Gaan na inhoud

George W. Bush

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
George Walker Bush
43ste President van die Verenigde State
Ampstermyn 20 Januarie 2001 – 20 Januarie 2009
Voorganger Bill Clinton
Opvolger Barack Obama
Geboortedatum 6 Julie 1946
Geboorteplek New Haven, Connecticut
Sterftedatum
Sterfteplek
Eerste Dame Laura Bush
Politieke party Republikein
Visepresident Richard Bruce Cheney
Handtekening

George Walker Bush (gebore op 6 Julie 1946) was die 43ste president van die Verenigde State, wat vir die eerste keer op 20 Januarie 2001 en vir sy tweede ampstermyn op 20 Januarie 2005 ingehuldig is. Hy is die seun van oudpres. George H.W. Bush.[1]

Bush is vir die eerste keer in 2000 verkies, met een van die kleinste en mees omstrede voorspronge in die Amerikaanse geskiedenis. Ná 'n maand se hertelling van stembriewe en die betwistings van die verkiesingsuitslae in Florida se geregshowe het die Amerikaanse Hooggeregshof uiteindelik George W. Bush as wenner van die presidentsverkiesing verklaar.[2]

Agt maande ná Bush se inhuldiging as President van die Verenigde State in 2001 het negentien kapers, wat by die terreurorganisasie Al-Kaïda betrokke was, die terreuraanvalle van 11 September 2001 uitgevoer. Bush het in reaksie hierop 'n oorlog teen terrorisme verklaar, wat later dié sentrale kwessie van sy presidentskap geword het. Teen die begin van Oktober 2001 het hy die bevel vir die Amerikaanse inval in Afghanistan gegee om sodoende die Taliban-régime omver te gooi en al-Kaïda te probeer vernietig.[3]

In Maart 2003 het Bush die bevel vir die inval in Irak gegee, nadat hy verklaar het dat Irak die bepalings van Resolusie 1441 van die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad aangaande Irak se wapens van massavernietiging nie nagekom het nie.[4][5] Ná die inval in Irak het Bush sy beleid van demokratisering van die Midde-Ooste bekragtig, wat vir die eerste keer in Afghanistan en Irak toegepas is.[6]

In 2004 het hy in sy tweede verkiesingsveldtog as self-verklaarde "oorlogspresident"[7] stemme gewerf en uiteindelik teen die Demokratiese Senator John Kerry gewen.[8] Die verkiesingsveldtog se belangrikste temas was – naas morele waardes en ekonomiese vraagstukke – sy handhawing van die "oorlog teen terrorisme" en die oorlog in Irak.[9][10]

Kwessies rondom die "oorlog teen terrorisme", Irak, die Amerikaanse gevangenekamp Guantanamobaai op die eiland Kuba, die marteling en misbruik van gevangenes in die Irakse gevangenis Abu Ghraib het net soos die geheimediens NSA se praktyke, en federale noodhulpmaatreëls in verband met die Orkaan Katrina omstrede onderwerpe gedurende sy tweede ampstermyn geword.

Biografie

[wysig | wysig bron]
George W. Bush met sy ouers, Barbara en George H.W. Bush, ca. 1947

Bush is as die eersteling-seun van George H.W. Bush en sy vrou Barbara Bush in New Haven (Connecticut) gebore. Sy vaderlike voorouers was afkomstig uit Somerset in die West Country (Engeland) en het in die 17de eeu na Amerika geëmigreer. Bush se ouers het van Connecticut na Texas verhuis toe hy twee jaar oud was. Hy is met sy drie broers Jeb, Neil en Marvin en sy suster Dorothy in Midland en Houston opgevoed. Sy tweede jonger suster, Robin, is in 1953 op die ouderdom van drie aan leukemie oorlede.[11] Bush se oupa Prescott Bush was 'n Senator van Connecticut, en sy vader het tussen 1989 en 1993 as President van die VSA gedien.

Bush het by die Phillips Academy in Andover (Massachusetts) skoolgegaan en is net soos sy vader ook deur die Yale-universiteit aanvaar, waar hy in 1968 'n B.A.-graad in Geskiedenis behaal het. Hy het tegelykertyd aan 'n aantal Republikeinse verkiesingsveldtogte deelgeneem, waaronder ook dié van sy vader as senatorskandidaat in Texas in die jare 1964 en 1970. As 'n college senior het Bush lid geword van die geheime vereniging Skull and Bones. Bush was, volgens sy eie beskrywing, 'n middelmatige student.[12]

George W. Bush as luitenant in die Nasionale Wag

In Mei 1968 is Bush op die hoogtepunt van die Viëtnamoorlog deur die lugeenheid van die Texaanse Nasionale Wag aanvaar en het ná sy opleiding diens in Houston gedoen.[13] Tydens sy politieke loopbaan is die toedeling en duur van Bush se diensplig herhaaldelik gekritiseer. Daar word beweer dat Bush weens die politieke pos van sy vader 'n voorkeurbehandeling geniet en sy dienspligte onreëlmatig uitgevoer het. Bush het in 1972 vir 'n verplasing na die lugeenheid van Alabama se Nasionale Wag gevra om aan die verkiesingsveldtog van 'n plaaslike Republikeinse senatorskandidaat deel te neem en in 1974 verlof gekry om sy diensplig van ses jaar met ses maande te verkort sodat hy sy studies aan die Harvard Business School betyds kon begin. Hy is toegelaat om sy militêre loopbaan nogtans op 'n eervolle manier te beëindig.[14]

