Gereformeerde kerk Postmasburg

	Gereformeerde Kerk; Postmasburg
Sluit in	Griekwastad; Lohatla
Klassis	Griekwaland-Wes
Huidige predikant(e)	Dr. Petrus Venter; Dr. V.E. d'Assonville
Belydende lidmate	107
Dooplidmate	38
Adres	Van Drutenstraat 7 ; Postmasburg
	Geskiedenis
Stigtingsdatum	14 Julie 1883
Afgestig van	Koos van Rooy 1895–1898

Die vooraansig van die meer as 100 jaar oue kerkgebou.

Die kerkraad en besoekende predikante, onder andere dr. Casparus de Wet (eerste ry, tweede van links), J.G.H. van der Walt (eerste ry, vierde van links) en in die tweede ry vanaf vierde van links: Pieter Bingle, Taetse Hamersma, Martinus Postma, G.H.J. Kruger, Dirk Postma en J.H. Kruger, in 1918.

Ds. J.A. van Rooy, van 1895 tot 1898 Postmasburg se eerste Gereformeerde leraar. Dié foto is in 1959 geneem toe hy as 90-jarige die oudste emerituspredikant was op die Kerk se eeufees te Rustenburg.

Die kerkgebou is in 1908 in gebruik geneem en dié foto enkele jare daarna geneem.

Ds. Taetse Hamersma, Philipstown se predikant van 1893 tot 1922, het Postmasburg as konsulent gedien van 1898 tot 1911.

Die Gereformeerde kerk Postmasburg is 'n gemeente van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika op die Noord-Kaapse dorp Postmasburg wat gestig is deur lede van dié kerkverband en genoem is na die Gereformeerde Kerk se stigter, ds. Dirk Postma. Vandat die Gereformeerde kerk Delportshoop in 2015 ontbind, val die dorpe Delportshoop en Barkly-Wes ook binne die gemeente se grense, tesame met Griekwastad, Lohatla en Niekerkshoop. Die ontbinding van Delportshoop het egter geen uitwerking op Postmasburg se lidmaattal gehad nie, want in 2014 was hier 150 belydende en 32 dooplidmate, maar in 2015 onderskeidelik net 115 en 29. 'n Jaar later was dit 116 en 34.

Stigting en kerkbou

Die eerste gemeente in Griekwaland-Wes is ná verskeie besoek deur van ds. Jan Lion Cachet, indertyd leraar van die Gereformeerde kerk Philipstown, op Saterdag 14 Julie 1883 onder bokseile op die plaas Vaalwater (of Zwartkop) met 47 belydende lidmate gestig. Dit het oorspronklik as "Grikwaland West" bekendgestaan. Twee jaar later is op die plaas Ploegfontein van oudl. A.J. Viljoen 'n kerk en skool gebou.

In 1888 is 'n boukommissie aangewys en in 1890 het die kerkraad besluit om 'n voorlopige kerkgebou op te rig op Blinkklip nadat die regering dit as dorp uitgegee en twee erwe aan die Gereformeerde kerk geskenk het. Blinkklip se naam is in 1892 na Postmasburg verander ter nagedagtenis van ds. Dirk Postma, die Gereformeerde Kerk se eerste leraar, wat in 1890 oorlede is. Reeds in 1890, twee jaar voor die naamsverandering, het die boukommissie op Blinkklip 'n plan aan die kerkraad voorgelê vir die bou van 'n klipkerk van 55 by 36 vt. In daardie stadium was £159.1.6 tesame met 144 skape, ses osse, twee koeie en vyf stene seep beskikbaar om die boukoste te bestry. Die gebou is op 28 Februarie 1891 ingewy.

Ds. J.A. van Rooy is in 1895 as eerste leraar beroep. Ná sy vertrek in 1898 het die gemeente baie agteruitgegaan weens die Tweede Vryheidsoorlog en tydens die vryheidstryd is die kerkgebou erg beskadig. In dié moeilike tyd het ds. T. Hamersma die gemeente met wysheid as konsulent gelei. Hy was leraar van die Gereformeerde kerk Philipstown van 1893 tot 1922. In Februarie 1904 het die kerkraad besluit om die voorlopige kerk van kerkbanke te voorsien. Twee jaar later is 'n kommissie aangewys om 'n nuwe kerkgebou met 300 tot 400 sitplekke te beplan.

