Jan Oort
Jan Oort | |
|---|---|
 | |
| Gebore | Jan Hendrik Oort 28 April 1900 Franeker, Friesland |
| Sterf | 5 November 1992 (op 92) |
| Nasionaliteit | Nederlands |
| Beroep | Sterrekundige |
| Bekend vir | Oort-wolk Donker materie |
Jan Hendrik Oort (28 April 1900 – 5 November 1992) was ’n Nederlandse sterrekundige wat belangrike bydraes gelewer het tot die begrip van die Melkweg en wat ’n baanbreker op die gebied van radiosterrekunde was.[1]
In die huldeblyk ná sy dood in die New York Times is hy "een van die eeu se mees vooraanstaande verkenners van die heelal" genoem;[2] die webtuiste van die Europese Ruimtevaartorganisasie beskryf hom as "een van die grootste sterrekundiges van die 20ste eeu".[3] In 1955 het Oort se naam op Life se lys van die 100 beroemdste lewende mense verskyn.[4]
Prestasies
[wysig | wysig bron]Oort het vasgestel die Melkweg roteer en het die idee dat die Son in die middel daarvan was, omgekeer. Hy het ook die bestaan van die geheimsinnige, onsigbare donker materie in 1932 voorgestel; daar word geglo dit maak rofweg 84,5% van al die materie in die heelal uit en die swaartekrag daarvan veroorsaak dat sterre in sterrestelsels bymekaarbly en sterrestelsels in sterrestelselswerms.[2][5] Hy het die galaktiese halo ontdek, ’n groep sterre wat buite die Melkweg se hoofskyf daarom wentel.[6] Daarbenewens is hy verantwoordelik vir ’n paar belangrike insigte oor komete, onder meer die besef dat hul wentelbane "daarop dui dat daar heelwat meer sonnestelsel is as die deel wat deur die planete beset word".[2]
Die Oort-wolk, die Oort-konstantes en die asteroïde 1691 Oort is almal na hom genoem.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Woltjer, Lodewijk (November 1993). "Obituary: Jan H. Oort". Physics Today. 46 (11): 104–105. Bibcode:1993PhT....46k.104W. doi:10.1063/1.2809110. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2013.
{{cite journal}}: Onbekende parameter|deadurl=geïgnoreer (hulp) - ↑ 2,0 2,1 2,2 Wilford, John (12 November 1992). "Jan H. Oort, Dutch Astronomer In Forefront of Field, Dies at 92". New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2018. Besoek op 30 Mei 2014.
- ↑ "Jan Hendrik Oort: Comet Pioneer" (in Engels). Europese Ruimtevaartorganisasie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 September 2019. Besoek op 30 Mei 2014.
- ↑ Katgert-Merkelijn, J. "Jan Oort". Besoek op 6 September 2019.
- ↑ Bertschinger, Edmund. "DARK MATTER, COSMOLOGICAL" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 30 Mei 2014.
- ↑ J. H. Oort; Arias, B; Rojo, M; Massa, M (June 1924), "On a Possible Relation between Globular Clusters and Stars of High Velocity", Proc Natl Acad Sci U S A 10 (6): 256–260, doi:10.1073/pnas.10.6.256, PMID 16586938, Bibcode: 1924PNAS...10..256O.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Jan Hendrik Oort by die Mathematics Genealogy Project
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