George en Laura Bush met hulle dogters Jenna en Barbara in 1990

'n Aantal verslae aangaande dwelmmisbruik en ander wanordelike gedrag dateer uit hierdie tydperk. Bush het erken dat hy gedurende daardie jare "te veel" gedrink het en dié periode van sy lewe as die "nomadiese" tydperk van sy "onverantwoordelike jeug" genoem.[15] Op 4 September 1976 is Bush op 30-jarige leeftyd in hegtenis geneem nadat hy in die buurt van die Bush-gesin se somerhuis in Kennebunkport (Maine) dronk bestuur het. Hy het skuldig gepleit, is 'n geldboete van VS$150 opgelê en sy bestuurderslisensie is tot die jaar 1978 ingetrek[16] in Maine.[17]

Nadat hy 'n meestersgraad in bedryfsbestuur aan die Harvard-universiteit behaal het (hy is die enigste President van die VSA met 'n MBA-graad),[18] het Bush sy loopbaan in die Texaanse olienywerheid begin. In 1977 is hy deur vriende aan Laura Welch, 'n onderwyseres en bibliotekaresse, bekendgestel. Drie maande later het hy met Laura getrou, en die egpaar het hulle in Midland gevestig. Hulle tweelingdogters, Jenna en Barbara, is in 1981 gebore.

In 1978 is Bush in Texas se 19de Kongres-kiesdistrik as Republikeinse kandidaat vir die Huis van Verteenwoordigers genomineer en het gedurende sy verkiesingsveldtog die klemtoon op sy groot ervaring in die energiebedryf en sy konserwatiewe waardes gelê. Hy is uiteindelik deur die Demokratiese kandidaat Kent Hance met 'n meerderheid van 6 000 van die uitgebragte stemme verslaan, nadat die meeste kiesers Hance se eie konserwatiewe standpunte, sy afkeuring van strenger wapenbeheer en sy nouer verbondenheid met die landelike Texas ondersteun het. Hance het later na die Republikeinse Party oorgeloop en Bush se verkiesingsveldtog as goewerneurskandidaat met 'n donasie gesteun.[19]

Bush het sy loopbaan in die plaaslike olienywerheid voortgesit, wat in die 1980's as gevolg van 'n skerp prysdaling in moeilikhede beland het. Omtrent 1986 het Bush 'n geheelonthouer geword, Christelike filosofie begin studeer en begin om aan kerklike en gemeenskapstudiegroepe deel te neem. Volgens sy eie woorde het Bush ná 'n persoonlike ontmoeting en gesprek met eerwaarde Billy Graham 'n wedergebore Christen geword.[15]

In 1988 het Bush met sy gesin na Washington, D.C. verhuis om die presidensiële verkiesingsveldtog van sy vader te ondersteun.[20] Saam met sy kollegas Lee Atwater en Doug Wead was hy by die ontwikkeling en koördinering van 'n politieke strategie betrokke, wat veral op konserwatiewe en evangeliese Christene gemik was, aangesien hulle as die beslissende faktor vir die nominasie en verkiesing beskou is.[21]

Ná sy terugkeer na Texas het hy in April 1989 'n aandeel in die konsessiesaak van die Texas Rangers-bofbalspan gekoop en vyf jaar lank as besturende vennoot gedien.[22] Later het hy sy aandeel van oorspronklik VS$ 800 000 vir meer as VS$ 15 miljoen verkoop.[23]

Politieke loopbaan

[wysig | wysig bron]

Goewerneur van Texas

[wysig | wysig bron]
George W. Bush met sy vader buite die Withuis, 29 April 1992
Goewerneur Bush met sy vrou, Laura, en vader, George H.W. Bush in 1997

In 1994 is Bush as die Republikeine se goewerneurskandidaat vir Texas genomineer, ten spyte van sy gebrek aan politieke ervaring en die gewildheid van die destydse Demokratiese goewerneur Ann Richards, wat as algehele gunsteling van die kiesers in Texas beskou is.

Bush se verkiesingsveldtog is deur 'n aantal eersterangse politieke raadgewers gekoördineer en het veral goewerneur Ann Richards se swak rekord van handhawing van wet en orde, haar politieke benoemings en haar steun vir liberale politieke eise aangespreek. Bush het van homself 'n positiewe beeld geskep met onderwerpe soos "persoonlike verantwoordelikheid" en "morele leierskap" en het 'n aantal belangrike vraagstukke soos onderwys, misdaad, deregulering van die ekonomie en hervorming van die regstelsel aangespreek. Sy veldtog is gekritiseer vir die manier waarop Ann Richards neergehaal is, maar desondanks het Bush se gewildheid as gevolg van sy indrukwekkende debatsvoering toegeneem. Uiteindelik het hy Richards met 52 persent van die uitgebragte stemme geklop.[24]

As goewerneur het Bush met sukses wetgewing ingedien waardeur die regstelsel hervorm is, die befondsing van onderwys verhoog, hoër standaarde in Texas se skole daargestel en die kriminele regstelsel hervorm is. Onder sy leierskap het Texas 152 gevangenes tereggestel – meer as onder enige ander goewerneur in die moderne geskiedenis van Amerika. Kritiese stemme soos Helen Prejean het egter geredeneer dat Bush nie ernstig was om aansoeke om grasieverlening te oorweeg nie.[25]

