Josephine Baker

Josephine Baker
Freda Josephine McDonald
	podporucznik
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1906 ; St. Louis
Data śmierci	12 kwietnia 1975
	Przebieg służby
Lata służby	1940–1945
Siły zbrojne	Siły Wolnej Francji; Francuska Armia Wyzwolenia
Jednostki	Francuski wywiad wojskowy; Francuskie Siły Powietrzne
Stanowiska	Agent wywiadu; Artystka teatru wojskowego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa

Josephine Baker
	; Josephine Baker (1949)
Imię i nazwisko	Freda Josephine McDonald
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1906 ; Saint Louis
Data i miejsce śmierci	12 kwietnia 1975 ; Paryż
Narodowość	amerykańska
Dziedzina sztuki	taniec, piosenka, film
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Josephine Baker, właśc. Freda Josephine McDonald (ur. 3 czerwca 1906 w Saint Louis, zm. 12 kwietnia 1975 w Paryżu) – francuska tancerka, aktorka, piosenkarka i agentka wywiadu pochodzenia afroamerykańskiego. Niektóre źródła podają jej nazwisko rodowe jako Freda Carson^[1].

Życiorys

Urodzona w slumsach St. Louis w rozbitej rodzinie biedoty miejskiej, od wczesnych lat dziecięcych występowała na ulicy, tańcząc i śpiewając, śpiąc w przytułkach i zaułkach ulic. Zanim ukończyła piętnasty rok życia, miała już za sobą dwa małżeństwa. W 1937 otrzymała obywatelstwo francuskie.

Otrzymała ponad 1500 propozycji małżeństwa, nie licząc drogich prezentów od wielbicieli. Podczas II wojny światowej pracowała w Czerwonym Krzyżu oraz działała czynnie we francuskim ruchu oporu^[2]. Po wojnie zaadoptowała ze swoim czwartym mężem dwanaścioro dzieci różnych ras i religii. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. udawała się do USA, gdzie występowała przeciwko rasizmowi. W 1963 roku przemawiała podczas Marszu na Waszyngton obok Martina Luther Kinga^[2].

Dama Orderu Legii Honorowej i innych francuskich odznaczeń^[3]. W 1990 wprowadzona do St. Louis Walk of Fame. Była przyjaciółką wielu znanych artystów, jak Pablo Picasso, Christian Dior i F. Scott Fitzgerald. Pod koniec życia Josephine Baker zdana głównie na siebie, z dużą rodziną adoptowanych dzieci (ze względu na wielorasowość jej dzieci nazywano je poetycko „Tęczowym plemieniem”) popadła w poważne kłopoty finansowe zakończone ogłoszeniem bankructwa. Zmusiło ją to, w dość już zaawansowanym wieku, do powrotu na scenę. Zmarła dwa dni po ostatnim występie.

Josephine Baker w 1927

Kariera sceniczna

Z St. Louis przeniosła się do Nowego Jorku, gdzie była popularną tancerką i piosenkarką wodewili i nocnych kabaretów. Ze względu na kolor skóry jej możliwości kariery scenicznej były jednak bardzo ograniczone. W 1925 wraz z amerykańską „Rewią murzyńską” (franc. La Revue Negre) udała się do Francji, gdzie odniosła błyskawiczny sukces. Jej kariera w Paryżu i ówczesna atmosfera tego miasta skłoniły ją do pozostania we Francji. Wkrótce otworzyła tam własny klub Chez Josephine. Określano ją często przydomkami: „Czarny Aksamit”, „Czarna Perła” i „Czarna Wenus” ze względu na jej afrykańsko-indiańskie pochodzenie. Zyskała światową sławę, występując w prawie wszystkich krajach Europy, w tym także w Polsce. Szokowała pełnym erotyki tańcem, kostiumami (słynna spódniczka z bananów) i stylem bycia – przyznawała się do biseksualizmu^[4]. Podziwiana i znana ze swego ekscentryzmu, m.in. w domu trzymała całą menażerię zwierząt. Znana była z przechadzek z pięknym i egzotycznym gepardem, którego wielu porównywało do samej Josephiny.

Jej występy nawiązywały do motywów uważanych za rasistowskie, np. „bananowy taniec“ i do stereotypów na temat czarnych kobiet. Niektórzy współcześni krytycy oceniają je negatywnie ze względu na propagowanie rasistowskich uprzedzeń^[2].

Kariera filmowa

Baker występowała w kilku filmach, poczynając od zrealizowanego w 1927 we Francji La Sirena des Tropiques, następnie Zou Zou i Princess Tam-Tam. W 1991 Brian Gibson zrealizował w USA obraz pt. Historia Josephine Baker z Lynn Whitfield w roli tytułowej^[5].

Upamiętnienie

W 2021 roku prezydent Emmanuel Macron ogłosił, że Baker zostanie pochowana w Panteonie w Paryżu^[2].

Odznaczenia

Legia Honorowa - 9 grudnia 1957^[6]
Krzyż Wojenny 1939-1945 z palmą - 19 sierpnia 1961
Medal Francuskiego Oporu z rozetą - 6 października 1946
Medal Pamiątkowy Ochotników Wolnej Francji
Medal Pamiątkowy Wojny 1939–1945

Przypisy

↑ Josephine Baker - Biography
↑ ^a ^b ^c ^d Constant Méheut: Josephine Baker to Be Honored With a Panthéon Burial. The New York Times, 2021-08-22. [dostęp 2021-08-25].
↑ Josephine Baker słynna kobieta na usługach wywiadu. spy-shop.pl. [dostęp 2014-04-22]. (pol.).
↑ Josephine Baker w bazie Notable Names Database (ang.)
↑ Polski portal filmowy
↑ http://histoire-vesinet.org/decret-57.pdf

Linki zewnętrzne

Josephine Baker w bazie IMDb (ang.)
Josephine Baker w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Josephine Baker - Biography

[nyt-2] Constant Méheut: Josephine Baker to Be Honored With a Panthéon Burial. The New York Times, 2021-08-22. [dostęp 2021-08-25].

[3] Josephine Baker słynna kobieta na usługach wywiadu. spy-shop.pl. [dostęp 2014-04-22]. (pol.).

[4] Josephine Baker w bazie Notable Names Database (ang.)

[5] Polski portal filmowy

[6] ttp://histoire-vesinet.org/decret-57.pdf

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]