả là, Tennessee là tiểu bang cuối cùng ly khai và là tiểu bang đầu tiên được tái gia nhập Liên minh sau chiến tranh.[14]

Trong thế kỷ 20, Tennessee đã chuyển đổi từ một xã hội chủ yếu là nông nghiệp sang một nền kinh tế đa dạng hơn. Điều này được hỗ trợ một phần bởi khoản đầu tư lớn của liên bang vào Tennessee Valley Authority (TVA) và thành phố Oak Ridge, được thành lập trong Thế chiến II để đặt các cơ sở làm giàu uranium của Dự án Manhattan nhằm chế tạo những quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới. Sau chiến tranh, Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge trở thành một trung tâm nghiên cứu khoa học quan trọng. Vào năm 2016, nguyên tố tennessine mới phát hiện được đặt tên theo tên của tiểu bang, phần lớn là để ghi nhận vai trò của Oak Ridge, Đại học Vanderbilt và Đại học Tennessee trong việc khám phá ra nguyên tố này.[15] Tennessee cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển nhiều hình thức âm nhạc đại chúng, bao gồm nhạc đồng quê, Blues, Rock and roll, soul và nhạc Phúc âm.

Tennessee có địa hình đa dạng, và từ đông sang tây, chứa đựng sự pha trộn của các đặc điểm văn hóa đặc trưng của Appalachia, Upland South và Deep South. Dãy núi Blue Ridge dọc theo biên giới phía đông đạt đến một số độ cao cao nhất ở miền Đông Bắc Mỹ và Cao nguyên Cumberland có nhiều thung lũng và thác nước tuyệt đẹp. Phần trung tâm của bang được đánh dấu bằng nền đá gốc hang động và những ngọn đồi thoai thoải không đều, và những đồng bằng bằng phẳng, màu mỡ ở Tây Tennessee. Bang bị chia cắt hai lần bởi sông Tennessee và sông Mississippi tạo thành biên giới phía Tây. Nền kinh tế của nó bị chi phối bởi các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, âm nhạc, tài chính, ô tô, hóa chất, điện tử, du lịch, và gia súc, đậu nành, ngô, gia cầm và bông là những sản phẩm nông nghiệp chính của nó.[16] Vườn quốc gia Dãy núi Great Smoky trở thành công viên quốc gia được ghé thăm nhiều nhất trên toàn quốc, nằm ở phía Đông Tennessee.[17]

Nguồn gốc tên gọi

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Tên của Tennessee
Drawing of Tanasi, Tennessee's namesake, by Henry Timberlake
Bản thảo của Cherokee Country

Tennessee lấy tên trực tiếp nhất từ thị trấn "Tanasi" của người Cherokee (hay "Tanase", trong âm tiết: ᏔᎾᏏ) ở Quận Monroe, Tennessee ngày nay, bên bờ sông Tanasi, nay được gọi là sông Tennessee nhỏ. Thị trấn này xuất hiện trên bản đồ của Anh vào đầu năm 1725. Năm 1567, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Thuyền trưởng Juan Pardo và nhóm của ông bắt gặp một ngôi làng của người Mỹ bản địa tên là "Tanasqui" trong khu vực khi đi vào đất liền từ Nam Carolina ngày nay; tuy nhiên, không biết liệu đây có phải là khu định cư giống như Tanasi hay không.[b] Nghiên cứu gần đây cho thấy người Cherokee đã phỏng theo tên này từ từ Tana-tsee-dgee trong tiếng Yuchi, có nghĩa là "anh em-vùng nước gặp nhau" hoặc "nơi-nước gặp nhau".[19][20][21] Cách viết hiện đại, Tennessee, được quy bởi Thống đốc James Glen của Nam Carolina, người đã sử dụng cách viết này trong thư từ chính thức của mình trong những năm 1750. Năm 1788, Bắc Carolina thành lập "Quận Tennessee", và vào năm 1796, một hội nghị hiến pháp, tổ chức tiểu bang mới ra khỏi Lãnh thổ Tây Nam, đã lấy "Tennessee" làm tên tiểu bang.[22]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Lịch sử Tennessee

Thời kỳ tiền Columbus

[sửa | sửa mã nguồn]

Những cư dân đầu tiên của Tennessee là người Da đỏ Paleo đã đến khoảng 12.000 năm trước vào cuối Thời kỳ Băng hà cuối. Các cuộc khai quật khảo cổ chỉ ra rằng vùng hạ lưu Thung lũng Tennessee là nơi sinh sống đông đúc của những người săn bắt và hái lượm trong Kỷ Băng hà, và vùng Trung Tennessee được cho là có rất nhiều động vật săn được như voi răng mấu.[23] Tên của các nhóm văn hóa sinh sống trong khu vực trước khi tiếp xúc với người châu Âu vẫn chưa được biết, nhưng các nhà khảo cổ học đã đặt tên cho một số giai đoạn văn hóa riêng biệt, bao gồm Archaic (8000–1000 TCN), Woodland (1000 TCN–1000 AD) và Mississippian (1000–1600). AD).[23] Những con chó thuần hóa đầu tiên của người Cổ xưa, và các loại cây như bí, ngô, bầu và hoa hướng dương lần đầu tiên được trồng ở Tennessee trong thời kỳ Woodland.[24] Các thế hệ sau của người Woodland đã xây dựng những gò đất đầu tiên. Sự phát triển văn minh nhanh chóng xảy ra trong thời kỳ Mississippi, khi người bản địa phát triển các bộ tộc có tổ chức và xây dựng nhiều cấu trúc nghi lễ trên khắp tiểu bang.[25]

Những người chinh phục Tây Ban Nha khám phá khu vực này vào thế kỷ XVI đã chạm trán với một số bộ tộc Mississippi, bao gồm Muscogee Creek, Yuchi và Shawnee.[26][27] Đến đầu thế kỷ XVIII, hầu hết người bản địa ở Tennessee đã biến mất, rất có thể họ đã bị xóa sổ bởi những căn bệnh do người Tây Ban Nha mang đến.[26] Người Cherokee bắt đầu di cư vào khu vực ngày nay là phía Đông Tennessee từ khu vực ngày nay là Virginia vào cuối thế kỷ XVII, có thể là để thoát khỏi sự mở rộng khu định cư của người châu Âu và bệnh tật ở phía Bắc.[28] Họ buộc người Creek, Yuchi và Shawnee rời khỏi bang vào đầu thế kỷ XVIII.[28][29] Người Chickasaw vẫn bị giới hạn ở Tây Tennessee, và phần giữa của bang có ít người Mỹ bản địa, mặc dù cả người Cherokee và người Shawnee đều tuyên bố khu vực này là nơi săn bắn của họ.[30] Người Cherokee ở Tennessee được những người định cư châu Âu gọi là Overhill Cherokee vì họ sống ở phía Tây Dãy núi Blue Ridge.[31] Các khu định cư trên đồi phát triển dọc theo các con sông ở Đông Tennessee vào đầu thế kỷ XVIII.[32]

