Ntitiin̄ Afirika
Ntitiin̄ Afirika (òrere African Union me uketchieen̄) ìre ntitiin̄ ebi kè ido ìkup me kọntinenti Afirika. Otutuuk ido ìkup me Afirika, òrere akọp ido go me go ekup me ntitiin̄ yi. Enyi ulook ofolek ichichili ntitiin̄ yi me Sirtle me Libia, igọọk me lek Ntumu-nsibi eyi Sirtle [Sirtle Declaration] me òso 9 Onyan̄-Onaan̄ge 1999. Enichili ntitiin̄ ya me 26 Onyan̄-go 2001 me Addis Ababa, Etiopia, mè inirọ ijọk nchili-njeen̄ me 9 Onyan̄-Jaaba 2002 me Durban me Afirika Osiki
Echili Ntitiin̄ Afirika inyi inibọkọ irek "Organisation of African Unity (OAU)" eyi ebi ibot mkpulu akọp iba mè iba egbaan̄be itap ubọk me ikpa isa ichili me 25 Onyan̄-go 1963. OAU ìkup iyaka me 9 Onyan̄-jaaba 2009. Isi-isi <decisions> eyi Ntitiin̄ Afirika ìre "Assembly of the African Union" ekirọ. Ebi ìkukup me otu-ogbo keya ìre ebi ibot mkpulu esese ido ìkup me emen Ntitiin̄ ya. Ema ekichichini mgbọ iba me acha. Uwu-ibot <secretariat> Ntitiin̄ Afirika ìkup me Addis Ababa. Ama ile òmimin ichit me emen Ntitiin̄ yi ìre Legọs me Naijiria, sà ama ile eyi ebi ene ewabe ichit me emen ore Kairo me Ijipiti.
Otu-ifuk ene ìkup me emen Ntitiin̄ Afirika ìsa sọntiik inu iwa iraka efie ge. Okike ijọn̄ kan̄ ìre 29 ego km². Îkaan̄ si ere ìsisibi isi me linyọn̄, kire Èwê Sayara mè Okwaan̄ Nali. Usem ekitumu me emen ìre usem Arabu, Uketchieen̄, Furenchi, Supen, Pọtugalu mè Suwayili.