Oriqami

Kağızdan hazırlanmış kəpənəklər

Ənənəvi kağız durna və oriqami üçün xüsusi dekorativ kağız

Oriqami — (折り紙 origami) Yaponca "ori" (qatlamak) ve "qami" (kağız) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.Kağızdan hazırlanan fiqurların incəsənətidir. Çin mədəniyyəti mənşəlidir. Əksərən kvadratşəkilli kağız parçalarını kəsmədən və yapışdırıcı maddə istifadə etmədən, sadəcə qatlayaraq müxtəlif canlı və cansız fiqurlar düzəldilir. Kəsmənin istifadə olunduğu növə kiriqami deyilir

Tarixi

Çində bu sənət I və ya II əsr zamanından günümüzə qədər gəlməkdədir. Yaponiyadakı ilk nümunələri isə Heian dövrünə rast gəlməkdədir (794–1185). Bu dövr Yaponiyanın qızıl çağı olaraq da adlandırırlar.

Bu dövrdə kağız qatlama sənəti festival və mərasimlərdə bəzək olması məqsədiylə olduqca inkişaf etmişdir. Ağ kağız gizli və müqəddəs elementləri saxlamaq məqsədiylə istifadə edilərdi və hələ də bəzi məbədlərdə istifadə edilməkdədir. Əsas Edo (1600–1868) dövründə Origami sənəti inkişaf etmiş və yaradılan yeni qəliblərlə xalq tərəfindən də bu, bir əyləncə sənəti olaraq mənimsənmiş və məşhurlaşməşdır. Kabuki və ukiyo-e kimi sənətlərin yanında Origamidə öz yerini tapmışdır. XIX əsrin ortalarına doğru 70ə yaxın fərqli origami dizaynı yaradılmışdır, lakin Meiji (1886–1912) dövrü və Yaponiyanın müasirləşməsi ilə birgə, mərasim və festivallar üçün düzəldilməsi xaricində, origamiyə olan maraq azalmışdır.

Barış günü

1950-ci ilin ortalarına doğru, 1945 Hiroshima atom bombasının partlaması nəticəsində Qan xərçəngi xəstəsi olan 11 yaşındakı Sasaki Sadako xəstəliyinin yaxşılaşması məqsədiylə durna quşu origamilerini düzəltməyə başlamışdır. (Ənənəyə görə 1000 ədəd durna quşu origamisi düzəldib, arzu tutulduğunda, arzunun reallaşacağına inanılar). Sadako bu cəhdiylə dünya da barış üçün də bir simvol olmuşdur, lakin 644 durna quşu origamisi düzəltdikdən sonra ölmüşdür, yoldaşları onun yerinə ədədi tamamlamış və cənazə mərasimində məzarına durna quşlarını qoymuşlar. Bu hadisə Hiroshimada Dünya uşaq barış gününün meydana gəlməsinə və bu günün şərəfinə Sadakonun Seatledə heykəlinin qoyulmasına vəsilə olmuşdur. Hər il Avqust ayının 6-sında qeyd olunan barış günündə, dünya səviyyəsində bir çox uşaq tərəfindən edilən durna quşu origamileri Xirosimaya göndərilir.

Mənbə

• Classical origami on Moscow origami club portal (rus.)
• OrigamiWiki  (rus.)
• Origami Resource Center
• Origami Instructions
• Oriqami incəsənəti