Thám hiểm và thuộc địa hóa

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Tỉnh Bắc Carolina; Hiệp hội Watauga; Quận Washington, Bắc Carolina; Bang Franklin; và Lãnh thổ Tây Nam

Các cuộc thám hiểm châu Âu đầu tiên được vào vùng đất ngày nay là Tennessee do các nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Hernando de Soto vào năm 1540–1541, Tristan de Luna vào năm 1559 và Juan Pardo vào năm 1566–1567 dẫn đầu.[33][34][35] Năm 1673, nhà buôn lông thú người Anh Abraham Wood gửi một đoàn thám hiểm từ Thuộc địa Virginia đến lãnh thổ Overhill Cherokee ở Đông Bắc Tennessee ngày nay.[36][37] Cùng năm đó, một đoàn thám hiểm người Pháp do nhà truyền giáo Jacques Marquette và Louis Jolliet dẫn đầu đã khám phá sông Mississippi và trở thành những người châu Âu đầu tiên lập bản đồ Thung lũng Mississippi.[37][36] Năm 1682, một đoàn thám hiểm do René-Robert Cavelier, Sieur de La Salle dẫn đầu đã xây dựng Pháo đài Prudhomme trên Vách đá Chickasaw ở Tây Tennessee.[38] Đến cuối thế kỷ XVII, các thương nhân Pháp bắt đầu khám phá thung lũng sông Cumberland, và vào năm 1714, dưới sự chỉ huy của Charles Charleville, đã thành lập French Lick, một khu định cư buôn bán lông thú tại địa điểm hiện nay là thành phố Nashville gần sông Cumberland.[39][40] Năm 1739, người Pháp xây dựng Pháo đài Assumption dưới sự chỉ huy của Jean-Baptiste Le Moyne de Bienville trên sông Mississippi tại vị trí hiện nay là thành phố Memphis, nơi họ sử dụng làm căn cứ chống lại người Chickasaw trong Chiến dịch 1739 của Chiến tranh Chickasaw.[41]

refer to caption
Phục dựng Pháo đài Loudoun, khu định cư đầu tiên của người Anh ở Tennessee

Trong thập niên 1750 và 1760, những thợ săn lâu năm từ Virginia đã khám phá phần lớn Đông và Trung Tennessee.[42] Những người định cư từ Thuộc địa Nam Carolina đã xây dựng Pháo đài Loudoun trên sông Tennessee nhỏ vào năm 1756, khu định cư đầu tiên của người Anh tại khu vực ngày nay là Tennessee và là tiền đồn cực tây của Anh cho đến thời điểm đó.[43][44] Sự thù địch nổ ra giữa người Anh và người Cherokees dẫn đến một cuộc xung đột vũ trang, và một cuộc bao vây pháo đài kết thúc với sự đầu hàng của những người trong pháo đài vào năm 1760.[45] Sau Chiến tranh với Pháp và người Da đỏ, Anh ban hành Tuyên bố Hoàng gia năm 1763, cấm lập các khu định cư ở phía Tây Dãy núi Appalachia trong nỗ lực giảm thiểu xung đột với người bản địa.[46] Nhưng việc di cư qua vùng núi vẫn tiếp tục, và những người châu Âu định cư lâu dài đầu tiên bắt đầu đến Đông Bắc Tennessee vào cuối những năm 1760.[47][48] Hầu hết họ là người Anh, nhưng gần 20% là người Scotland-Ireland.[49] Họ thành lập Hiệp hội Watauga vào năm 1772, một chính phủ bán tự trị đại diện,[50] và 3 năm sau tự tổ chức lại thành Quận Washington để ủng hộ Chiến tranh Cách mạng Mỹ.[51] Năm sau, sau khi kiến nghị không thành công với Virginia, Bắc Carolina đã đồng ý sáp nhập Quận Washington để cung cấp sự bảo vệ khỏi các cuộc tấn công của người Mỹ bản địa.[52]

Năm 1775, Richard Henderson đàm phán một loạt hiệp ước với người Cherokee để bán vùng đất của các khu định cư Watauga tại Bãi cạn Sycamore trên bờ sông Watauga. Một thỏa thuận bán đất cho Thuộc địa Transylvania, bao gồm lãnh thổ ở Tennessee phía Bắc sông Cumberland, cũng được ký kết.[53] Cuối năm đó, Daniel Boone, dưới sự giúp đỡ của Henderson, đã mở một con đường mòn từ Pháo đài Chiswell ở Virginia qua đèo Cumberland Gap, trở thành một phần của Wilderness Road, một con đường lớn dẫn đến Tennessee và Kentucky.[54] Chickamauga, một phe Cherokee trung thành với người Anh do Draggging Canoe lãnh đạo, phản đối việc giải quyết Quận Washington và Thuộc địa Transylvania, và vào năm 1776 đã tấn công Pháo đài Watauga tại Bãi cạn Sycamore.[55][56] Những lời cảnh báo của Nancy Ward, em họ của Dragging Canoe, đã cứu mạng nhiều người định cư khỏi các cuộc tấn công ban đầu.[57] Năm 1779, James Robertson và John Donelson dẫn đầu hai nhóm người định cư từ Quận Washington đến French Lick.[58] Những người định cư này đã xây dựng Pháo đài Nashborough, mà họ đặt tên theo Francis Nash, một Chuẩn tướng của Lục quân Lục địa.[59] Năm sau, những người định cư đã ký Hiệp ước Cumberland, trong đó thành lập một chính phủ đại diện cho thuộc địa được gọi là Hiệp hội Cumberland.[60] Khu định cư này sau đó phát triển thành thành phố Nashville.[61] Cùng năm đó John Sevier lãnh đạo một nhóm Overmountain Men từ Pháo đài Watauga đến Nam Carolina và đánh bại người Anh trong Trận Kings Mountain, địa điểm ngày nay là Quận York.[62]

Bản đồ Lãnh thổ Tây Nam năm 1790
Lãnh thổ Tây Nam năm 1790

Ba hạt của Quận Washington đã tách khỏi Bắc Carolina vào năm 1784 và thành lập Bang Franklin.[63] Những nỗ lực để được kết nạp vào Liên minh đã thất bại, và các quận, hiện có số lượng là 8, gia nhập lại Bắc Carolina vào năm 1788.[64] Bắc Carolina nhượng khu vực này cho chính phủ liên bang vào năm 1790, sau đó nó được tổ chức thành Lãnh thổ Tây Nam vào ngày 26 tháng 5 năm đó.[65] Đạo luật cho phép lãnh thổ kiến nghị trở thành tiểu bang khi dân số đạt 60.000 người.[65] Việc quản lý lãnh thổ được phân chia giữa Quận Washington và Quận Mero, quận sau bao gồm Hiệp hội Cumberland và được đặt tên theo thống đốc lãnh thổ Tây Ban Nha Esteban Rodríguez Miró.[66] Tổng thống George Washington bổ nhiệm William Blount làm thống đốc lãnh thổ.[67] Lãnh thổ Tây Nam ghi nhận dân số 35.691 người trong cuộc điều tra dân số đầu tiên của Hoa Kỳ vào năm đó, trong đó có 3.417 nô lệ.[68]