Skoolbefondsing is destyds deur die politici en media as 'n politiek gevoelige saak beskou. Die deelstaat Texas het sy onderwysstelsel deur eiendomsbelasting gefinansieer. Bush het gepoog om die hoë belastingtariewe ten gunste van huiseienaars te verlaag en gelyktydig die algemene befondsing van onderwys te verhoog en nuwe belasting op maatskappye in te voer. Maar hy het sterk opposisie van sy eie party en die privaatsektor gekry. Nadat geen konsensus oor hierdie saak bereik is nie, het Bush 'n oorskot op die begroting gebruik om 'n belastingverlaging van VS$ 2 miljard toe te staan – die hoogste in Texas se geskiedenis. Hierdie besluit het sy openbare beeld van 'n fiskalies konserwatiewe politikus en beskermer van besigheidsbelange gevestig.[26]

Bush het ook 'n pioniersrol by die instelling van godsdiensgebaseerde welsynsprogramme gespeel en die regering se steun en befondsing van nie-staats, godsdienstige organisasies verhoog, wat sosiale dienste soos opvoeding en onderwys, voorkoming van dwelm- en drankmisbruik en vermindering van huislike geweld verskaf. Goewerneur Bush het op 17 April 2000 'n memorandum geteken waarmee 10 Junie in Texas tot "Jesusdag" verklaar en alle Texane aangespoor is om hulp aan noodlydendes te verleen.[27]

Alhoewel Bush vir sy skending van die konstitusionele skeiding van staat en kerk ("Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof...") gekritiseer is, het die meeste Texane, veral godsdienstige en sosiaal-konserwatiewes, sy inisiatief gesteun.

In 1998 het Bush 'n beslissende oorwinning in die goewerneursverkiesing behaal met naastenby 69 persent van die uitgebragte stemme en sodoende die eerste Texaanse goewerneur geword wat vir twee opeenvolgende ampstermyne van vier jaar elk verkies is (voor 1975 was die goewerneur se ampstermyn net twee jaar).[28]

Die presidensiële verkiesing van die jaar 2000

[wysig | wysig bron]

Tydens sy verkiesingsveldtog het Bush homself as 'n "medelydende konserwatiewe" ("compassionate conservative") voorgedoen – volgens 'n nuwe politieke term, wat deur die onafhanklike televisiepersoonlikheid en kommentator Michael Savage gemunt is – en belowe dat hy die "eer en waardigheid van die Withuis" sou herstel.[29]

Voorverkiesing

[wysig | wysig bron]
George W. Bush onderteken in Concord, New Hampshire sy kandidatuur vir die presidentskap

Bush se verkiesingsveldtog is deur 'n aantal politieke vennote uit Texas beheer, en hy is deur 'n meerderheid van Republikeinse verteenwoordigers in die parlemente van 38 deelstate ondersteun. Maar nadat Bush die koukus in Iowa gewen het, het Senator John McCain uit Arizona 'n verrassende oorwinning in die voorverkiesing van New Hampshire behaal. Bush is onder meer gekritiseer vir die besoek wat hy by die omstrede Bob Jones-universiteit afgelê het, 'n instelling wat vir sy anti-Katolieke houding en sy verbod op gemengde verhoudings bekend gestaan het.[30]

Maar Bush het vervolgens daarin geslaag om die voorverkiesing in Suid-Carolina te wen, en McCain het sy momentum begin verloor. Nogtans het hy die voorverkiesing in Michigan gewen. Met sy kritiek op Pat Robertson en Jerry Falwell net voor die verkiesing in Virginië het McCain egter godsdienstige konserwatiewes woedend gemaak. Bush het in Virginië en 'n week later op "Super-Dinsdag" in nege van dertien voorverkiesings gewen en sodoende sy nominasie as Republikeinse kandidaat verseker. In 'n televisiedebat op 13 Desember 1999 in Des Moines (Iowa) het Bush in teenstelling met die ander kandidate nie 'n politieke figuur as sy voorbeeld genoem nie, maar Jesus Christus. Bush se gewildheid onder godsdienstige kiesers is as een van die beslissende faktore in die verkiesingsveldtog aangevoer. Weeklikse kerkgangers het volgens 'n Gallup-meningsopname in die 2000-verkiesing met 56 persent vir Bush gestem (en in die 2004-verkiesing selfs met 63 persent).[31]

Algemene verkiesing

[wysig | wysig bron]
Resultaatkaart van die presidentsverkiesing in 2000. Rooi dui deelstate aan wat deur Bush / Cheney gewen is, blou dui diegene aan wat deur Gore / Lieberman gewen is.

Bush het Dick Cheney, 'n voormalige lid van die Huis van Verteenwoordigers en Minister van Verdediging as sy visepresidentskandidaat of running mate gekies, en sy veldtog is deur prominente Republikeine soos Donald Rumsfeld en Colin Powell ondersteun, wat as raadgewers oor kwessies in verband met nasionale veiligheid en buitelandse betrekkinge gefungeer het. Terwyl Bush sy suksesvolle beleid as goewerneur van Texas beklemtoon het, het hy in sy veldtog die Demokratiese presidentskandidaat en destydse visepresident Al Gore veral vanweë die Demokratiese beleid ten opsigte van wapenbeheer en belasting aangeval. Bush het ook Gore se steun vir die Kyoto-protokol gekritiseer (alhoewel die Senaat in 1998 met 95 teen 0 stemme die Amerikaanse deelname aan die protokol verwerp het) en gelyktydig op die agteruitgang van nywerhede in die Midweste, soos byvoorbeeld in Wes-Virginië, en die daarmee gepaardgaande ekonomiese en sosiale vraagstukke gewys.

