45°08′22″ şm. e. 42°02′02″ ş. u.HGYO

Şpakov rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Şpakov rayonu
Шпаковский муниципальный район
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

45°08′22″ şm. e. 42°02′02″ ş. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Mixaylovsk[2]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 23 yanvar 1935
Sahəsi
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 166.092 nəf. (2023)[4]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 86553
Rəsmi sayt
Şpakov rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şpakov rayonu[5] (rus. Шпаковский район) — Rusiya Federasiyası, Stavropol diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Mixaylovsk şəhəridir. Əhalisi 148 979 nəfərdir (2020).

Coğrafiyası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rayon Stavropol diyarının qərb hissəsinin mərkəzində yerləşir. Ərazinin iqtisadi, inzibati, mədəniyyət mərkəzi Stavropol şəhərini əhatə edən, onunla sıx nəqliyyat, sənaye, mədəni və məişət əlaqələri olan Mixalyovsk şəhəridir. Stavropolun sənaye zonası praktik olaraq Şpakov rayonunun yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunmuşdur. Rayon sərhədlərinin uzunluğu təqribən 390 km-dir.

Stavropol dağlığının ən yüksək nöqtəsi olan Strijament dağı (831 m), rayon ərazisində yerləşir. Hidroqrafik şəbəkəyə Taşlu, Böyük Yeqorlık, Tatarka, Mamayka, Yankul çayları, həmçinin Senqilevskoe və Yeqorlıkskoe su anbarları daxildir.

Şimal-qərbdə İzobilnenski rayonu, şimalda Trunov rayonu, şimal-şərqdə Qraçyovski rayonu, cənub-şərqdə Andropov rayonu, cənubda Koçubevski rayonu ilə, qərbdə Krasnodar diyarı ilə həmsərhəddir.

Rayonda Palaqiada dəmir yolu stansiyası var (Mixaylovsk şəhəri yaxınlığında, Peredovaya - Svetloqrad xəttində).

Tarixi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

1924-cü ildə mərkəzi Rostov-na-Donu olan Şimali Qafqaz diyarı (1937-ci ildən - Ordjonikidze) quruldu və Stavropol və Tersk vilayətləri dairəyə çevrildi. Stavropol dairəsinin bir hissəsi olaraq, Stavropol rayonu da daxil olmaqla 10 rayonu ayrıldı[6].

1935-ci ildə Stavropol diyarı Voroşilovski, Stavropol şəhəri isə Voroşilovsk (1937-ci ildən - Ordjonikidze vilayətinin mərkəzi) adlandırıldı. Elə həmin il mərkəzi Spitsevka kəndində olan Spitsevski rayonu, mərkəzi Staromaryevka kəndində olan Staromaryevski rayonu və mərkəzi Kuqulta kəndində olan Şpakovs rayonu meydana gəldi.

1943-cü ildə Ordjonikidze diyarı Stavropol, Voroşilovsk şəhəri isə Stavropol olaraq dəyişdirildi.

20 avqust 1953-cü ildə Staromaryevski rayonu ləğv edildi. Ərazisi Voroşilovski rayonuna verildi.

14 noyabr 1957-ci ildə Voroşilovski rayonu Mixaylovski olaraq adlandırıldı.

30 sentyabr 1958-ci ildə mərkəzin Kuqulta kəndinə köçürülməsi ilə Spitsevski rayonu Staromaryevski olaraq adlandırıldı və Şpakovski rayonu ləğv edildi və ərazisi Staromaryevski və Trunov rayonlarına verildi.

25 may 1959-cu ildə Staromaryevski rayonunun mərkəzi Kuqulta kəndinə köçürüldü və rayonun adı Şpakov olaraq adlandırıldı.

RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 1 fevral 1963-cü il tarixli "Kənd yerlərinin birləşdirilməsi, sənaye bölgələrinin yaradılması və Stavropol diyarının rayon və şəhərlərinin tabeliyində dəyişiklik edilməsi haqqında" 12 yanvar 1963-ci il tarixində RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti qərarı ilə aşağıdakı kənd rayonları qurulur:

Arzqirski, Aleksandrovski, Apanasenkovski, Blaqodarnenski, Qeorqievski, İzobilnensk, İpatovski, Koçubeevski, Krasnoqvardeyski, Kurski, Levokumski, Mineralovodski, Novoaleksandrovski, Petrovski, Prikumski, Sovet və Şpakov kənd rayonları.