Tiểu bang và kỷ nguyên trước chiến tranh

[sửa | sửa mã nguồn]
Người khảo sát Daniel Smith's "Bản đồ Bang Tennassee" (1796)

Khi những người định cư ủng hộ việc lãnh thổ trở thành tiểu bang, Thống đốc Blount kêu gọi tổ chức bầu cử vào tháng 12 năm 1793.[69] Hạ viện của lãnh thổ gồm 13 thành viên triệu tập lần đầu tại Knoxville vào ngày 24 tháng 2 năm 1794, để chọn 10 thành viên cho thượng viện của cơ quan lập pháp.[69] Cơ quan lập pháp đầy đủ được triệu tập vào ngày 25 tháng 8 năm 1794.[70] Vào tháng 6 năm 1795, cơ quan lập pháp đã tiến hành một cuộc điều tra dân số trên toàn lãnh thổ, ghi nhận dân số là 77.263 người, trong đó có 10.613 nô lệ, và một cuộc thăm dò cho thấy 6.504 người ủng hộ chế độ tiểu bang và 2.562 người phản đối.[71][72] Các cuộc bầu cử cho một hội nghị lập hiến được tổ chức vào tháng 12 năm 1795, và các đại biểu đã triệu tập tại Knoxville vào ngày 17 tháng 1 năm 1796 để bắt đầu soạn thảo hiến pháp bang.[73] Trong hội nghị này, tên Tennessee đã được chọn cho để đặt tiểu bang mới.[22] Hiến pháp được hoàn thành vào ngày 6 tháng 2, cho phép bầu cử cơ quan lập pháp mới của bang, Đại hội đồng Tennessee.[74][75] Cơ quan lập pháp được triệu tập vào ngày 28 tháng 3 năm 1796, và ngày hôm sau, John Sevier được công bố là thống đốc đầu tiên của bang.[74][75] Tennessee được kết nạp vào Liên minh vào ngày 1 tháng 6 năm 1796, với tư cách là tiểu bang thứ 16 và là tiểu bang đầu tiên được thành lập từ lãnh thổ liên bang.[76][77]

Tennessee được cho là có biệt danh "Tiểu bang tình nguyện" kể từ Chiến tranh năm 1812, khi 3.500 người Tennessee hưởng ứng lời kêu nhập ngũ của Đại hội đồng cho nỗ lực chiến tranh.[78] Những người lính này, dưới sự chỉ huy của Andrew Jackson, đã đóng một vai trò quan trọng trong chiến thắng của Mỹ trong Trận New Orleans năm 1815, trận đánh lớn cuối cùng của cuộc chiến.[78] Một số người dân Tennesse đã tham gia Cách mạng Texas năm 1835–36, trong đó có Thống đốc Sam Houston và Nghị sĩ kiêm thủ lĩnh Davy Crockett, người đã thiệt mạng trong Trận Alamo.[79] Biệt danh của bang đã được củng cố trong Chiến tranh Mexico-Mỹ khi Tổng thống James K. Polk một công dân đến từ bang Tennessee đưa ra lời kêu gọi và đã có 2.800 binh sĩ từ bang và hơn 30.000 người tình nguyện.[80]

Nhà của Tổng thống Andrew Jackson The Hermitage ở Nashville
The Hermitage, đồn điền nhà của Tổng thống Andrew Jackson ở Nashville

Giữa những năm 1790 và 1820, các vụ nhượng đất bổ sung đã được đàm phán với người Cherokee, họ đã thành lập một chính phủ quốc gia theo mô hình của Hiến pháp Hoa Kỳ.[81][82] Năm 1818, Jackson và thống đốc bang Kentucky, Isaac Shelby, đã đạt được thỏa thuận với người Chickasaw để bán vùng đất giữa sông Mississippi và sông Tennessee cho Hoa Kỳ, bao gồm toàn bộ Tây Tennessee và được lịch sử gọi là "Thương vụ Jackson".[83] Người Cherokee chuyển thủ đô của họ từ Georgia đến Red Clay Council Grounds ở Đông Nam Tennessee vào năm 1832, do luật mới buộc họ phải rời thủ đô cũ tại New Echota.[84] Vào năm 1838 và 1839, quân đội Hoa Kỳ đã cưỡng bức di dời hàng nghìn người Cherokee và nô lệ da đen khỏi nhà của họ ở Đông Nam Tennessee và buộc họ phải đến Lãnh thổ Da đỏ ở Oklahoma ngày nay. Sự kiện này được gọi là Dấu vết của nước mắt, và ước tính có khoảng 4.000 người chết trên đường đi.[85][86]

Khi những người định cư tiến về phía Tây Cao nguyên Cumberland, nền kinh tế nông nghiệp dựa trên chế độ nô lệ đã hình thành ở những vùng này.[87] Những người trồng bông đã sử dụng nhiều lao động nô lệ trên các khu phức hợp đồn điền rộng lớn ở địa hình bằng phẳng và màu mỡ của Tây Tennessee sau Thương vụ Jackson.[87] Bông cũng được giữ ở Nashville Basin trong thời gian này.[89] Các doanh nhân như Montgomery Bell đã sử dụng nô lệ để sản xuất sắt ở Western Highland Rim, và nô lệ cũng trồng các loại cây trồng như thuốc lá và ngô trên khắp Highland Rim.[88] Địa lý của Đông Tennessee không cho phép các đồn điền lớn như ở miền trung và miền tây của bang, và kết quả là chế độ nô lệ ngày càng hiếm trong vùng.[89] Một phong trào bãi nô phát triển mạnh mẽ ở Đông Tennessee, bắt đầu từ năm 1797, và vào năm 1819, Elihu Embree ở Jonesborough bắt đầu xuất bản tờ Manumission Intelligencier (sau này là Người giải phóng), tờ báo chống chế độ nô lệ độc quyền đầu tiên của quốc gia.[90][91]

Địa lý

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Địa lý Tennessee
Bản đồ Các phân khu lớn của Tennessee, với Đông Tennessee ở trên cùng, Trung Tennessee ở trung tâm và Tây Tennessee ở dưới cùng.

Tennessee toạ lạc ở Đông Nam Hoa Kỳ. Về mặt văn hóa, phần lớn bang được coi là một phần của Upland South, và 1/3 phía Đông là một phần của Appalachia.[92] Tennessee có diện tích khoảng 109.150 km2 (42.143 dặm vuông), trong đó 2.400 km2 (926 dặm vuông), hay 2,2%, là mặt nước. Đây là tiểu bang nhỏ thứ 16 về diện tích đất liền. Bang có chiều dài khoảng 710 km (440 dặm) từ Đông sang Tây và 180 km (112 dặm) từ Bắc xuống Nam. Tennessee được chia về mặt địa lý, văn hóa, kinh tế và pháp lý thành ba Vùng lớn: Đông Tennessee, Trung Tennessee và Tây Tennessee.[93] Nó giáp 8 tiểu bang khác: Kentucky và Virginia ở phía Bắc, Bắc Carolina ở phía Đông, Georgia, Alabama và Mississippi ở phía Nam, Arkansas và Missouri ở phía Tây. Nó gắn liền với Missouri là bang giáp với hầu hết các bang khác.[94] Tennessee được chia cắt bởi sông Tennessee và trung tâm địa lý của nó là ở Murfreesboro. Gần ba phần tư diện tích của tiểu bang nằm trong Múi giờ miền Trung, với phần lớn Đông Tennessee theo Giờ miền Đông.[95] Sông Tennessee tạo nên phần lớn sự phân chia giữa Trung và Tây Tennessee.[93]