Op die verkiesingsdag (7 November 2000) het Bush 'n aantal sleutelstate in die Midweste gewen, soos byvoorbeeld Ohio, Missouri en Arkansas. Hy het ook 'n oorwinning in Gore se tuisstaat Tennessee, in New Hampshire en in die voormalige Demokratiese vesting Wes-Virginië behaal. Die televisienetwerke het aanvanklik Gore as die wenner in die deelstaat Florida verklaar, maar moes hierdie aankondiging later herroep en uiteindelik Bush tot wenner in sowel Florida asook op nasionale vlak verklaar. Aangesien Bush Florida net naelskraap gewen het, was daar sprake van onreëlmatighede by die stemtelling. Volgens Florida se wetgewing het 'n tweede telling ten opsigte van stemmasjiene plaasgevind. Bush se voorsprong het kleiner geword, maar hy was nogtans die wenner. Die Hooggeregshof van Florida het op 8 Desember bepaal dat distrikte met moontlike onreëlmatighede per hand hertel moes word.

Die Hooggeregshof van die Verenigde State het hierdie beslissing egter op 9 Desember herroep en die sodoende 'n einde aan hierdie hertelling van stemme gemaak. Die hertelling van stemmasjiene het getoon dat Bush die deelstaat Florida met 'n meerderheid van 537 van die totale ses miljoen stemme gewen het – dit was die dertigste deelstaat waar Bush 'n oorwinning behaal het.[32] Alhoewel Bush op nasionale vlak 'n halfmiljoen stemme minder as Gore gekry het,[33] het hy nogtans 271 stemme in die presidensiële kieskollege behaal – teenoor Gore se 266. Dit het van George W. Bush die eerste president sedert Benjamin Harrison in 1888 gemaak, wat nie deur 'n meerderheid van die kiesers verkies is nie.[34]

Benoeming van ministers

[wysig | wysig bron]

Bush het Andrew Card as die stafhoof van die Withuis, Karl Rove as sy politieke raadgewer en Karen Hughes as direkteur van kommunikasie in die Wit Huis benoem. Colin Powell is benoem as Minister van Buitelandse Sake, Paul O'Neill as Minister van Finansies en Donald Rumsfeld as Minister van Verdediging.[35]

Sy benoeming van die vroeëre Senator John Ashcroft as Prokureur-generaal het skerp kritiek van Demokrate uitgelok, aangesien Ashcroft gekant was teen aborsie in die Verenigde State en verregse standpunte ten opsigte van burgerregte vir lesbiese en gay Amerikaners en die doodstraf ingeneem het.[36]

Die presidentsverkiesing van die jaar 2004

[wysig | wysig bron]
Bush spreek in Oktober 2004 aanhangers van die Republikeinse Party in St. Petersburg (Florida) toe

Bush se voorneme om vir 'n tweede ampstermyn te dien is in die Republikeinse Party wyd gesteun, en geen ander Republikeinse kandidaat het hom in die voorverkiesing uitgedaag nie. Bush het Kenneth Mehlman as bestuurder van sy verkiesingsveldtog benoem, terwyl die politieke strategie deur Karl Rove uitgewerk is.[37] Bush het hom in sy agenda vir 2004 verbind tot die oorloë in Irak en Afghanistan, 'n hernuwing van die USA PATRIOT-wet, die permanente deurvoering van die belastingverlagings van die jare 2001 en 2003, die halvering van die begrotingstekort, die bevordering van onderwys, asook hervormings ten opsigte van die regstelsel, die VSA se Sosiale Sekerheid en nasionale belasting.

Vir Bush se verkiesingsveldtog is landswyd gebruik gemaak van televisie- en radioadvertensies teen Demokratiese kandidate, waaronder Bush se hoofteenstander, Senator John Kerry uit Massachusetts. Kerry en ander Demokrate het Bush oor die oorlogvoering in Irak, die toepassing van die USA PATRIOT-wet en sy beweerde onvermoë om ekonomiese groei en die skepping van nuwe werkgeleenthede te bevorder aangeval, maar ook Bush se diensplig in die Nasionale Garde het geblyk om baie omstrede te wees. In Bush se veldtog is Kerry as 'n egte Amerikaanse liberaal beskrywe, wat belastingtariewe sou verhoog en die regering vergroot. Bush se veldtog het ook herhaaldelik Kerry se beweerde weersprekende verklarings ten opsigte van die oorlog in Irak gekritiseer en beweer dat Kerry nie oor die deursettingsvermoë en visie sou beskik om 'n oorwinning in die oorlog teen terrorisme te behaal nie. Bush het 31 van 50 deelstate en altesame 286 stemme in die VSA se kieskollege gewen.

