Гвінея-Бісау

Рэспубліка Гвінея-Бісау
парт.: República da Guiné-Bissau

Сцяг Герб
Дэвіз: «Unidade, Luta, Progresso»
Дзяржаўны гімн
Дата незалежнасці	24 верасня 1973
Афіцыйная мова	партугальская
Сталіца	Бісау
Найбуйнейшы горад	Бісау
Форма кіравання	Прэзідэнцкая рэспубліка
Прэзідэнт Прэм'ер-міністр	Умару Сісоку Эмбала Бакіра Дзья
Дзярж. рэлігія	іслам, хрысціянства
Плошча • Усяго • % воднай паверхні	133-я ў свеце 36 120 км² 12
Насельніцтва • Ацэнка (2005) • Шчыльнасць	1 416 027 чал. (149-я) 101 чал./км²
ВУП   • Разам (2004)   • На душу насельніцтва	$1114 млн  (169-ы) $800
ІРЧП (2007)	▼ 0.396 (нізкі) (173-ы)
Валюта	франк КФА (XOF)
Інтэрнэт-дамен	.gw
Код ISO (Alpha-2)	GW
Код ISO (Alpha-3)	GNB
Код МАК	GBS
Тэлефонны код	+245
Часавыя паясы	0

Гвіне́я-Біса́у (парт.: Guiné-Bissau), Рэспу́бліка Гвіне́я-Біса́у (парт.: República da Guiné-Bissau) — дзяржава ў Заходняй Афрыцы, на ўзбярэжжы Атлантычнага акіяна. Складаецца з мацерыковай часткі і астравоў Біжагош. На поўначы мяжуе з Сенегалам, на ўсходзе і поўдні — з Гвінеяй. Сталіца — горад Бісау. Афіцыйная мова — партугальская. Нацыянальнае свята — Дзень незалежнасці (10 верасня).

Дзяржаўны лад

Гвінея-Бісау — рэспубліка. У яе складзе 8 раёнаў і аўтаномны сектар Бісау. Дзейнічае канстытуцыя 1984 года. Кіраўнік дзяржавы — прэзідэнт. Вышэйшы заканадаўчы орган Нацыянальны народны сход (асамблея, 150 дэпутатаў, выбіраецца на 5 гадоў). Ён выбірае дзяржаўны савет (15 чалавек). Выканаўчы орган — Савет Міністраў.

Геаграфія

Асноўны артыкул: Геаграфія Гвінеі-Бісау

Узбярэжжа парэзана эстуарыямі рэк, шмат астравоў. Большая частка паверхні нізінная, на захадзе забалочаная. У адгор’і плато Фута-Джалон (вышыня да 200 м). Радовішчы нафты, баксітаў, фасфатаў (не эксплуатуюцца), золата, алмазаў. Клімат экватарыяльны мусонны. Вільготны сезон у чэрвені-лістападзе, сухі ў снежні-маі. Тэмпература паветра круглы год каля 25 °C. Ападкаў на ўзбярэжжы больш за 2000 мм, на ўсходзе каля 1000 мм за год. Рэкі мнагаводныя, кароткія. На ўзбярэжжы мангравыя зараснікі, далей на паўночны ўсход трапічныя лясы (каля 30 % плошчы краіны) і саванны (каля 40 %). Створаны 3 рэзерваты.

Насельніцтва

Жывуць народы балантэ (30 %), фульбэ (20 %), манджак (14 %), мандынга (13 %), папель (7 %) і іншыя. Еўрапейцаў і метысаў каля 1 %. Мясцовых традыцыйных культаў прытрымліваецца 65 %, ісламу — 30, хрысціянства (каталіцызм) — 5 %. Сярэдняя шчыльнасць насельніцтва 29 чалавек на 1 км². Найбольш шчыльна населена ўзбярэжжа. У гарадах жыве каля 25 % насельніцтва.

Гл. таксама

• Карлуш Жуніёр Гомеш
• Жуан Бернарду Віейра
• Грамадзянская вайна ў Гвінеі-Бісау

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).