1 fevral 1963-cü ildə Mixaylovsk rayonu ərazisinin genişləndirilmiş Şpakov kənd rayonuna verilməsi ilə ləğv edildi. Şpakov rayonunun mərkəzi Mixaylovskoye kəndinə köçürüldü (5 iyun 1963-cü ildə Şpakovskoye kəndi olaraq dəyişdirildi).

12 yanvar 1965-ci ildə RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanına uyğun olaraq Stavropol diyarının 17 kənd rayonu (Şpakov daxil olmaqla) rayonlara çevrildi[7]. Müasir Şpakov rayonunun sərhədləri nəhayət 1971-ci ildə formalaşdı.

29 dekabr 1998-ci ildə Stavropol diyarının qanunu ilə kənd rayonunun mərkəzik regional tabeli şəhər - Mixaylovsk şəhərinə çevrilməsi ilə əlaqədar olaraq Şpakov rayonunun Şpakov kənd məclisi ləğv edildi. Şpakovski kənd sovetinin tərkibinə daxil olan kənd yerləri: Balki, Kojevnikov, Podqornı kəndlərinin statuslarını dəyişdirmədən Mixaylovsk inzibati tabeliyinə verildi.

16 mart 2020-ci il tarixdən etibarən, Stavropol diyarının 31 yanvar 2020-ci il tarixli 16 saylı qanununa uyğun olaraq, Şpakov inzibati dairəsinin bütün bələdiyyələri vahid bələdiyyə forması olan Şpakov bələdiyyə dairəsinə birləşdirildi.

Ərazi vahidi statusunu qoruyur[8][9].

Əhali

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, rayonda 58 220 kişi (47,31 %) və 64 851 qadın (52,69 %) yaşayırdı[10].

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində rayon əhalisinin (Mixaylovsk şəhəri) 64,25 % yaşayır.

Milli tərkib

2010-cu il əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə rayonda aşağıdakı millətlərin nümayəndələri yaşayırdı:

Milliyyət sayları faiz
ruslar 105 467 85,70
ermənilər 7994 6,50
qaraçılar 1618 1,31
darginlər 1425 1,16
digərləri 6567 5,34
ümumi 123 071 100,00

Yaşayış məntəqələri

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Rayonun və müvafiq şəhər dairəsinin ərazisi 42 yaşayış məntəqəsini əhatə edir.

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 http://docs.cntd.ru/document/461506269.
  2. ↑ 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20180303160429/http://stavstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/stavstat/resources/0b99810047c561dc854aa5ed3bc4492f/%D0%90%D0%A2%D0%A3_%D0%9C%D0%A2%D0%A3_%D0%BD%D0%B0_2015%D0%B3.htm.
  4. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года.
  5. ↑ "Закон Ставропольского края от 31.01.2020 № 11-кз «О преобразовании муниципальных образований, входящих в состав Новоселицкого муниципального района Ставропольского края, и об организации местного самоуправления на территории Новоселицкого района Ставропольского края»". publication.pravo.gov.ru (rus). 2020-02-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-16.
  6. ↑ "Краткая справка по административно-территориальному делению Ставропольского края с 1920 по 1992 год". Официальный сайт комитета Ставропольского края по делам архивов. 2018-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-14.
  7. ↑ "Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 12 января 1965 года «Об изменениях в административно-территориальном делении Ставропольского края»". 2014-08-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-26.
  8. ↑ "Закон Ставропольского края «Об административно-территориальном устройстве Ставропольского края»". 2017-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-11.
  9. ↑ "Закон Ставропольского края «Об утверждении Реестра административно-территориальных единиц Ставропольского края»". 2017-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-11.
  10. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года на территории Ставропольского края. Том 3 книга 1 «Национальный состав и владение языками, гражданство»". Сайт Северо-Кавказстата. 2015-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-05.

Mənbə

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şpakov_rayonu&oldid=6697679"