Met sy oorwinning in die 2004-verkiesing was Bush die eerste presidentskandidaat in sestien jaar wat met 'n absolute meerderheid van uitgebragte stemme gewen het (sedert sy vader se verkiesing in 1986).[38]

Bush se nuwe aanstellings

[wysig | wysig bron]

Nadat die Senaat nie sy toestemming tot die benoeming van die omstrede John R. Bolton as die VSA se ambassadeur by die Verenigde Nasies verleen het nie, het Bush hom tydens die Senaat se reses in Augustus 2005 aangestel. Die leier van die Demokratiese opposisie in die Senaat, Harry Reid, het hierdie optrede as 'n misbruik van die president se gesag gekritiseer.[39]

Presidentskap

[wysig | wysig bron]
Bush se kabinet
AMP NAAM AMPSTERMYN
President George Bush 2001–2009
Visepresident Dick Cheney 2001–2009
Minister van Buitelandse Sake Colin Powell 2001–2005
Condoleezza Rice 2005–2009
Minister van Finansies Paul O'Neill 2001–2002
John Snow 2002–2006
Henry Paulson 2006–2009
Minister van Verdediging Donald Rumsfeld 2001–2006
Robert Gates 2006–2009
Minister van Justisie en
Prokureur-Generaal		 John Ashcroft 2001–2005
Alberto Gonzales 2005–2007
Michael Mukasey 2007–2009
Minister van Binnelandse Sake Gale Norton 2001–2006
Dirk Kempthorne 2006–2009
Minister van Landbou Ann Veneman 2001–2005
Mike Johanns 2005–2007
Ed Schafer 2007–2009
Minister van Handel Donald Evans 2001–2005
Carlos Gutierrez 2005–2009
Minister van Arbeid Elaine Chao 2001–2009
Minister van Gesondheid Tommy Thompson 2001–2005
Michael Leavitt 2005–2009
Minister van Onderwys Rod Paige 2001–2005
Margaret Spellings 2005–2009
Minister van Behuising en
Stedelike Ontwikkeling		 Mel Martinez 2001–2003
Alphonso Jackson 2003–2008
Steve Preston 2008–2009
Minister van Vervoer Norman Mineta 2001–2005
Mary Peters 2001–2009
Minister van Energie Spencer Abraham 2001–2005
Samuel Bodman 2005–2009
Minister van Veterane-
aangeleenthede		 Anthony Principi 2001–2005
James Nicholson 2005–2007
James Peake 2007–2009
Minister van Nasionale Veiligheid Tom Ridge 2003–2005
Michael Chertoff 2005–2009
Stafhoof van die Wit Huis Andrew Card 2001–2006
Joshua Bolten 2006–2009
Bestuurder van die
Agentskap vir Omgewingsake		 Christine Todd Whitman 2001–2003
Michael Leavitt 2003–2005
Stephen L. Johnson 2005–2009
Kantoor vir Bestuur en Begroting Mitch Daniels 2001–2003
Joshua Bolten 2003–2006
Rob Portman 2006–2007
Jim Nussle 2007–2009
Direkteur van Nasionale Dwelmbeheer John Walters 2001–2009
Kantoor van die VSA se
Verteenwoordigers vir Handelsake		 Robert Zoellick 2001–2005
Rob Portman 2005–2006
Susan Schwab 2006–2009

Ekonomiese beleid

[wysig | wysig bron]
President Bush onderteken 'n $1,35 triljoen belastingverlaging as wet, 7 Junie 2001

In 2001 het Bush belastingkortings van meer as VS$ 1 300 miljard voorgestel. Bush en sy raadgewers het geargumenteer dat begrotingsfondse, wat deur die federale regering nie bestee kon word nie, aan belastingbetalers teruggebetaal moet word. Weens die sterk opposisie in die Kongres en waarskuwings deur die voorsitter van die Amerikaanse Federale Reserwebank, Alan Greenspan, dat daar 'n risiko van ressesie in die VSA was, het Bush die Amerikaanse publiek met 'n groot aantal publieke toesprake probeer oortuig dat die voorgestelde belastingkortings die ekonomie sou stimuleer en nuwe werkgeleenthede sou skep. En uiteindelik het vyf Demokratiese verteenwoordigers saam met die Republikeine ten gunste van die kortings gestem,[40] wat tot die grootstes in die geskiedenis van die VSA behoort.

Werkloosheidsyfers het onder die Bush-regering hul hoogtepunt van 6,2 persent in Junie 2003 bereik en later tot net 4,4 persent gedaal. Die ekonomie het baie goed presteer, die Amerikaanse aandele-indeks Dow Jones Industrial Average het nuwe rekordvlakke bereik, en ook die bruto geografiese produk (BGP) het bestendige groei aangeteken.[41][42] Kritiese stemme verwys egter op die feit dat veral welgesteldes voordeel uit die ekonomiese groei getrek het, terwyl die meerderheid van middelklas- en onderklasburgers niks by Bush se ekonomiese beleid gebaat het nie.[43][44]

Omgewingsbeleid en globale verwarming

[wysig | wysig bron]

Kort nadat Bush in 2001 die presidentskap van die VSA oorgeneem het, het hy die land se steun vir die Kyoto-protokol onttrek. Dié wysiging van die Verenigde Nasies se Konvensie oor Klimaatverandering het gebiedende bepalings vir die vermindering van kweekhuisgasse (veral koolstofdioksied, wat by die verbranding van fossielbrandstowwe vrygestel word) vasgelê. Bush het beweer dat daar nog onsekerhede met die wetenskaplike ondersoek van klimaatverandering bestaan, veral in hoeverre menslike aktiwiteite werklik verantwoordelik is vir globale verwarming. Die president het ook op bekommernis oor die negatiewe gevolge verwys; wat die ooreenkoms moontlik vir die Amerikaanse ekonomie sou inhou, en die feit dat die Volksrepubliek China en Indië nog nie die verdrag onderteken het nie.[45]

