Caesalpinia echinata

Caesalpinia echinata;
Estáu de caltenimientu
	; En peligru (UICN)
Clasificación científica
Superreinu:	Eukaryota
Reinu:	Plantae
Subreinu:	Tracheobionta
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Fabales
Familia:	Fabaceae
Subfamilia:	Caesalpinioideae
Tribu:	Caesalpinieae
Xéneru:	Caesalpinia
Especie:	C. echinata; Lam. 1785
Distribución
	; Rangu de dispersión
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Ilustración d'un nuevu espécime y la so flor.

Caesalpinia echinata ye una especie árborea perteneciente a la familia de les Lleguminoses, natural de Brasil y que la so madera, bien dura y de color acoloratáu, usar en ebanistería y na construcción de preseos musicales. Ye l'árbol nacional de Brasil dende 1978. El so nome en llingua tupí ye «ibira pitanga» (madera colorao).

La madera tamién da una tintura colorada llamada brasilina, qu'aferruña a brasileína.

Descripción

Ye un árbol de crecedera lenta y de talla mediana, yá que algama de 10 a 15 m d'altor. El tueru ye rectu -apropiáu pal tayu cubiertu d'aguiyones, especialmente nes cañes nueves (ello ye que l'epítetu echinata alude a esta carauterística, yá que significa "con escayos"), de color ceniza escuru. La madera ye de color anaranxáu-acoloratáu, brillante, más trupa que l'agua, polo que nun puede llexar y perxudica el so tresporte fluvial. Les fueyes son compuestes, bipinnaes, de color verde entemediu y brillosos. Les flores disponer en recímanos erectos, próximos a los ápices de les cañes. Tán formaes por 4 pétalos mariellos y unu menor coloráu, y son bien arumoses. El androcéu ta formáu por 10 estames y el xinecéu ye d'ovariu súperu. El frutu ye una llegume, cubierta por escayos llargues y afilaes, y contién de 1 a 5 granes discoides, de color marrón.

Etimoloxía

Cuando los esploradores portugueses toparon esta especie (d'una tonalidá tan acoloratada, dientro de les costes de Suramérica), punxéronlu 039;'palu brasil, pos brasil vien de caricote. Asina esi nome estremaba esta especie suramericana d'otra "distintu" natural d'Asia y otres árees, cola que se produz un tinte coloráu. Mas de les especies descubiertes en Suramérica llográbase un meyor productu de tintura. Por eso estos árboles fueron esportaos por enforma tiempu, creciendo asina la economía. Fízose tan conocíu, que pasaron a llamalo Brasil. El nome palu de Pernambuco ye pol estáu de Pernambuco, na rexón nordeste de Brasil.

Nel negociu de la ebanistería, la máxima calidá llograr de Caesalpinia echinata, comercialmente llamada "madera de Pernambuco". Pero los términos "Pernambuco" y "Brazilwood" usar en preseos de cuerdes, anque se refieren a especies dafechu distintes. Exemplos d'eses especies de "madera Brasil" inclúi al "ipê" (Tabebuia avellanedae) y a la "massaranduba" (Manilkara bidentata).

Importancia histórica

Ente los sieglu XV y XVI, esta especie foi bien pervalible n'Europa y abondo malo de llograr. Dacuando provenía d'Asia, comercializada na forma de polvu y usada como tinte coloráu na manufactura de luxosos testiles, tales como terciopelu, altamente demandáu mientres el Renacimientu.

Cuando los navegantes portugueses afayen Brasil, el 22 d'abril de 1500, darréu ven la tal "madera de brasil", que yera desaxeradamente abondosu. En pocos años, una feroz balta y esportación de polos convertir nuna próspera industria, dando a la corona portuguesa la so monopoliu. El ricu comerciu aguiyó'l contrabandu y hasta ataques corsarios contra buques portugueses pa roba-yos el cargamentu de madera. Por casu, l'intentu infructuosu d'una espedición francesa (al mandu de Nicolas Durand de Villegaignon, vicealmirante de Bretaña y corsariu del Rei en 1555) pa establecer una colonia no qu'anguaño ye Rio de Janeiro (l'atayada Colonia France Antarctique), foi en parte motivada pola riqueza xenerada pola esplotación de la "madera de brasil".^{[ensin referencies]}

Esta especie citar en Flora Brasiliensis por Carl Friedrich Philipp von Martius.

