İslam

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Avropada son əlli il ərzində apardığımız döyüşlərin əksəriyyəti yəhudilərə qarşı qərəzlə mübarizə olub. İndi biz nə edəcəyik? Antisemit qərəzi anti-islam qərəzlə əvəz etmək? Bill Klinton

B

• Biz avropalıların ədəbiyyatlarına, sənayelərinə, elm və maariflərinə, kəşfiyyat və ixtiralarına müraciət etmək istəyirik, özlərinə deyil! Biz istəyirik ki, islam ölkəsinə onların beyinləri girsin, boğazları, mədələri girməsin. Biz istərik ki, ölkəmiz onların beyinlərini həzm etsin, yoxsa mədələrində həzm olunmasın… Əli bəy Hüseynzadə
• Biz müsəlman xalqlarının asılılıq, gerilik və yoxsulluq döngəsindən çıxmasını istəyirikmi?… O zaman bu məqsədə aparan yolu aydın göstərə bilərik: şəxsi həyatın bütün sahələrində, ailədə İslamın yaranması və cəmiyyət, İslam dini düşüncəsinin yenilənməsi və Mərakeşdən İndoneziyaya qədər vahid İslam icmasının yaradılması yolu ilə. Aliya İzzetbeqoviç
• Bu gün dünyanın ən sivil ölkələri gəlirlərinin maksimumunu müharibəyə, minimumunu isə təhsilə xərcləyir. İyirmi birinci əsr bu nizamı dəyişdirəcək. Cahilliklə mübarizə aparmaq, döyüş meydanında ölməkdən daha şərəfli olacaq. Yeni elmi həqiqətin kəşfi diplomatların çəkişməsindən daha vacib olacaq. Hətta dövrümüzün qəzetləri də elmi kəşfləri, təzə fəlsəfi konsepsiyaların yaradılmasını xəbər kimi qəbul etməyə başlayırlar. İyirmi birinci əsrin qəzetləri cinayət və ya siyasi mübahisələr haqqında məlumatlara arxa səhifələrdə sadəcə "çubuq" qoyacaq, lakin birinci səhifələrdə yeni elmi fərziyyənin elan edilməsinə başlıq verəcək. Millətlər bir-birini öldürmək kimi vəhşi təcrübədə davam etdikcə, bu cür irəliləyiş mümkün olmayacaq. Mənə atamdan miras qalmışam, sülh üçün çox çalışan arif insan, müharibəyə nifrət. Nikola Tesla
• Bu gün Misirdə susanlar sabah növbə onlara çatanda danışa bilməyəcək. Bu gün Misirdə demokratiyanın qətlinə tamaşaçı olanlar sabah çıxıb heç kimə demokratiya dərsi keçə bilməzlər. Bu gün Misirdə çevrilişi çevriliş adlandıra bilməyənlər başqa ölkədən söz düşəndə ​​səsini çıxara bilmirlər. Bu gün Misirdə oynanılan oyun sabah çıxacaq, başqa İslam ölkəsində oynayacaqlar. Bəlkə sabah Misirdə sərgilənən vəhşiliyi başqa ölkədə sərgiləyəcəklər. Bəlkə Türkiyəni qarışdırmaq istəyəcəklər. Çünki bu bölgədə güclü Türkiyə istəmirlər. Onlar bu regionda sabit, dinc, inkişaf etmiş bir ölkənin olmasını istəmirlər. Biz bu tələni qıracağıq.Rəcəb Tayyib Ərdoğan
• Bu məsələlərə baxanda istər-istəməz bir dilemma yaranır ki, bir anlıq da olsa, İslam nizamına daha qısa yol hakimiyyəti ələ keçirməkdən keçir… Bu, sadəcə vəsvəsədir. Tarix hakimiyyətdən gələn heç bir həqiqi inqilabla bağlı deyil. Hamısı təhsillə başladı və mahiyyət etibarilə mənəvi çağırış demək idi. Aliya İzzetbeqoviç
• Bu şəxsin Tanrını dünyanın iztirablarından məsum kimi tanımaq üçün edilən bütün pafoslu cəhdlərin əksinə olaraq, birmənalı şəkildə qeyd edilməlidir: əgər xristian, həm də yəhudi, islam və ümumiyyətlə, hər bir monoteist təlim Allahı mütləq, hər şeyə qadir və səbəb kimi tanıyır. Şübhəsiz ki, etdiyi hər şeydən sonra bu Tanrıdır, həm də hər şeyin əsas səbəbidir və buna görə də dünyada mövcud olan bütün pisliklər və iztirablar üçün tam məsuliyyət daşıyır. Deməli, tamamilə ondan qaynaqlanmayan və belə də qalmayacaq heç bir şey yoxdur. Ona görə də yer üzündəki məxluqların bütün "günahları", cinayətləri və cinayətlərinin kök səbəbi ondadır və buna görə də Allah onlara tam cavabdehdir. Hubertus Mynarek
• Bütün müasir müharibələr, hətta onların məqsədləri ərazi genişləndirilməsi və ya qıt resursların əldə edilməsi kimi ənənəvi olsa belə, sivilizasiyaların toqquşması — mədəniyyət müharibələri kimi qələmə verilir, hər tərəf yüksək zirvəyə iddia edir və digərini barbar kimi xarakterizə edir. Düşmən həmişə "bizim həyat tərzimiz" üçün təhlükədir, kafirdir, murdardır, çirkləndirir, daha yüksək və ya daha yaxşı dəyərləri ləkələyir. Mübariz İslam fundamentalizminin yaratdığı çox real təhlükəyə qarşı hazırkı müharibə xüsusilə bariz nümunədir. Syuzan Zontaq