Die Bush-administrasie se houding aangaande globale verwarming het tydens sy presidentskap veral in wetenskaplike en ekologiese kringe omstrede gebly. In sy "Staat van die Unie"-toespraak van die jaar 2007 het die president sy voorneme bevestig om die VSA minder afhanklik van buitelandse olie-invoere te maak. Die verbruik van fossielbrandstof sou verminder en die produksie van alternatiewe brandstowwe verhoog word.[46]

11 September 2001

[wysig | wysig bron]
President Bush spreek reddingswerkers op Ground Zero toe
President Bush spreek die media toe in die Pentagon, 17 September 2001

Op 11 September 2001, agt maande ná President Bush se inhuldiging, het negentien terroriste (waarvan vyftien uit Saoedi-Arabië, twee uit die Verenigde Arabiese Emirate en een elk uit onderskeidelik Egipte en Libanon) in opdrag van Osama bin Laden se Islamitiese terreurnetwerk Al-Kaïda terreuraanvalle op die Verenigde State uitgevoer. Vier Amerikaanse passasiersvliegtuie is gekaap, waarvan die terroriste twee in die New Yorkse Wêreldhandelsentrum en een in die Pentagon in Washington, D.C. vasgevlieg het. 'n Vierde straler, wat blykbaar ook op pad na Washington was, het in 'n veld in Pennsilvanië neergestort, nadat passasiers die ontvoerders aan boord oorweldig het. Byna 3 000 mense het hulle lewens as gevolg van die aanvalle verloor, waarby die ineenstorting van die Wêreldhandelsentrum-wolkekrabbers die meeste slagoffers geëis het.

Die aanvalle van 11 September was 'n belangrike keerpunt in Bush se presidentskap. Nog dieselfde aand het hy in 'n toespraak uit die Withuis se Oval Office sterk reaksie aangekondig, maar tegelykertyd die Amerikaners opgeroep om as 'n nasie saam te staan en bystand aan die families van slagoffers te verleen. Op 14 September het President Bush 'n besoek aan die bouvalle van die Wêreldhandelsentrum afgelê en New York se burgemeester Rudy Giuliani ontmoet.

Op 20 September het Bush Osama Bin Laden en Al-Kaïda in 'n toespraak skerp veroordeel en 'n ultimatum aan die Taliban-régime in Afghanistan gerig om die terroriste aan die VSA te oorhandig.[47]

President Bush het 'n globale oorlog teen terrorisme verklaar en – nadat die Taliban-heersers nie sy eis nagekom het nie – die bevel vir die aanval op Afghanistan gegee, om sodoende die Taliban-régime omver te werp.[3]

Buitelandse beleid

[wysig | wysig bron]
Lande deur president George W. Bush besoek tydens sy ampstermyn

Die Bush-administrasie het die Amerikaanse steun vir 'n aantal internasionale ooreenkomste onttrek, waaronder ook die Verdrag op Anti-ballistiese Missiele (ABM) met Rusland en het 'n veiligheids- en verdedigingsbeleid gevolg, wat op ABM gesteun het en deur die ABM-verdrag belemmer is. Die kongres het hierdie beleid nooit goedgekeur nie.[48] Bush het ook die Amerikaanse steun vir die verdediging van die demokratiese Republiek China (Taiwan) bekragtig en militêre intervensies in Haïti en Liberië gemagtig om Amerikaanse belange te beskerm. Ten opsigte van die konflik tussen Israel en die Palestyne het Bush 'n beleid van nie-inmenging gevolg en die Palestynse leier Jasser Arafat se steun vir geweld en militante groepe veroordeel. Hy was nogtans die eerste Amerikaanse president wat die sogenaamde twee-state-oplossing vir die konflik goedgekeur en die stigting van 'n onafhanklike Palestynse staat naas Israel voorgestel het. Bush het gesprekke tussen die Eerste Ministers van Israel en die Palestynse Outonome Gebiede, Ariel Sharon en Mahmoed Abbas, aangemoedig. Hy het Jassir Arafat egter steeds geboikot. Bush het ook Sharon se plan van eensydige onttrekking en die eerste demokratiese verkiesings in Palestina ná Arafat se dood goedgekeur.

Teen die begin van sy tweede ampstermyn het Bush die klemtoon op die verbetering van die gespanne betrekkinge met Europese lande gelê. Hy het sy langjarige raadgewer Karen Hughes as die koördineerder van 'n wêreldwye skakelveldtog benoem, wat die VSA se beeld in die buiteland sou verbeter. Die VSA se ontwikkelingshulp is aansienlik verhoog en was nou veral op die bevordering van demokrasie en menseregte gefokusseer.

