Брысеіда
Брысеі́да (стар.-грэч.: Βρισηΐς) — персанаж старажытнагрэчаскай міфалогіі, адна з цэнтральных постацей сюжэту паэмы Гамера «Іліяда». Брысеіда — «імя па бацьку», мянушка па бацьку Брысу з Місіі[1], яе ўласнае імя — Гіпадамія.
Падчас Траянскай вайны Брысеіда захоплена грэкамі і як доля ў ваеннай здабычы аддадзена Ахілу, які робіць яе сваёй наложніцай[2]. Яе муж Мінес і тры брата былі забіты пры ўзяцці Лірнеса[3].
Нягледзячы на тое, што грэкі знішчылі ўсю сям'ю Брысеіды, яна малюецца як кахаючая Ахіла рабыня. Пазней Брысеіду ў Ахіла адымае правадыр грэчаскага войска Агамемнан. Гэта выклікае абурэнне Ахіла, і ён адмаўляецца ад удзелу ў вайне. Грэкі церпяць паражэнне, у тым ліку гіне сябар Ахіла Патрокл. Агамемнан вымушаны вярнуць Брысеіду Ахілу, пасля чаго той ізноў бярэ ўдзел у баявых дзеяннях.
Яна аплаквала Ахіла пасля яго смерці[4].
У літаратуры і мастацтве
[правіць | правіць зыходнік]Намалявана на карціне Палігнота ў Дэльфах[5]. Гераіня трагедыі Акцыя «Брысеіда»[6]. Ліст Брысеіды Ахілу склаў Авідзій (Гераіды III). У Сярэднявеччы яе імя пісалі як Прэсіда[7].
Брысеіда з'яўляецца ў «Рамане пра Трою» Бенуа дэ Сент-Мора. Пачынаючы з «Філастрата» Бакача яе імя ў літаратурнай традыцыі змяняецца на Крэсіда; менавіта пад такім імем яна фігуруе ў паэме Чосера «Траіл і Крэсіда» і ў аднайменнай драме Шэкспіра.
У астраноміі
[правіць | правіць зыходнік]У гонар Брысеіды названы астэроід (655) Брысеіда, адкрыты ў 1907 годзе.