D

• Düşünürəm ki, bizim dini inancımızla vəzifədə siyasi hakimiyyət təcrübəmiz arasında ciddi bir ayrılıq və ya divar çəkilməlidir. Düşünmürəm ki, Birləşmiş Ştatlar prezidenti yəhudilik, islam və ya digər inanclar hesabına xristian olarsa, xristianlığı tərifləməməlidir. Cimmi Karter

H

• Hər bir millət azadə yaşayıb da tərəqqi edə bilmək üçün üç əsasa istinad etmək məcburiyyətindədir: Dil, din və zaman. Dilcə biz türküz, türklük milliyyətimizdir. Binaənileyh müstəqil türk ədəbiyyatı, türk sənəti, türk tarixi və türk mədəniyyətinə malikiyyətimiz məqsədimizdir. Parlaq bir türk mədəniyyəti isə ən müqəddəs qayeyi-amalımız, işıqlı yıldızımızdır. Dincə-müsəlmanız. Hər bir din öz mütədəyyinləri (inananları) arasında məxsusi bir təməddün (mədəniyyət) vücuda gətirmişdir ki, bu təməddün də bir beynəlmiləliyyət səbəbi təşkil edər. Müsəlman olduğumuz üçün biz türklər beynəlmiləliyyəti-islamiyyəyə daxiliz. Bütün islam millətlərilə şərikli bir əxlaqa, dini bir tarixə, müştərək bir yazıya, xülasə ortaq bir təməddünə malikiz. Qəlblər bir Allaha mütəvəcce və dilimiz müəyyən virdlər (zikrlər) və dualarla mütəzəkkir olduğundan bütün müsəlmanlarla şərik bir ruha sahibiz. Bu şəriklik islamiyyətə daxil olan zərərli təsirlərdən bizi mütəzərrər etdigi kibi, bu yolda olacaq islahat feyzlərindən (nemətlərindən) də bizi nəsibsiz qoymaz. Zamanca da biz texnikanın elm və fənnin möcüzələr yaradan bir dövründəyiz. Türk və müsəlman qalaraq müstəqilən yaşamaq istərsək, mütləqa əsrimizdəki elmlər, fənnlər, hikmət və fəlsəfələrlə silahlanmalı, sözün bütün mənasıyla zəmanə adamı olmalıyız. Demək ki, sağlam, mətin və oyanıq məfkurəli bir milliyyət vücuduna çalışmaq istərsək ki, zaman bunu iqtiza ediyor – mütləqa üç əsasa sarılmalıyız: Türkləşmək, İslamlaşmaq və müasirləşmək. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə

X

• Xristian və İslam fundamentalizmi haqqında indiyə qədər dediklərimiz onun siyasi, sosial, iqtisadi, ekoloji və hərbi baxımdan nə qədər təhlükəli ola biləcəyini və bütün dünyada hökumətlərə, sosial sistemlərə və insanların həyatına nə qədər güclü təsir göstərdiyini göstərmək üçün kifayət etməlidir. Rəsmi, mütəşəkkil birliklər, qardaşlıqlar və s. kimi tanınan kilsələr güclü siyasi və iqtisadi təzyiqlər göstərə bilər. Dini fundamentalizmdə dini siyasət, kilsə və dövlətlə qarışdırmaq meyli güclüdür (bu tendensiya İslamda dövlət və kilsənin ayrılmasının radikal şəkildə qadağan edilməsi ilə nəticələndi). Hubertus Mynarek
• Xristian və İslam fundamentalizmi Xristianlıq və İslamın guya saf və mükəmməl mənbəyinin "degenerasiyası" kimi qəbul edilə bilməz. Əvvəldən oradadır. Bu dinlərin inkişafının sonrakı mərhələlərinin mütərəqqi fundamentalizmi onların əsasında duranların yalnız birtərəfli vurğulanması və tam inkişafıdır. Hubertus Mynarek
• Xristianlıq və İslam mistik dinlər deyil, peyğəmbərlikdir (ən azından onlarda görünən mistik hadisələrin fundamental əhəmiyyəti yoxdur, din təşkil etmir). Peyğəmbərlik dinlərində eşitmə, mistik dinlərdə isə görmə, görmə, intuisiya, işıqlandırma üstünlük təşkil edir. Mistik sirli bir şey görür ki, əslində hər kəs görə bilər. Peyğəmbər isə başqalarının eşitmədiyini eşidir. O, Allahın Kəlamını, Allahın və ya mələyin səsini eşidir; digərləri isə dinləmək, itaət etmək və beləliklə, Allahın elçisinin eşitdiyini iman və itaətlə qəbul etməkdir. Peyğəmbərlik dinləri ilə bağlı bütün bu ümumi qeydlər həm İsaya, həm də Məhəmmədə aiddir.

İ

• İnsanlar arasında münasibətləri nizama salan dəyişməz İslam prinsipləri var, amma İslamın heç bir iqtisadi, sosial və siyasi quruluşu yoxdur ki, onu dəyişdirmək mümkün deyil… Dünyanı daha yaxşı bir yerə çevirə biləcək heç bir şey qeyri-islami olaraq rədd edilə bilməz. İslami olmaq üçün bir həll iki şərti yerinə yetirməlidir: maksimum səmərəli və maksimum insani olmalıdır. Aliya İzzetbeqoviç
• İnsanlar üçün dünyanı qütbləşən terminlərlə ("onlar" və biz") görməmək çətindir və bu terminlər keçmişdə Amerikanın xarici siyasətində indi imperialist mövzunu gücləndirdiyi kimi təcridçilik mövzusunu da gücləndirib. Düşmənlər başqa yerdədir, çünki döyüşlər demək olar ki, həmişə "orada" gedir, indi islam fundamentalizmi Rusiya və Çin kommunizmini "həyat tərzimizə" qarşı barışmaz, oğurluq təhlükəsi kimi əvəz edir, terrorçu kommunistdən daha çevik bir sözdür, daha çox sayda tamamilə fərqli mübarizə və maraqları birləşdirə bilər. Syuzan Zontaq
• İnsanların tərbiyəsi, xüsusən də kütləvi təsir vasitələri — mətbuat, radio, televiziya və kino gözəl İslam əxlaqı və əqli nüfuzu danılmaz olan insanların əlində olmalıdır. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam analığın sosial funksiya kimi tanınması təşəbbüsü ilə çıxış etməlidir. Hərəmxanalar ləğv edilməlidir. Heç kimin İslamı qadınları hüquqlarından məhrum etmək üçün səbəb kimi göstərməyə haqqı yoxdur: bu cür sui-istifadələrə son qoyulmalıdır. Bu cür yanaşmalar qadın cinsi arasında azğın elementin ölçülərini, şıltaqlıqlarını və mənimsəmələrini tətbiq etmək meyli nümayiş etdirən Qərb feminizmini təmsil etmir. Avropa mənasında bu bərabərlik də deyil. Bu, kişi və qadının bərabər dəyərinin vurğulanması ilə yanaşı, onlar arasında qorunub saxlanılmalı olan fərqlərin vurğulanmasıdır. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam bizimkindən tamamilə fərqli bir həyat quruluşuna malikdir; sadəcə olaraq hər şeyi əhatə edir. Qadının kişiyə çox nəzərə çarpan tabeliyi var; çox sıx birləşmiş cinayət qanunu, doğrudan da, həyatın bütün sahələrini tənzimləyən, cəmiyyət haqqında müasir təsəvvürlərimizə zidd olan qanun var. İnsan aydın başa düşməlidir ki, bu, plüralist cəmiyyətin azad sahəsinə daxil edilə bilən sadəcə bir təriqət deyil. XVI Benedikt
• İslam çox vaxt hər hansı digər ənənələr kimi müxtəlif olduqda, müasirləşdiricilərdən ənənəçilərə qədər ardıcılları ilə monolit kimi qəbul edilir. Bəzi şərhçilər elə danışırlar ki, sanki İslam dünyası ərəb dünyası ilə az-çox eynidir, halbuki əslində müsəlmanların əksəriyyəti ərəb dilini bilmir. Ən sıx müsəlman ölkələri ərəb olmayan Asiyada — İndoneziyadan Cənub-Şərqi və Cənubi Asiyaya, Orta Asiyaya, İran və Türkiyəyə qədər, əlbəttə ki, həm Asiyada, həm də Avropadadır. Sub-Sahara Afrikasında çoxlu müsəlman ölkələri var və hər qitədə müsəlmanların böyük azlıqlarına rast gəlmək olar. Kofi Annan
• İslam dindir. Bu ideologiya deyil. Müsəlman üçün müasirliyə qarşı olmaq kimi bir şey yoxdur. Müsəlman niyə müasir insan olmamalıdır? Mən bir müsəlman olaraq dinimin bütün tələblərini yerinə yetirirəm və demokratik, sosial dövlətdə yaşayıram. Rəcəb Tayyib Ərdoğan
• İslam dini ilə qeyri-islam ictimai və siyasi qurumlar arasında sülh və ya birgəyaşayış yoxdur. Müsəlman ölkələrində bu qurumların fəaliyyət göstərməməsi və bu rejimlərin qeyri-sabitliyi, tez-tez dəyişikliklər və dövlət çevrilişləri ilə özünü büruzə verir, əksər hallarda onların İslama qarşı mövqeyi müxalifətinin nəticəsidir. Təkcə öz dünyasını nizama salmaq hüququnu iddia edən İslam, öz bölgəsində hər hansı yad ideologiyanın tətbiqi hüququnu və mümkünlüyünü açıq şəkildə istisna edir, ona görə də heç bir sadə prinsip yoxdur və dövlət dinin əxlaqi anlayışlarını əks etdirməli və dəstəkləməlidir. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam ən yaxşısıdır, amma biz müsəlmanlar ən yaxşısı deyilik. Qərb nə korlanmış, nə də tənəzzülə uğramışdır. Güclü, yaxşı təhsilli və təşkilatlıdır. Onların məktəbləri bizimkindən yaxşıdır. Onların şəhərləri bizimkindən daha təmizdir. Qərbdə insan hüquqlarına hörmət səviyyəsi daha yüksəkdir, yoxsullara və imkanları zəif olanlara qayğı daha yaxşı təşkil olunub. Qərblilər adətən sözlərində məsuliyyətli və dəqiqdirlər. Qərbə nifrət etməkdənsə, qarşıdurma əvəzinə əməkdaşlıq elan edək. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam xalqı bizə, məsələn Fransadan həmişə yaxın olacaq. Adolf Hitler
• İslam, qismən islam ölkələrinin əldə etdiyi yeni maddi sərvətlərə görə, lakin əsasən insanların İslamın onların həyatları üçün etibarlı mənəvi təməl təmin edə biləcəyinə olan inancına görə yenidən doğuldu. Belə bir təməl dayanıqlı siyasi və iqtisadi qüdrətinə baxmayaraq, tənəzzül və süqut yolunda görünən qoca Avropadan yan keçib. XVI Benedikt
• İslam nizamı ancaq müsəlmanların əhalinin əksəriyyətini təşkil etdiyi ölkələrdə bərqərar ola bilər. Əgər belə deyilsə, İslam nizamı sadəcə gücə çevrilir (çünki digər ünsür — İslam cəmiyyəti yoxdur) və zorakılığa çevrilə bilər. İslam dövlətində olan qeyri-müsəlman azlıqlar, sadiq olmaq şərti ilə, dini azadlıqdan və hər cür müdafiədən istifadə edirlər. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam nizamı uğrunda mübarizələrdə birindən başqa bütün vasitələr caizdir: cinayət. Heç kimin nəzarətsiz və hədsiz güc tətbiq etməklə İslamın gözəl adını ləkələməyə haqqı yoxdur. İslam cəmiyyəti bir daha təsdiq etməlidir ki, ədalət onun əsas daşlarından biridir… Formula: məqsəd bəraət qazandıran vasitə saysız-hesabsız cinayətlərə səbəb olub. Nəcib məqsəd ləyaqətsiz vasitələrə əmr verə bilməz. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam nizamının ən qısa tərifi onu din və şəriət, tərbiyə və qüdrət, ideal və mənafe, mənəvi icma ilə dövlət, iradə və qüvvənin vəhdəti kimi təyin edir… İslam hakimiyyəti olmayan İslam cəmiyyəti natamam və qüdrətsizdir; İslam cəmiyyəti olmayan İslam hökuməti ya utopiya, ya da zorakılıqdır. Ümumiyyətlə, müsəlman tək fərd olaraq mövcud deyil. Müsəlman kimi yaşamaq və yaşamaq istəyirsə, bir mühit, bir cəmiyyət, bir sistem yaratmalıdır. Aliya İzzetbeqoviç
• İslam — sülh deməkdir. Müsəlman isə Allaha təslim olmuş şəxs. Fəqət media bizi düşmən kimi göstərməyə çalışır. Məhəmməd Əli
• İslamdan başqa dinin mövcud olması yanlışlıqdır. Cəmi bir din var — İslam və onun peyğəmbəri Məhəmməddir. İslama tapınmayan hər kəs uğursuz adamdır. Müəmmər əl-Qəzzafi
• İslamı təkcə insanı tərbiyə etməyə deyil, həm də dünyanı nizama salmağa qadir kimi başa düşən İslam yenilənməsi ideyasına həmişə iki tip insan rəqib olacaq: köhnə formaları istəyən mühafizəkarlar və başqasının formalarını istəyən modernistlər. Aliya İzzetbeqoviç