Die betrekkinge met Duitsland en Kanada het ná die oorwinning van konserwatiewe partye in dié twee lande se verkiesings verbeter. Baie politieke ontleders het aangevoer dat Bush se politieke agenda teen die middel van sy tweede ampstermyn geleidelik wegbeweeg het van die bevordering van vryheid en demokrasie, soos geblyk het uit die VSA se beleid teenoor die olieryke vroeëre Sowjetrepublieke in Sentraal-Asië.[49]

Irak

[wysig | wysig bron]
President Bush en die Eerste Minister van Irak, Noeri al-Maliki, tydens 'n perskonferensie in die Withuis op 25 Julie 2006
20 Maart 2007: 'n Amerikaanse soldaat neem 'n gewonde Irakse kind na die Charlie-mediese sentrum in Camp Ramadi

Vroeg in 2003 het President Bush die Irakse régime gewaarsku dat hulle óf bewyse sou moet lewer dat hulle nie oor massavernietigingswapens beskik nie, óf ontwapening in die gesig sou staar. Gelyktydig het Bush hom daarvoor beywer om 'n einde te maak aan die Verenigde Nasies se wapeninspeksies in Irak en die gebruik van militêre geweld bepleit, nadat die Irakse leier Saddam Hoessein sy kat-en-muis-spelletjies met die inspeksiespanne steeds voortgesit het.

Ongeag die teenkanting van baie Europese geallieerdes, Rusland, die Volksrepubliek China en die meeste ander lande het Bush in Maart daarop aangedring dat Saddam Hoessein as president van Irak moet bedank en gelyktydig militêre optrede teen Irak aangekondig, indien Hoessein nie sou reageer nie.

Op 19 Maart 2003 het Britse en Amerikaanse Gewapende Magte hulle aanval op Irak begin. Teen die middel van April was die grootste deel van Irak onder beheer van die geallieerde magte. Daar is geen massavernietigingswapens ontdek nie, en Amerikaanse geheimediens-verslae, wat voor die oorlog die teenoorgestelde beweer het, het geblyk onjuis te wees. Die VSA en die Verenigde Koninkryk het hulle daarna aan die heropbou van Irak en die daarstelling van 'n demokratiese regering gewy.

Parlementsverkiesings en 'n referendum oor 'n nuwe grondwet vir Irak is al in Januarie en Desember 2005 gehou, maar die politieke situasie in Irak het in die tydperk tussen 2004 en 2007 tot so 'n mate versleg dat internasionale waarnemers dit as 'n volskaalse burgeroorlog beskryf het.

Die voortgesette geweldpleging van Islamitiese terreurgroepe, wat volgens godsdienstig-sektariese lyne verdeel is, het tienduisende slagoffers onder Irakse burgerlikes geëis. In 2010 het reeds meer as 4 411 Amerikaanse soldate in Irak gesneuwel,[50] en die Demokratiese opposisie in die Amerikaanse Kongres het die druk op die Bush-regering verhoog om 'n tydplan vir die Amerikaanse troepe se onttrekking aan Irak vas te lê.

In 'n toespraak op 10 Januarie 2007 het Bush aangekondig dat 'n bykomende 21 500 Amerikaanse troepe ontplooi sou word, terwyl die ekonomiese probleme van Irak met 'n werkskeppingsprogram en meer voorstelle vir die heropbou van die land aangespreek sou word. Hiervoor is VS$ 1,2 miljard beskikbaar gestel.