Esplotación

La so escesiva balta provocó un descensu grave nel so númberu nel sieglu XVIII, causando'l colapsu de la so esplotación como maderera. Anguaño, la especie avérase peligrosamente a la so estinción en munches subpoblaciones orixinales. Ta llistada nes especies amenaciaes pol IUCN y citada na llista oficial d'especies amenaciaes de Brasil. El mercáu d'esta madera entá nun ta prohibíu. La "Iniciativa Internacional pal Caltenimientu del Pernambuco" (IPCI, poles sos sigles n'inglés), que los sos miembros son los mayoristas d'esta madera, trabayen pa reforestar y utilizar otres maderes pa la fabricación de violinos. La falta crítica de la so madera ayudó a la industria de la fibra de carbonu a reemplazala.

Árbol de Música ye un filme documental sobre'l drama d'esta especie (en producción).^{[ensin referencies]}

Usu

El pernambuco ye la materia primo pa la arquetería: los luthiers faen arcos pa preseos de cuerda de la familia del violín. Foi lleváu a Europa poles sos propiedaes colorantes aproximao hasta 1850, fecha en que-y lo empezó a utilizar pa fabricar arcos de violinos. Los hermanos Tourte atopar ente los primeres arqueteros que demostraron les cualidaes escepcionales d'esta madera. Nun principiu, los constructores d'arcos emplegaben otres especies de les denominaes "maderes tropicales". Toes elles teníen una densidá y una durez notables, polo que comúnmente fueron denominaes como "palos de fierro". Sicasí, gracies a les sos cualidaes sonores, que-y valieron el favor de los músicos, y a les sos carauterístiques físiques y mecániques que faen d'él un material ideal pa la construcción de vares curvaes, en poco tiempu'l Pernambuco sustituyó a toles otres especies. Doscientos cincuenta años dempués de la so introducción, cuando se trata de construyir arcos calidable, los arqueteros y músicos del mundu enteru nun atoparon nada que pueda sustituyilo: rixidez, flexibilidá, densidá, guapura, capacidá de caltener la combadura. La xunta de toes estes propiedaes faen del Pernambuco un material ensin igual.^[1]

Taxonomía

Caesalpinia echinata foi descritu por Jean-Baptiste Lamarck y espublizóse en Encyclopédie Méthodique, Botanique 1(2): 461. 1785.^[2]

Etimoloxía

Caesalpinia: nome xenéricu que foi dau n'honor del botánicu italianu Andrea Cesalpino (1519-1603).^[3]

echinata: epítetu llatín que significa "espinosa".^[4]

Sinonimia

Guilandina echinata (Lam.) Spreng.^[5]

Ver tamién

Referencies

↑ International Pernambuco Conservation Initiative. La materia primo de la arquetería.[1]
↑ «Caesalpinia echinata». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 5 d'agostu de 2014.
↑ En Nomes Botánicos
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ «Caesalpinia echinata». The Plant List. Consultáu'l 5 d'agostu de 2014.

Bibliografía

USDA, ARS, National Genetic Resources Program. GRIN. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?8286 (21 ene 2008)
Barroso, G. M. 1965. Lleguminoses da Guanabara. Arch. Jard. Bot. Rio de Janeiro 18: 109–177.
Ducke, A. 1953. As Leguminosa de Pernambuco y Paraiba. Mem. Inst. Oswaldo Cruz 51: 417–461.
Forzza, R. C. 2010. Llista de espécies Flora do Brasil http://floradobrasil.jbrj.gov.br/2010. Jardim Botânico do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro.
Lewis, G. P. 1987. Legumes of Bahia. 1–369. Royal Botanic Gardens, Kew.

Enllaces esternos

[cuatro-1] International Pernambuco Conservation Initiative. La materia primo de la arquetería.[1]

[Trop-2] «Caesalpinia echinata». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 5 d'agostu de 2014.

[3] En Nomes Botánicos

[4] N'Epítetos Botánicos

[5] «Caesalpinia echinata». The Plant List. Consultáu'l 5 d'agostu de 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]