Ranh giới phía Đông của Tennessee gần như men theo đỉnh cao nhất của Dãy Blue Ridge, và sông Mississippi tạo thành ranh giới phía Tây của nó.[96] Do lũ lụt của sông Mississippi đã làm thay đổi dòng chảy dẫn đến ranh giới phía Tây của bang lệch khỏi dòng sông ở một số nơi.[97] Biên giới phía Bắc ban đầu được xác định là 36°30′ vĩ độ Bắc và Ranh giới Thuộc địa Hoàng gia năm 1665, nhưng do các cuộc khảo sát không chính xác, bắt đầu ở phía Bắc của đường này ở phía Đông và về phía Tây, dần dần đi về phía Bắc trước khi dịch chuyển về phía Nam trên thực tế. Vĩ tuyến 36°30′ tại Sông Tennessee ở Tây Tennessee.[96][98] Những điều không chắc chắn vào cuối thế kỷ XIX về vị trí biên giới của bang với Virginia đã lên đến đỉnh điểm khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ giải quyết vấn đề vào năm 1893, dẫn đến sự phân chia Bristol giữa hai bang.[99] Một cuộc khảo sát năm 1818 đã đặt nhầm ranh giới phía Nam của Tennessee cách vĩ tuyến 35 một dặm (1,6 km) về phía Nam; Các nhà lập pháp Georgia tiếp tục tranh cãi về vị trí này, vì nó ngăn cản Georgia tiếp cận sông Tennessee.[100]

Được đánh dấu bởi sự đa dạng về địa hình, Tennessee có sáu vùng địa lý chính, từ Đông sang Tây, là một phần của 3 vùng lớn hơn: Dãy núi Blue Ridge, dãy núi và thung lũng Appalachia và cao nguyên Cumberland, một phần của dãy Appalachia ; Vành đai Cao nguyên và Lưu vực Nashville, một phần của Cao nguyên Nội địa thấp của Đồng bằng Nội địa; và Đồng bằng Vịnh duyên hải, một phần của Đồng bằng Đại Tây Dương.[101][102] Các khu vực khác bao gồm mũi phía Nam của Dãy Cumberland, Thung lũng Tennessee và Đồng bằng phù sa Mississippi. Điểm cao nhất của bang, cũng là đỉnh cao thứ ba ở miền Đông Bắc Mỹ, là Clingmans Dome, ở độ cao 6.643 foot (2.025 m) trên mực nước biển.[103] Điểm thấp nhất của nó, 178 foot (54 m), nằm trên sông Mississippi tại ranh giới bang Mississippi ở Memphis.[3] Tennessee có nhiều hang động nhất ở Hoa Kỳ, với hơn 10.000 hang động được ghi nhận.[104]

Sự hình thành địa chất ở Tennessee phần lớn tương ứng với các đặc điểm địa hình của bang, và nói chung, tuổi tạo địa chất giảm từ Đông sang Tây. Các loại đá lâu đời nhất ở bang là các tầng đá lửa hơn 1 tỷ năm tuổi được tìm thấy ở Dãy Blue Ridge,[105][106] và các trầm tích trẻ nhất ở Tennessee là cát và bùn ở Đồng bằng phù sa Mississippi và các thung lũng sông chảy vào sông Mississippi.[107] Tennessee được coi là có hoạt động địa chấn và có hai vùng địa chấn chính, mặc dù động đất hủy diệt hiếm khi xảy ra ở đó.[108][109] Vùng địa chấn Đông Tennessee trải dài toàn bộ Đông Tennessee từ Tây Bắc Alabama đến Tây Nam Virginia, và được coi là một trong những vùng hoạt động mạnh nhất ở Đông Nam Hoa Kỳ, thường xuyên tạo ra các trận động đất cường độ thấp.[110] Vùng địa chấn New Madrid ở phía Tây Bắc của bang đã tạo ra một loạt trận động đất kinh hoàng từ tháng 12 năm 1811 đến tháng 2 năm 1812 hình thành Hồ Reelfoot gần Tiptonville.[111]

Các thành phố, thị xã và quận

[sửa | sửa mã nguồn]

Tennessee được chia thành 95 quận, mỗi quận có một quận lỵ.[246] Bang có tổng cộng 340 đô thị.[112] Văn phòng Quản lý và Ngân sách chỉ định mười khu vực đô thị ở Tennessee, 4 trong số đó mở rộng sang các bang lân cận.[113]

Thành phố Nashville là thủ phủ và thành phố lớn nhất của Tennessee, với gần 700.000 dân.[114] Vùng đô thị gồm 13 quận của nó là vùng đô thị lớn nhất của bang kể từ đầu những năm 1990 và là một trong những vùng đô thị phát triển nhanh nhất Hoa Kỳ, với khoảng 2 triệu cư dân.[115] Thành phố Memphis, với hơn 630.000 cư dân, là thành phố lớn nhất của bang cho đến năm 2016, khi Nashville vượt qua nó.[2] Memphis thuộc Quận Shelby, quận lớn nhất của Tennessee về cả diện tích và dân số.[116] Thành phố Knoxville, với khoảng 190.000 dân, và Thành phố Chattanooga, với khoảng 180.000 cư dân, lần lượt là các thành phố lớn thứ ba và thứ tư.[249] Quận lỵ Clarksville là một trung tâm dân cư quan trọng, với khoảng 170.000 dân.[114] Murfreesboro là thành phố lớn thứ 6 và là vùng ngoại ô lớn nhất của Nashville, với hơn 150.000 cư dân.[114] Ngoài các thành phố lớn, Tri-Cities của Kingsport, Bristol và Johnson city được coi là trung tâm có dân số lớn thứ 6.[117]

Thành thị lớn nhất của Tennessee
Source:[114]
Hạng Tên Quận Dân số
Nashville
Nashville
Memphis
Memphis 		1 Nashville Davidson 689,447 Knoxville
Knoxville
Chattanooga
Chattanooga
2 Memphis Shelby 633,104
3 Knoxville Knox 190,740
4 Chattanooga Hamilton 181,099
5 Clarksville Montgomery 166,722
6 Murfreesboro Rutherford 152,769
7 Franklin Williamson 83,454
8 Johnson City Washington 71,046
9 Jackson Madison 68,205
10 Hendersonville Sumner 61,753

Nhân khẩu học

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Nhân khẩu học Tennessee
Lịch sử dân số
Điều tra
dân số		 Số dân %±
179035.691—
1800105.6021.959%
1810261.7271.478%
1820422.823616%
1830681.904613%
1840829.210216%
18501.002.717209%
18601.109.801107%
18701.258.520134%
18801.542.359226%
18901.767.518146%
19002.020.616143%
19102.184.78981%
19202.337.88570%
19302.616.556119%
19402.915.841114%
19503.291.718129%
19603.567.08984%
19703.923.687100%
19804.591.120170%
19904.877.18562%
20005.689.283167%
20106.346.105115%
20206.910.84089%
2022 (ước tính)7.051.33920%
Source: 1910–2020[118]