Op 1 Mei 2007 het Bush vir 'n tweede keer van sy vetoreg gebruik gemaak en 'n wetsontwerp van die Kongres ten opsigte van 'n tydlyn vir die onttrekking van Amerikaanse troepe verwerp.[51]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  2. ↑ George W. Bush, et al., Petitioners v. Albert Gore, Jr., et al., 531 U.S. 98 (2000).
  3. ↑ 3,0 3,1 "President Bush's address to joint session of Congress". 20 September 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Augustus 2013. Besoek op 28 Februarie 2007.
  4. ↑ Presidential Letter to Congress (18 Maart 2003).
  5. ↑ Powell, Colin (5 Februarie 2003). "U.S. Secretary of State Colin Powell Addresses the U.N. Security Council" (in Engels). Whitehouse.gov. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2020. Besoek op 25 Mei 2006.
  6. ↑ "President discusses freedom in Iraq and Middle East" (in Engels). 6 November 2003. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Januarie 2020.
  7. ↑ "Transcript for Feb. 8th" (in Engels). MSNBC. 8 Februarie 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Januarie 2013. Besoek op 9 September 2006.
  8. ↑ 2004 Presidential Election Results
  9. ↑ "13 October 2004 "The Third Bush-Kerry Presidential Debate" transcript". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Desember 2007. Besoek op 1 Maart 2007.
  10. ↑ "CNN – U.S. President / National / Exit Poll / Election 2004"
  11. ↑ "George Walker Bush". Famous Texans (in Engels). famoustexans.com. 3 Februarie 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Mei 2020. Besoek op 27 Junie 2006.
  12. ↑ Associated Press (21 Mei 2001). "Self-Deprecating Bush Talks to Yale Grads" (in Engels). FOXNews.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2013. Besoek op 27 Junie 2006.
  13. ↑ York, Byron (9 September 2004). "Bush's National Guard Years" (in Engels). The Hill. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Februarie 2007. Besoek op 27 Junie 2006.
  14. ↑ Brit Hume, Mara Liasson, Jeff Birnbaum, Charles Krauthammer (9 Julie 2004). "The All-Star Panel Discusses John Kerry's Shifting Positions on Iraq War Spending". Fox News Network (transcript).{{cite news}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  15. ↑ 15,0 15,1 Romano, Lois; Lardner Jr, George (25 Julie 1999). "Bush's Life-Changing Year". The Washington Post. Besoek op 27 Junie 2006.
  16. ↑ "2000 Driving Record" (in Engels). Department of the Secretary of State of Maine. 2 November 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Julie 2010. Besoek op 9 Augustus 2006.
  17. ↑ "Fallout From A Midnight Ride". Time Magazine (in Engels). 13 November 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Augustus 2013. Besoek op 8 September 2006.
  18. ↑ "GWB: HBS MBA". The American Thinker (in Japannees). www.americanthinker.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Oktober 2006. Besoek op 16 Oktober 2006.
  19. ↑ "Bush Wasn't Always a Front-Runner" (in Engels). Associated Press. 17 Oktober 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Desember 2005. Besoek op 27 Julie 2006.
  20. ↑ George W. Bush, Bill Adler (2004). The Quotable George W. Bush: A Portrait in His Own Words. Andrews McMeel Publishing. ISBN 0-7407-4154-3.
  21. ↑ Duffy, Michael; Gibbs, Nancy (8 Julie 2000). "The quiet dynasty". Time; Canadian edition (in English) (156): 34. ISSN: 03158446.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link) AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  22. ↑ Farrey, Tom (1 November 1999). "A series of beneficial moves" (in Engels). ESPN. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Oktober 2008. Besoek op 21 Januarie 2007.
  23. ↑ "Sale of baseball team" (in Engels). Make Them Accountable. 19 Augustus 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2017. Besoek op 21 Januarie 2007.
  24. ↑ Wayne Slater, James Moore (2003). Bush's Brain: How Karl Rove Made George W. Bush Presidential. USA: Wiley. p. 210. ISBN 0-471-42327-0.
  25. ↑ "The New York Review of Books: Death in Texas".
  26. ↑ Wayne Slater, James Moore (2003). Bush's Brain: How Karl Rove Made George W. Bush Presidential. USA: Wiley. pp. 233–36. ISBN 0-471-42327-0.
  27. ↑ Texas State (11 Maart 2005). "Jesus Day" (JPEG). Texas State Archives (in Japannees). PBS. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Julie 2013. Besoek op 30 Junie 2006.
  28. ↑ Associated Press (3 November 1998). "Texas Gov. George W. Bush wins in landslide" (in Engels). CNN. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Desember 2008. Besoek op 30 Junie 2006.
  29. ↑ George W. Bush Speaks at Send-Off in Orlando Geargiveer 3 April 2008 op Wayback Machine (23 September 2000).
  30. ↑ Jackson, Derrick (9 Februarie 2000). "At Bob Jones U., A Disturbing Lesson About The Real George W." (in Engels). Common Dreams Newscenter. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Mei 2013. Besoek op 30 Junie 2006.
  31. ↑ "How Americans Voted". The Gallup Organization. 5 November 2004.
  32. ↑ "2000 Official General Election Presidential Results" (in Engels). Federal Election Commission. Desember 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2017. Besoek op 12 Januarie 2007.
  33. ↑ 2000 Presidential General Election Results
  34. ↑ ""The Electoral College: How It Works" Grolier.com". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2008. Besoek op 15 Augustus 2021.
  35. ↑ Bush decided to remove Saddam 'on day one' Julian Borger, The Guardian (12 Januarie 2004).
  36. ↑ Bush Nominates John Ashcroft Attorney General Geargiveer 24 Februarie 2007 op Wayback Machine US Newswire (27 Desember 2000).
  37. ↑ "An Interview With Karl Rove". NewsHour with Jim Lehrer (in Engels). PBS. 1 Augustus 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Januarie 2014. Besoek op 9 September 2006.
  38. ↑ "Bush First President in 16 Years to Win Popular Majority" (in Engels). NewsMax.com. 3 November 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Julie 2007. Besoek op 1 Oktober 2006.
  39. ↑ "Bush Names Bolton U.N. Ambassador in Recess Appointment", The Washington Post
  40. ↑ Wallace, Kelly (7 Junie 2001). "$1.35 trillion tax cut becomes law". CNN InsidePolitics archives. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 April 2013. Besoek op 30 Junie 2006.
  41. ↑ "Gross Domestic Product and Corporate Profits". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 April 2007. Besoek op 1 April 2007.
  42. ↑ "GDP report shows sustainable economic growth". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Februarie 2007. Besoek op 1 April 2007.
  43. ↑ Fighting back in the war on the middle class
  44. ↑ Bush's Economy 'Doing Remarkably Well' by Molly Ivins, AlterNet. 24 Oktober 2006.
  45. ↑ Corn, David (19 Junie 2001). "George W. Bush: The Un-science Guy". AlterNet. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Julie 2012. Besoek op 5 November 2006.
  46. ↑ Full text (and video) of 2007 State of the Union address
  47. ↑ Address to a Joint Session of Congress and the American People
  48. ↑ "President Bush Speech on Missile Defence" (in Engels). Federation of American Scientists. 1 Mei 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 30 Junie 2006.
  49. ↑ Diehl, Jackson (24 April 2005). "Retreat From the Freedom Agenda". Washington Post. Besoek op 14 September 2006.
  50. ↑ http://www.defense.gov/news/casualty.pdf
  51. ↑ Stolberg, Sheryl Gay en Jeff Zeleny, Bush Vetoes Bill Tying Iraq Funds to Exit, The New York Times, 1 Mei 2007
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=George_W._Bush&oldid=2517266"
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy