Готфрыд Бэн

Готфрыд Бэн
ням.: Gottfried Benn
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	2 мая 1886(1886-05-02)[…]
Месца нараджэння	Путліц[d], Прыгніц[d], Брандэнбург, Германія
Дата смерці	7 ліпеня 1956(1956-07-07)[…] (70 гадоў) ці 7 чэрвеня 1956(1956-06-07) (70 гадоў)
Месца смерці	Заходні Берлін, Германія
Пахаванне	Далемскія лясныя могілкі[d]
Грамадзянства	Германія
Жонка	Ilse Benn[d]
Дзеці	Nele Poul Sørensen[d]
Альма-матар	Q99196457? Бонскі ўніверсітэт Енскі ўніверсітэт імя Фрыдрыха Шылера Марбургскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, урач-пісьменнік, эсэіст, раманіст, урач, аўтар
Гады творчасці	з 1886
Кірунак	экспрэсіянізм
Мова твораў	нямецкая
Грамадская дзейнасць
Член у	Нямецкая акадэмія мовы і паэзіі[d] Баварская акадэмія прыгожых мастацтваў[d]
Прэміі	прэмія Георга Бюхнера[d] (1951)
Узнагароды
Подпіс
gottfriedbenn.de (ням.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Готфрыд Бэн (ням.: Gottfried Benn; 2 мая 1886 — 7 ліпеня 1956) — нямецкі паэт, эсэіст, навеліст, публіцыст, тэарэтык мастацтва. З’яўляючыся доктарам медыцынскіх навук, быў спачатку прыхільнікам, а затым крытыкам нацыянал-сацыялістычнай рэвалюцыі. Бэн зрабіў вялікі ўплыў на нямецкую літаратуру да- і паслянацысцкага перыяду. Лаўрэат прэміі Георга Бюхнера.

Біяграфія

Готфрыд Бэн нарадзіўся ў Путліцы ў сям’і лютэранскага пастара. Перш чым паступіць на тэалагічны факультэт Марбургскага ўніверсітэта і ў берлінскую Ваенна-медыцынскую акадэмію, ён вучыўся ў Зэліне і Франкфурце-на-Одэры.

Бэн атрымаў вядомасць паэта-экспрэсіяніста яшчэ да Першай сусветнай вайны, выдаўшы невялікі зборнік вершаў «Морг» (Morgue und andere Gedichte, 1912), дзе выкарыстаў вобразы, звязаныя з гніеннем трупаў, за што падвяргаўся нападкам з боку маралістаў.

У войска Бэн быў залічаны ў 1914 годзе, служыў кароткі час на бельгійскім фронце ваенным доктарам. Пасля вайны яго вершы былі ўключаныя ў легендарную экспрэсіянісцкую анталогію «Прыцемкі чалавецтва» (Menschheitsdämmerung, 1919).

Бэн варожа ставіўся да Веймарскай Рэспублікі, ігнараваў марксізм і амерыканізм. Нядоўгі час ён сімпатызаваў нацыянал-сацыялізму, лічачы яго адзінай надзеяй на выратаванне чалавецтва, аднак неўзабаве прызнаў абсурднасць ідэі і пачаў пісаць у нямецкія газеты антынацысцкія артыкулы, за што яго творы былі забаронены да друку.

Бэн быў уключаны ў склад паэтычнай секцыі прускай Акадэміі ў 1932 годзе і прызначаны яе кіраўніком ў лютым 1933-га. Аднак ён не апраўдаў чаканняў нацыянал-сацыялістаў, за што быў выключаны з яе ў чэрвені таго ж году. Ашаломлены «Ноччу доўгіх нажоў», Бэн адразу ж адмовіўся ад нацысцкай ідэалогіі. У маі 1936 года корпус часопіса «SS Das Schwarze» прызнаў яго экспрэсіянісцкую і эксперыментальную паэзію выраджэнскай, яўрэйскай і гомасексуальнай. Летам 1937 года Вольфганг Вільрых, сябра СС, высмеяў Бэна ў сваёй кнізе «Чыстка храмаў мастацтва» (Säuberung DES Kunsttempels); Генрых Гімлер, аднак, зрабіў Вілрыху вымову і падтрымаў Бэна, які з 1933 года меў добрую рэпутацыю (ранняя яго творчасць не мела для Гімлера ніякага значэння). У 1938 годзе Нацыянал-сацыялістычная асацыяцыя аўтараў (Reichsschrifttumskammer) забараніла Бэну пісаць.

Падчас Другой сусветнай вайны Бэна адправілі ў гарнізоны Усходняй Германіі, дзе ён пісаў вершы і эсэ. Пасля вайны саюзнікі забаранілі яго творы за яго першапачатковую падтрымку Гітлера. Доўгая творчая паўза скончылася ў 1948 годзе, калі Бэн выдаў зборнік «Статычныя вершы» (Statische Gedichte), а на наступны год — сюррэалістычны раман «Пталемеец» (Der Ptolemäer: Berliner Novelle 1947). У 1951 годзе Бэн атрымаў прэмію Георга Бюхнера.

Готфрыд Бэн памёр у Заходнім Берліне ад раку касцей. Пахаваны на могілках Вальдфрыдхоф (ням. Waldfriedhof, Лясныя могілкі) у Далеме.

Літаратура

• Hans Egon Holthusen: Gottfried Benn: Leben, Werk, Widerspruch. 1886—1922, Stuttgart (Klett-Cotta) 1986.
• Edgar Lohner: Passion und Intellekt. Die Lyrik Gottfried Benns.. Fischer Taschenbuch, Frankfurt a. M., 1986. ISBN 3-596-26495-2.
• Klaus Theweleit: Buch der Könige, Bd. 1. Orpheus und Eurydike. Basel / Frankfurt am Main: Stroemfeld / Roter Stern. 1988 ISBN 3-87877-266-1.
• Hugh Ridley: Gottfried Benn. Ein Schriftsteller zwischen Erneuerung und Reaktion. Westdeutscher Verlag, 1990. ISBN 3-531-12043-3.
• Werner Rübe: Provoziertes Leben. Gottfried Benn. Stuttgart: Klett-Cotta Verlag, 1993. ISBN 3-608-93058-2.

Спасылкі

• Готфрыд Бэн на сайце «ПрайдзіСвет»