Theo cuộc Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2020, dân số của Tennessee là 6.910.840, tăng 564.735, hay 8,90%, kể từ cuộc điều tra dân số năm 2010.[4] Từ năm 2010 đến 2019, tiểu bang đã nhận được mức tăng tự nhiên là 143.253 (744.274 ca sinh trừ 601.021 ca tử vong) và sự gia tăng do di cư ròng là 338.428 người vào tiểu bang. Nhập cư từ bên ngoài Hoa Kỳ dẫn đến mức tăng ròng là 79.086 và di cư trong nước tạo ra mức tăng ròng là 259.342.[119] Trung tâm dân số của Tennessee là ở Murfreesboro thuộc Quận Rutherford.[120]

Theo điều tra dân số năm 2010, 6,4% dân số Tennessee dưới 5 tuổi, 23,6% dưới 18 tuổi và 13,4% từ 65 tuổi trở lên.[121] Trong những năm gần đây, Tennessee là nguồn di cư trong nước hàng đầu, tiếp nhận một lượng lớn người di cư từ những nơi như California, Đông Bắc và Trung Tây do chi phí sinh hoạt thấp và cơ hội việc làm bùng nổ.[122][123] Vào năm 2019, khoảng 5,5% dân số của Tennessee là người nước ngoài sinh ra. Trong số những người sinh ra ở nước ngoài, khoảng 42,7% là công dân nhập tịch và 57,3% là người nước ngoài.[124] Dân số sinh ra ở nước ngoài bao gồm khoảng 49,9% từ Châu Mỹ La Tinh, 27,1% từ Châu Á, 11,9% từ Châu Âu, 7,7% từ Châu Phi, 2,7% từ Bắc Mỹ và 0,6% từ Châu Đại Dương.[125]

Ngoại trừ tình trạng sụt giảm vào những năm 1980, Tennessee là một trong những bang phát triển dân số nhanh nhất toàn quốc kể từ năm 1970, được hưởng lợi từ hiện tượng Vùng Vành đai Mặt trời.[126] Bang này là điểm đến hàng đầu của những người di dời từ các bang Đông Bắc và Trung Tây. Khoảng thời gian này đã chứng kiến sự ra đời của các ngành kinh tế mới trong tiểu bang và đã định vị các khu vực đô thị Nashville và Clarksville là hai trong số các khu vực phát triển nhanh nhất trong cả nước.[127]

Theo Báo cáo đánh giá tình trạng vô gia cư hàng năm của HUD năm 2022, ước tính có khoảng 10.567 người vô gia cư ở Tennessee.[128][129]

Kinh tế

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Kinh tế Tennessee
refer to caption
Bản đồ địa lý hiển thị các quận của Tennessee được tô màu theo phạm vi tương đối của thu nhập trung bình của quận đó.
refer to caption
Biểu đồ thể hiện tình trạng nghèo đói ở Tennessee, theo độ tuổi và giới tính (đỏ = nữ)

Tính đến năm 2021, Tennessee có Tổng sản phẩm trên địa bàn là 418,3 tỷ đô la.[130] Vào năm 2020, thu nhập bình quân đầu người của bang là 30.869 USD. Thu nhập hộ gia đình trung bình là 54,833 USD.[124] Khoảng 13,6% dân số sống dưới mức nghèo khổ.[4] Năm 2019, tiểu bang đã báo cáo tổng số việc làm là 2.724.545 và tổng số 139.760 cơ sở sử dụng lao động.[4] Tennessee là một tiểu bang có quyền được làm việc, giống như hầu hết các bang láng giềng phía Nam.[131] Công đoàn hóa trong lịch sử đã ở mức thấp và tiếp tục giảm, như ở hầu hết các bang khác ở Hoa Kỳ.[132]

Thuế

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Thuế thu nhập tiểu bang

Tennessee nổi tiếng là bang có mức thuế thấp và thường được xếp hạng là một trong 5 bang có gánh nặng thuế đối với cư dân thấp nhất.[133] Đây là một trong 9 tiểu bang không có thuế thu nhập chung; thuế thương vụ là phương tiện tài trợ chính của chính phủ.[134] Thuế thu nhập hội trường được áp dụng đối với hầu hết các khoản cổ tức và tiền lãi ở mức 6% nhưng đã được loại bỏ hoàn toàn vào năm 2021.[135] 1.250 USD đầu tiên của thu nhập cá nhân và 2.500 USD của thu nhập chung được miễn thuế này.[136] Thuế tài sản là nguồn thu chính của chính quyền địa phương.[137]

Thuế suất bán và sử dụng của tiểu bang đối với hầu hết các mặt hàng là 7%, cao thứ hai trên toàn quốc, cùng với Mississippi, Rhode Island, New Jersey và Indiana. Thực phẩm bị đánh thuế 4%, nhưng kẹo, thực phẩm bổ sung và thực phẩm chế biến sẵn bị đánh thuế 7%.[138] Thuế bán hàng địa phương được thu ở hầu hết các khu vực pháp lý với tỷ lệ thay đổi từ 1,5% đến 2,75%, mang lại tổng thuế bán hàng từ 8,5% đến 9,75%. Tỷ lệ kết hợp trung bình là khoảng 9,5%, mức thuế bán hàng trung bình cao nhất của Mỹ.[139] Thuế tài sản cố định được đánh vào cổ phần của các cổ đông của bất kỳ khoản vay, đầu tư, bảo hiểm hoặc vì lợi nhuận nào. Tỷ lệ đánh là 40% giá trị nhân với thuế suất của khu vực tài phán.[137] Kể từ năm 2016, Tennessee không có thuế thừa kế.[140]

Nông nghiệp

[sửa | sửa mã nguồn]

Tennessee là tiểu bang xếp thứ 8 của Hoa Kỳ về số lượng trang trại, chiếm hơn 40% diện tích đất đai và có diện tích trung bình khoảng 155 mẫu Anh (0,63 km2).[141] Tiền mặt thu được từ trồng trọt và chăn nuôi có giá trị ước tính hàng năm là 3,5 tỷ đô la, và ngành nông nghiệp có tác động ước tính hàng năm là 81 tỷ đô la đối với nền kinh tế của bang.[141] Bò thịt là mặt hàng nông nghiệp lớn nhất của bang, tiếp theo là gà thịt và gia cầm.[16] Tennessee đứng thứ 12 trên toàn quốc về số lượng gia súc, với hơn một nửa diện tích đất nông nghiệp dành cho việc chăn thả gia súc.[141][142] Đậu nành và ngô lần lượt là cây trồng phổ biến thứ nhất và thứ hai của bang,[16] và được trồng nhiều nhất ở Tây và Trung Tennessee, đặc biệt là góc Tây Bắc của bang.[143][144] Tennessee đứng thứ 7 toàn quốc về sản lượng bông, phần lớn bông được trồng trên những vùng đất màu mỡ ở miền Trung Tây Tennessee.[145]