Q

• Qarabağ İslam torpağıdır və hər kəs oranın azadlığı uğrunda və qeyri-müsəlmanların ora hökmran olmağına qarşı hərəkətdə canını itirsə, şəhid hesab olunur. Seyyid Əli Xameneyi

M

• Mən Allah peyğəmbərinin mehriban yoldaş və yardımçısıyam, Mənəm İslamda öncül bütləri sındıran, kafirlərlə vuruşan və Din düşmənlərini məhv edən. Əli
• Mən tamamilə açıq olacağam, bunlar sadəcə şayiələr deyil. Dinə qayıdış kommunizmin hökm sürdüyü bütün sahələrdə demək olar ki, ümumi bir hadisədir. Əlli-yetmiş il dini vəhşicəsinə sıxışdırıldı. Bosniyada sizin dediyiniz kimi islamlaşma var, amma eyni dərəcədə xristianlaşma da var, yəni Bosniya katolikləri və pravoslavları arasında dinə marağın qayıdışı. Amma xristian Avropa xristianlaşmanı qeydə almır, bu fenomenə həssas yanaşmır, mən bunu başa düşürəm və incimirəm. Sadəcə, sizi düzəltməliyəm, mənim tolerantlığım avropalı deyil, müsəlman mənşəlidir. Əgər dözümlüyəmsə, əvvəlcə müsəlman, sonra isə avropalıyam. Avropanın bəzi yanlış təsəvvürləri var ki, aşkar faktlara rəğmən ondan qurtula bilmir. Bosniyada, məsələn, bu müharibədə yüzlərlə kilsə və məscid dağıdılıb. Onların hamısını "avropalılar", heç birini bosniyalılar dağıdıb. Türkiyə hökuməti heç də "ipək kimi" deyildi, lakin bütün xristian xalqları və onların ən mühüm orta əsr abidələri beş yüz illik türk hökmranlığından sağ çıxdı. Bu bir faktdır. Belqradın yaxınlığında yerləşən məşhur Fruškogorsk monastırları 300 illik türk hökmranlığından sağ çıxsalar da, üç illik Avropa hökmranlığından da sağ çıxa bilməyiblər. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı yandırıldılar. Faşizm və kommunizm Asiya deyil, Avropa məhsullarıdır. İndi də Avropa Balkanlarda faşizmin görünməsinə böyük həssaslıq göstərməyib. Mən Avropanı yüksək qiymətləndirirəm, lakin onun özü haqqında çox yüksək fikirdə olduğunu düşünürəm. Aliya İzzetbeqoviç
• Mən Türk millətindənəm, İslam ümmətindənəm, Qərb mədəniyyətindənəm. Ziya Göyalp
• Mənim İslam anlayışım onlarınkından açıq-aydın fərqlidir. Düşünürəm ki, qadın üzünü örtməməlidir. Nəinki etmirəm, əleyhinəyəm. Məkkə Hərəmində üzləri örtülü qadın görmədim, ya da onlar çox nadir idi. Niyə Sarayevoda olardılar? Amma bunlar İslam İcmasının yurisdiksiyasında olan dini məsələlərdir. Bilmirəm Bosniyada nə qədər vəhhabi var, amma onlar icazə verilən vasitələrdən istifadə etdikləri müddətcə, yəni onların hərəkətləri qanunidir. Aliya İzzetbeqoviç
• Milyonlarla insanın qəlbində mübahisəsiz bir təsirə sahib olan hər insanı öyrənmək istədim. İslamın fəthinin qılıncla olmayıb, həyat tərzi ilə olduğunu hər zamankından daha çox anladım. Peyğəmbərin tam mənada sadəliyi və əhdə sədaqəti, onun dost və davamçılarına özünü həsr etməsi, təvazökarlığı, igidliyi, qorxusuzluğu Allaha və dininə olan mütləq bağlılığından irəli gəlirdi. Əslində, ona hər maneəni aşdıran və zəfər qazandıran bu idi, yoxsa qılınc heç bir şey deyildi. Mahatma Qandi
• …Müsəlman xalqların mədəniləşməsi və yeni əlifbanın yolunda duran əsas maneə islam dini və fanatizmidir. Bu dinin əsasını sarsıtmaq, fanatizmi aradan qaldırmaq, Asiya xalqlarını qəflət və nadanlıq yuxusundan oyatmaq və islam dinində protestantizmin lüzumunu sübut etmək üçün "Kəmallüddövlə"ni yazmağa başladım. Mirzə Fətəli Axundov

S

• Sizi İslama elə bir nisbətlə mənsub sayıram ki, məndən əvvəl heç kəs belə nisbəti söyləməmişdir: İslam təslim olmaqdır; təslim olmaq yəqinlikdir; yəqin gerçəkləməkdir; gerçəkləmək iqrar etmək əmrə tabe olmaqdır; əmrə tabe olmaq o əmrləri yerinə yetirməkdir. Əli

Ş

• Şah Abbas məmləkəti abad etmək və rəiyyətin asayişinə baxmaq işlərində bütün dünyada məşhurdur. Qoymuş olduğu bir çox mülki və əsgəri qanunlar, İran şahları üçün rəhbər olmuşdur. Sultanların ləyaqətini onların xüsusi məziyyətlərinə görə təyin edən Avropa tarixçiləri belə, bu elmi sevən padişaha "Böyük" ləqəbi vermişlər. O, xalq arasında indi də adil sifətlə tanınmaqdadır. İctimai binalar və xeyriyyə müəssisələri tikdirməkdə islam dövründə, İranda bu padişahın misli və tayı olmamışdır. Bütün İranda, o cümlədən, Şirvan ölkəsində olan məscidlər, mədrəsələr, uzaq çöllərdəki kəhrizlər və çoxlu karvansaralar bu iddianın doğruluğuna aydın bir sübutdur. Bir çox fazil şəxslər, onun tərbiyəsi sayəsində, elm və fənndə öz dövrünün başçılarından olmuş və bütün dünyada böyük şöhrət qazanmışlar. İşinin çoxluğuna və bir çox müşkül işləri həll etməklə məşğul olmasına baxmayaraq o, kamil adamlarla müsahib olmağa mail olub, gözəl təbi-şerə də malik idi.Abbasqulu ağa Bakıxanov

• Şübhəsiz ki, xristianlıq və İslam öz müqəddəs Yazılarından nəhəng fundamentalist düşüncəni silmək üçün hələ çox iş görməlidirlər ki, bu da onlara müasir dövrün dünyəvi, humanist etika səviyyəsinə yaxınlaşmağa imkan verəcəkdir. Müasir Maarifçilik, bu günə qədər davam edən tənqidi düşüncəsi ilə, məhz belə qəbul edilən hər hansı fundamentalizmi rədd etməyə hazır olduğu üçün bu səviyyəyə çatdı. Hubertus Mynarek

T

• Türkiyə həm Türk dünyasının, həm də islam aləminin ümid işığıdır. Bu işığın sönməsi həm islam aləminin, həm də Türk dünyasının qaranlığa basdırılması deməkdir! Cövhər Dudayev

U

• Unudulmamalıdır ki, mübariz İslam fundamentalizmi də var: Xomeyni iranlısı və onun on minlərlə əzab və işgəncə qurbanı olan varisləri və İslam dinindən mükəmməl şəkildə istifadə edən, özünün hərbi və iqtisadi-ərazi məqsədləri Səddam Hüseynin iraqlısı. Hubertus Mynarek

Həmçinin bax

• [1] İslam dininin yayılması