Op 8 Desember 1906 is die hoeksteen gelê. Daaragter is die 1906-uitgawe van die Almanak van die Gereformeerde Kerk, 'n uitgawe van Het Kerkblad en die handtekeninge van die kerkraad en boukommissie in 'n houer geplaas. Vier maande later het die kerkraad besluit dat die gebou van Jonasklip gebou moes word en dat die koste nie £1 000 te bowe moes gaan nie. T.A. Scribante is as bouer aangestel, terwyl broeders P. Jooste en L. Snyman die weerhaan geskenk het. Dié gebou is toe op 16 Mei 1908 in gebruik geneem.

Ds. J.H. Kruger is in 1911 beroep. Hy het 42 jaar in die gemeente gearbei tot hy sy emeritaat in 1952 aanvaar het.

Die gemeente en die onderwys

Op verskeie plase in die distrik het sedert 1908 Gereformeerde onderwyseresse skoolgehou. Martha Aucamp het 'n privaat skooltjie op die plaas Swartput gehad en Chrissie Pretorius een op Moordenaarskloof. Op die plaas Bosaar was 'n goewermentskool waar mej. H. van der Walt onderwys gegee het. In 1911 het mej. L. Aucamp op die dorp en mej. A. Aucamp op die plaas Humansrus skoolgehou. Vanaf daardie tyd het die getal leerlinge geleidelik toegeneem. Tussen 1908 en 1914 het die volgende Gereformeerde vroue of meisies in die omgewing skoolgehou: Martha Aucamp, Chrissie Pretorius, H. van der Walt, L. Aucamp, A. Aucamp en A. Venter.

Annie Bester, dogter van oudl. Koot Bester van Postmasburg, het omstreeks 1915 op die dorp begin skoolhou. Hiervandaan is sy na Olifantshoek waar sy jare lank goeie werk gelewer het. Sy was, volgens Johanna du Plooy, in lewe redakteur van Die Gereformeerde Vroueblad, 'n besonder bekwame en begaafde onderwyseres. "Sy kon uitstekend teken en allerhande artikels met haar hande vervaardig, goed voordra en mooi sing. Haar metode van sangles gee en Bybelvertellings was baie interessant. Later toe (ek) self 'n onderwyseres was, het (ek) baie van haar metodes gebruik gemaak." Bester was een van die heel eerste Gereformeerde onderwyseresse in die omgewing van Postmasburg. Sy is later met die prokureur Du Plessis getroud.

Predikante

Van Rooy, Jacobus Albertus, 1895 - 1898
Kruger, Jan Hendrik, 1911 - 1952
Ligthelm, Johan, 1954 - 1958
Minnaar, Izak Christoffel Johannes, 1959 - 1966 (in kombinasie met Daniëlskuil)
Du Plooy, Jacobus Stephanus, 1966 - sy dood op 14 Oktober 1982
Van der Merwe, Lodewikus Johannes, 1983 - 1993
Lartz, Deon, 1994 - 1998
Kruger, Abraham Pretorius, 1998 - 2002
Kurpershoek, Pieter Willem, 2003 - 2007
Plessis, Alwyn Nicolaas, 2007 – 2015
Coetzer, Jan Louis, 18 Januarie 2015 – 2018
Venter, dr. Petrus, 28 Julie 2019 – hede

Galery

Die Gereformeerde kerk Postmasburg, ingewy in 1908.
Die hoeksteen van die huidige kerk, gelê op 8 Desember 1906.
Ds. Jan Hendrik Kruger, 1911-1952. Hy het tussen 1914 en 1949 meer as die helfte van die gemeentes in die huidige (2016) Klassis Griekwaland-Wes gestig. Hy en sy vrou, Christina Bingle, het ná aftrede op die dorp bly woon.
Ds. J.S. (Koos) du Plooy, leraar van 1966 tot sy dood in 1982 weens 'n hartaanval. Dié foto is geneem omstreeks die tyd dat hy verkies is tot adjunkvoorsitter van die studenteraad van die PU vir CHO.
Ds. L.J. van der Merwe, predikant van 1983 tot 1993.
Dr. Deon Lartz, leraar van 1994 tot 1998.

Bronne

(nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
(af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
(af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
(af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859–1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.

Sien ook

Gert Kruger, kerkraadslid en medebouer van die kerk
NG gemeente Postmasburg