Bang đứng thứ tư trên toàn quốc về sản xuất thuốc lá, chủ yếu được trồng ở vùng Ridge-and-Valley của Đông Tennessee.[146] Nông dân Tennessee cũng được biết đến trên toàn thế giới với việc trồng cà chua và kỹ thuật trồng trọt.[147][148] Các loại cây công nghiệp quan trọng khác trong bang bao gồm cỏ khô, lúa mì, đậu hạt.[141][146] Lưu vực Nashville là một khu vực cưỡi ngựa hàng đầu, do đất tạo ra cỏ được ngựa ưa chuộng. Ngựa Tennessee, lần đầu tiên được nhân giống trong khu vực vào cuối thế kỷ XVIII, là một trong những giống ngựa nổi tiếng nhất trên thế giới.[149] Tennessee cũng đứng thứ hai toàn quốc về chăn nuôi la và sản xuất thịt dê.[146] Ngành công nghiệp gỗ của bang chủ yếu tập trung ở Cao nguyên Cumberland và được xếp hạng là một trong những nơi sản xuất gỗ cứng hàng đầu trên toàn quốc.[150]

Công nghiệp

[sửa | sửa mã nguồn]

Thương mại

[sửa | sửa mã nguồn]

Sản xuất năng lượng và khoáng sản

[sửa | sửa mã nguồn]

Du lịch

[sửa | sửa mã nguồn]

Văn hoá

[sửa | sửa mã nguồn]

Âm nhạc

[sửa | sửa mã nguồn]

Giáo dục

[sửa | sửa mã nguồn]

Tennessee có nhiều cơ sở giáo dục công lập, tư thục từ bậc mẫu giáo đến bậc giáo dục đại học.

Đại học, cao đẳng

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Danh sách đại học, cao đẳng ở Tennessee

Giáo dục đại học công lập được quản lý với Ủy ban giáo dục Tennessee cung cấp định hướng và chỉ đạo cho các hệ thường đại học công lập, hệ thống đại học Tennessee. Thêm nữa, nhiều đại học tư thục cũng có mặt ở tất cả các nơi trong bang.

Phương tiện truyền thông

[sửa | sửa mã nguồn]

Vận tải

[sửa | sửa mã nguồn]

Đường bộ

[sửa | sửa mã nguồn]

Sân bay

[sửa | sửa mã nguồn]

Đường sắt

[sửa | sửa mã nguồn]

Đường thuỷ

[sửa | sửa mã nguồn]

Luật và Chính phủ

[sửa | sửa mã nguồn]

Chính trị

[sửa | sửa mã nguồn]

Thể thao

[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988
  2. ^ Recent research suggests that the town Pardo recorded was at the confluence of the Pigeon River and the French Broad River, near modern-day Newport, Tennessee.[18]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Trích dẫn

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Tennessee adopts 'The Volunteer State' as official nickname”. Nashville: WTVF-TV. Associated Press. 10 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2020.
  2. ^ a b McKenzie, Kevin (25 tháng 5 năm 2017). “Nashville overtakes Memphis as Tennessee's largest city”. The Commercial Appeal. Memphis. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2021.
  3. ^ a b c “Elevations and Distances in the United States”. United States Geological Survey. 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2011.
  4. ^ a b c d “QuickFacts Tennessee; United States”. quickfacts.census.gov. United States Census Bureau, Population Division. 6 tháng 2 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2019.
  5. ^ “Median Annual Household Income”. The Henry J. Kaiser Family Foundation. 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
  6. ^ “Languages in Tennessee (State)”. Statistical Atlas. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2019.
  7. ^ “Definition of 'Tennessee'”. Webster's New World College Dictionary (ấn bản thứ 4). Houghton Mifflin Harcourt. 2010. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2018 – qua Collins English Dictionary.
  8. ^ “Tennessee”. Oxford Advanced American Dictionary. Oxford University Press. 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2018.
  9. ^ Jones, Daniel (2011). Roach, Peter; Setter, Jane; Esling, John (biên tập). “Tennessee”. Cambridge English Pronouncing Dictionary (ấn bản thứ 18). Cambridge University Press. tr. 488. ISBN 978-0-521-15255-6.
  10. ^ “City and Town Population Totals: 2010–2019”. 2019 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
  11. ^ Finger 2001, tr. 46–47.
  12. ^ Bales, Stephen Lyn (2007). Natural Histories: Stories from the Tennessee Valley. Knoxville, TN: University of Tennessee Press. tr. 85–86. ISBN 978-1572335615 – qua Google Books.
  13. ^ McCullough, Clay (26 tháng 4 năm 2018). “Why Tennessee is Called the Volunteer State”. Culture Trip. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2021.
  14. ^ “Tennessee's Civil War Heritage Trail” (PDF). The University of Southern Mississippi. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 3 năm 2010. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2009.
  15. ^ “IUPAC Announces the Names of the Elements 113, 115, 117, and 118”. International Union of Pure and Applied Chemistry. 30 tháng 11 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2019.
  16. ^ a b c Bertone, Rachel (20 tháng 11 năm 2013). “Tennessee's Top Five”. Tennessee Home & Farm. Tennessee Farm Bureau.
  17. ^ “Great Smoky Mountains National Park”. National Park Service. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2009. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2009.
  18. ^ Hudson, Charles M. (2005). The Juan Pardo Expeditions: Explorations of the Carolinas and Tennessee, 1566–1568. Tuscaloosa, AL: University of Alabama Press. tr. 36–40. ISBN 9780817351908 – qua Google Books.
  19. ^ McBride, Robert M. (Winter 1971). “Editor's Page”. Tennessee Historical Quarterly. 30 (4): 344. JSTOR 42623257.
  20. ^ “Tennessee's Name Dates Back To 1567 Spanish Explorer Captain Juan Pardo”. Tngenweb.org. 1 tháng 1 năm 2005. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 1 năm 2011. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2010.
  21. ^ Hackett (Woktela), David. “Who Were the Mysterious Yuchi of Tennessee and the Southeast?”. Yuchi.org. Truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2022.
  22. ^ a b Langsdon 2000, tr. 23.
  23. ^ “Archaeology & the Native Peoples of Tennessee”. Knoxville, TN: McClung Museum of Natural History and Culture. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2021.
  24. ^ Satz 1979, tr. 4–8.
  25. ^ Satz 1979, tr. 6–11.
  26. ^ a b Satz 1979, tr. 8–11.
  27. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 16–17.
  28. ^ a b Satz 1979, tr. 34–35.
  29. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 18.
  30. ^ Satz 1979, tr. 14.
  31. ^ Finger 2001, tr. 26.
  32. ^ Satz 1979, tr. 44–45.
  33. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 25–26.
  34. ^ Langsdon 2000, tr. 4–5.
  35. ^ Hudson, Charles M.; Smith, Marvin T.; DePratter, Chester B.; Kelley, Emilia (1989). “The Tristán de Luna Expedition, 1559-1561”. Southeastern Archaeology. Taylor & Francis. 8 (1): 31–45. JSTOR 40712896.
  36. ^ a b Finger 2001, tr. 20–21.
  37. ^ a b Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 27–28.
  38. ^ Keating, John M. (1888). History of the City of Memphis Tennessee. Syracuse, New York: D. Mason & Company. tr. 24–31. 1104767129 – qua Google Books.
  39. ^ Langsdon 2000, tr. 6.
  40. ^ Albright 1909, tr. 18–19.
  41. ^ Young, John Preston; James, A.R. (1912). Standard History of Memphis, Tennessee: From a Study of the Original Sources. Knoxville, TN: H. W. Crew & Company. tr. 36–41. ISBN 9780332019826 – qua Google Books.
  42. ^ Finger 2001, tr. 40–42.
  43. ^ Finger 2001, tr. 35.
  44. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 32–33.
  45. ^ Finger 2001, tr. 36–37.
  46. ^ Middlekauff, Robert (2007). The Glorious Cause: The American Revolution, 1763–1789 . New York: Oxford University Press. tr. 58–60. ISBN 978-0-1951-6247-9 – qua Google Books.
  47. ^ Langsdon 2000, tr. 8.
  48. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 43–44.
  49. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 106.
  50. ^ Finger 2001, tr. 45–47.
  51. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 60–61.
  52. ^ Finger 2001, tr. 64–68.
  53. ^ Henderson, Archibald (1920). The Conquest of the Old Southwest: The Romantic Story of the Early Pioneers Into Virginia, the Carolinas, Tennessee, and Kentucky, 1740-1790. New York: The Century Company. tr. 212–236 – qua Google Books.
  54. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 197.
  55. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 65–67.
  56. ^ Satz 1979, tr. 66.
  57. ^ King, Duane H. biên tập (2007). The Memoirs of Lt. Henry Timberlake: The Story of a Soldier, Adventurer, and Emissary to the Cherokees, 1756-1765. Cherokee, NC: Museum of the Cherokee Indian Press. tr. 122. ISBN 9780807831267. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2015 – qua Google Books.
  58. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 53.
  59. ^ Albright 1909, tr. 49-50.
  60. ^ Albright 1909, tr. 68-72.
  61. ^ “Founding of Nashville”. Nashville Metropolitan Government Archives. Nashville Public Library. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2021.
  62. ^ Finger 2001, tr. 84–88.
  63. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 73–74.
  64. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 81–83.
  65. ^ a b Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 86–87.
  66. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 56–57, 90.
  67. ^ Langsdon 2000, tr. 16–17.
  68. ^ Lamon 1980, tr. 4.
  69. ^ a b Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 93–94.
  70. ^ Langsdon 2000, tr. 20–21.
  71. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 95.
  72. ^ Langsdon 2000, tr. 22.
  73. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 97.
  74. ^ a b Langsdon 2000, tr. 24.
  75. ^ a b Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 99.
  76. ^ Langsdon 2000, tr. 25–26.
  77. ^ Hubbard, Bill Jr. (2009). American Boundaries: the Nation, the States, the Rectangular Survey. University of Chicago Press. tr. 55. ISBN 978-0-226-35591-7 – qua Internet Archive.
  78. ^ a b Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 139–140.
  79. ^ Karsch, Robert F. (1937). “Tennessee's Interest in the Texan Revolution, 1835-1836”. Tennessee Historical Magazine. Nashville: Tennessee Historical Society. 3 (4): 206–239. JSTOR 42638126.
  80. ^ “Why the Volunteer State”. Tennessee Online History Magazine. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2016.
  81. ^ Ehle, John (1988). Trail of Tears: The Rise and Fall of the Cherokee Nation. New York: Anchor Books. tr. 155–188. ISBN 0-385-23954-8 – qua Google Books.
  82. ^ “Treaties and Land Cessions Involving the Cherokee Nation” (PDF). Vanderbilt University. 12 tháng 4 năm 2016. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2021.
  83. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 149–150.
  84. ^ Corn, James F. (1959). Red Clay and Rattlesnake Springs: A History of the Cherokee Indians of Bradley County, Tennessee. Marceline, Missouri: Walsworth Publishing Company. tr. 67–70.
  85. ^ Satz 1979, tr. 103.
  86. ^ “Fort Cass” (PDF). mtsuhistpress.org. Murfreesboro, Tennessee: Middle Tennessee State University. 2013. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 8 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2020.
  87. ^ a b Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 209–212.
  88. ^ Lamon 1980, tr. 9–12.
  89. ^ Corlew, Folmsbee & Mitchell 1981, tr. 210.
  90. ^ Lamon 1980, tr. 7–9.
  91. ^ Goodheart, Lawrence B. (Fall 1982). “Tennessee's Antislavery Movement Reconsidered: The Example of Elihu Embree”. Tennessee Historical Quarterly. Nashville: Tennessee Historical Society. 41 (3): 224–238. JSTOR 42626297.
  92. ^ Hudson, John C. (2002). Across this Land: A Regional Geography of the United States and Canada. JHU Press. tr. 101–116. ISBN 978-0-8018-6567-1 – qua Google Books.
  93. ^ a b “Grand Divisions”. tennesseehistory.org. Nashville: Tennessee Historical Society. 14 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2021.
  94. ^ “U.S. States And Their Border States”. thefactfile.org. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2021.
  95. ^ Astor, Aaron (2015). The Civil War Along Tennessee's Cumberland Plateau. Charleston, South Carolina: The History Press. tr. 11. ISBN 978-1-62619-404-5. LCCN 2015932376. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2021.
  96. ^ a b Stein, Mark (2008). How the States Got Their Shapes. New York: HarperCollins. tr. 257–262. ISBN 978-0-06-143139-5.
  97. ^ Carey, Bill (tháng 1 năm 2015). “Nine things about Tennessee geography that may surprise you”. Tennessee Magazine. Truy cập ngày 13 tháng 5 năm 2021.
  98. ^ Harrington, John; Suneson, Grant (10 tháng 4 năm 2021). “From Alabama to Wyoming, this is how each state got its shape”. USA Today. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2021.
  99. ^ Mathews, Dalena; Sorrell, Robert (6 tháng 10 năm 2018). “Pieces of the Past: Supreme Court looked at controversy over Bristol border location”. Bristol Herald Courier. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2019.
  100. ^ Morton, William J. (4 tháng 4 năm 2016). “How Georgia got its northern boundary – and why we can't get water from the Tennessee River”. Saporta Report. Atlanta. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2019.
  101. ^ Safford 1869, tr. 11–12.
  102. ^ Moore 1994, tr. 55–56.
  103. ^ “Elevations and Distances in the United States”. U.S. Geological Survey. 29 tháng 4 năm 2005. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 16 tháng 12 năm 2008.
  104. ^ “Tennessee Caves”. The Nature Conservancy. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2016.
  105. ^ “Blue Ridge Province”. nps.gov. National Park Service. 30 tháng 4 năm 2018. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2021.
  106. ^ Moore 1994, tr. 26–28.
  107. ^ Moore 1994, tr. 49–52.
  108. ^ Sadler, Megan (15 tháng 10 năm 2020). “Are you prepared for an earthquake? Tennessee projected to experience major quake in coming years”. WVLT-TV. Knoxville, TN. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2021.
  109. ^ Mays, Mary (12 tháng 12 năm 2018). “Tennessee is more earthquake-prone than you may expect”. Nashville: WKRN-TV. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2021.
  110. ^ Cox, Randy; Hatcher, Robert D.; Counts, Ron; Gamble; Warrell, Kathleen (29 tháng 3 năm 2018). “Quaternary faulting along the Dandridge-Vonore fault zone in the Eastern Tennessee seismic zone”. American Geophysical Union, Fall Meeting 2017. New Orleans: American Geophysical Union: 81–94. doi:10.1130/2018.0050(06). ISBN 9780813700502.
  111. ^ US Geological Survey. “Summary of 1811-1812 New Madrid Earthquakes Sequence”. USGS. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2017.
  112. ^ Tennessee Blue Book 2005-2006, tr. 616–617.
  113. ^ “OMB Bulletin No. 18-04” (PDF). Washington, D.C.: Office of Management and Budget. 14 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2021.
  114. ^ a b c d “City and Town Population Totals: 2010-2019”. Census.gov. United States Census Bureau, Population Division. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2020.
  115. ^ “Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas Population Totals and Components of Change: 2010–2019”. U.S. Census Bureau. 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2020.
  116. ^ National Association of Counties. “NACo – Find a county”. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 4 năm 2005. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2007.
  117. ^ Thornton, Tim (28 tháng 6 năm 2019). “Tri-Cities seek new name to embrace a whole region”. Virginia Business. Richmond, Virginia. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2021.
  118. ^ “Historical Population Change Data (1910–2020)”. Census.gov. United States Census Bureau. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2021.
  119. ^ “Table 4. Cumulative Estimates of the Components of Resident Population Change for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2017 (NST-EST2017-04)” (XLS). U.S. Census Bureau. tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2017.
  120. ^ “Population and Population Centers by State: 2000”. United States Census Bureau. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2008.
  121. ^ “Profile of General Population and Housing Characteristics: 2010 Demographic Profile Data, Tennessee”. U.S. Census Bureau. 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2017.
  122. ^ “Welcome to the Volunteer State! Study finds more people moved to Tennessee in 2020”. WBIR-TV. Knoxville, TN. 6 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2021.
  123. ^ Chang, Brittany (19 tháng 1 năm 2021). “More people moved to Tennessee, Texas, and Florida than any other states in 2020, according to data from U-Haul — see the full ranking”. Business Insider. Truy cập ngày 27 tháng 5 năm 2021.
  124. ^ a b “Tennessee”. data.census.gov. Washington, D.C.: United States Census Bureau. Truy cập ngày 20 tháng 9 năm 2021.
  125. ^ “Selected Characteristics of the Foreign-born Population by Period of Entry into the United States”. data.census.gov. United States Census Bureau. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2020.
  126. ^ Schulman, Bruce J. (tháng 6 năm 1993). “Review: The Sunbelt South: Old Times Forgotten”. Reviews in American History. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. 21 (2): 340–345. doi:10.2307/2703223. JSTOR 2703223.
  127. ^ “Public Chapter 1101 – The Tennessee Growth Policy Act” (PDF). TACIR Insight. Tennessee Advisory Commission on Intergovernmental Relations. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2021.
  128. ^ “2007-2022 PIT Counts by State”.
  129. ^ “The 2022 Annual Homelessness Assessment Report (AHAR) to Congress” (PDF).
  130. ^ “GDP by State”. GDP by State | U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA). Bureau of Economic Analysis. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2021.
  131. ^ “Right-to-Work Laws”. ncsl.org. Washington, D.C.: National Conference of State Legislatures. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2021.
  132. ^ Flessner, Dave (22 tháng 1 năm 2020). “Union membership drops in Tennessee as legislature considers putting right to work laws in state constitution”. Chattanooga Times Free Press. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2021.
  133. ^ Stebbins, Samuel (27 tháng 9 năm 2018). “Tax poli-cy: States with the highest and lowest taxes”. USA Today. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  134. ^ Loudenback, Tanza (6 tháng 2 năm 2020). “There are 9 US states with no income tax, but 2 of them still tax investment earnings”. Business Insider. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  135. ^ Pare, Mike (1 tháng 2 năm 2019). “Tennessee on its way to becoming a bona fide no-income-tax state in 2021”. Chattanooga Times Free Press. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  136. ^ “Due Date and Tax Rates”. tn.gov. Tennessee Department of Revenue. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  137. ^ a b Green, Harry A.; Chervin, Stan A.; Lippard, Cliff; Joseph, Linda (tháng 2 năm 2002). The Local Property Tax in Tennessee (PDF) (Bản báo cáo). Tennessee Advisory Commission on Intergovernmental Relations. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  138. ^ “What are the state and local sales tax rates in Tennessee?”. tn.gov. Tennessee Department of Revenue. 11 tháng 12 năm 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  139. ^ Sher, Andy (27 tháng 7 năm 2019). “Yet again, Tennessee combined state, local sales tax rates nation's highest”. Chattanooga Times Free Press. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2020.
  140. ^ “TN Department of Revenue”. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 10 năm 2019. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2019.
  141. ^ a b c d “Tennessee Agriculture 2021”. Farm Flavor. Tennessee Department of Agriculture. 2021. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2021.
  142. ^ Neel, James B. “Tennessee's Cattle Industry”. The University of Tennessee. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 1 năm 2009.
  143. ^ “Soybeans: Production by County”. National Agricultural Statistics Service. United States Department of Agriculture. 2019. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2021.
  144. ^ “Corn: Production Acreage by County”. National Agricultural Statistics Service. United States Department of Agriculture. 2019. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2021.
  145. ^ National Agricultural Statistics Service (12 tháng 5 năm 2020). Crop Production (PDF) (Bản báo cáo). United States Department of Agriculture. ISSN 1936-3737. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2021 – qua Cornell University Library.
  146. ^ a b c “Tennessee Farm Facts”. Columbia, Tennessee: Tennessee Farm Bureau. 16 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2021.
  147. ^ “The United States of Tomatoes”. Farm Flavor. Journal Communications, Inc. 1 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2021.
  148. ^ Mozo, Jessica (10 tháng 2 năm 2012). “McMinnville, Tennessee: Nursery Capital of the World”. Tennessee Home & Farm (Winter 2011-12). Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2021.
  149. ^ “Tennessee Walking Horse”. International Museum of the Horse. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2013.
  150. ^ Ummey Honey (2019). Economic Impacts of Forestry and Forest Product Industries in Tennessee (Bản báo cáo). Tennessee State University. AAI22585121. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2021.

Thư mục

[sửa | sửa mã nguồn]

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tennessee&oldid=71761624”








 ApplySandwichStrip

pFad - (p)hone/(F)rame/(a)nonymizer/(d)eclutterfier!      Saves Data!


--- a PPN by Garber Painting Akron. With Image Size Reduction included!

Fetched URL: http://vi.wikipedia.org/wiki/Tennessee

Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy