Administrativna podjela Meksika
Meksiko je savezna republika koja se sastoji od 31 savezne države i jednog saveznog distrikta koji je i glavni grad (Mexico City). Prema Ustavu iz 1917. godine, države članice federacije su slobodne i suverene.[1] Svaka država ima svoj kongres i ustav, a savezni distrikt ima samo ograničenu autonomiju s lokalnim kongresom i vladom. Teritorij saveznog distrikta, poznatiji pod nazivom Mexico City, predstavlja glavni grad Meksika.
Administrativna podjela
[uredi | uredi izvor]Savezni distrikt
[uredi | uredi izvor]Naziv | Službeno ime | Zastava | Površina | Stanovništvo (2010.)[2] | Datum osnivanja |
---|---|---|---|---|---|
Ciudad de México | Distrito Federal | 1.485 km2 | 8.720.916 | [3] | 18. novembar 1824.
Savezna država
[uredi | uredi izvor]Savezna država | Službeni naziv:
Estado Libre y Soberano de: |
Zastava | Središte | Najveći grad | Površina[4] | Stanovništvo (2010.) | Redoslijed upisa u Federaciju |
Datum prijema u Federaciju |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aguascalientes | Aguascalientes | Aguascalientes | Aguascalientes | 5.618 km2 | 1.184.996 | 24 | [5] | 5. februr 1857.|
Donja Kalifornija | Baja California | Mexicali | Tijuana | 71.446 km2 | 3.155.070 | 29 | [6] | 16. januar 1952.|
Južna Donja Kalifornija | Baja California Sur | La Paz | La Paz | 73.922 km2 | 637.026 | 31 | [7] | 8. oktobar 1974.|
Campeche | Campeche | San Francisco de Campeche | San Francisco de Campeche | 57.924 km2 | 822.441 | 25 | [8] | 29. april 1863.|
Chiapas | Chiapas | Tuxtla Gutiérrez | Tuxtla Gutiérrez | 73.289 km2 | 4.796.580 | 19 | [9] | 14. septembar 1824.|
Chihuahua | Chihuahua | Chihuahua | Ciudad Juárez | 247.455 km2 | 3.406.465 | 18 | [9] | 6. juli 1824.|
Coahuila1,4 | Coahuila de Zaragoza | Saltillo | Torreón | 151.563 km2 | 2.748.391 | 16 | [9] | 7. maj 1824.|
Colima6 | Colima | Colima | Manzanillo | 5.625 km2 | 650.555 | 23 | [10][11] | 12. septembar 1856.|
Durango | Durango | Durango | Durango | 123.451 km2 | 1.632.934 | 17 | [9] | 22. maj 1824.|
Guanajuato | Guanajuato | Guanajuato | León | 30.608 km2 | 5.486.372 | 2 | [9] | 20. decembar 1823.|
Guerrero | Guerrero | Chilpancingo de los Bravo | Acapulco | 63.621 km2 | 3.388.768 | 21 | [12] | 27. oktobar 1849.|
Hidalgo | Hidalgo | Pachuca | Pachuca | 20.846 km2 | 2.665.018 | 26 | [13] | 16. januar 1869.|
Jalisco | Jalisco | Guadalajara | Guadalajara | 78.599 km2 | 7.350.682 | 9 | [9] | 23. decembar 1823.|
México | México | Toluca de Lerdo | Ecatepec de Morelos | 22.357 km2 | 15.175.862 | 1 | [9] | 20. decembar 1823.|
Michoacán | Michoacán de Ocampo | Morelia | Morelia | 58.643 km2 | 4.351.037 | 5 | [9] | 22. decembar 1823.|
Morelos | Morelos | Cuernavaca | Cuernavaca | 4.893 km2 | 1.777.227 | 27 | [14] | 17. april 1869.|
Nayarit | Nayarit | Tepic | Tepic | 27.815 km2 | 1.084.979 | 28 | [15] | 26. januar 1917.|
Nuevo León4 | Nuevo León | Monterrey | Monterrey | 64.220 km2 | 4.653.458 | 15 | [9] | 7. maj 1824.|
Oaxaca | Oaxaca | Oaxaca de Juárez | Oaxaca de Juárez | 93.793 km2 | 3.801.962 | 3 | [9] | 21. decembar 1823.|
Puebla | Puebla | Puebla de Zaragoza | Puebla de Zaragoza | 34.290 km2 | 5.779.829 | 4 | [9] | 21. decembar 1823.|
Querétaro | Querétaro de Arteaga | Santiago de Querétaro | Santiago de Querétaro | 11.684 km2 | 1.827.937 | 11 | [9] | 23. decembar 1823.|
Quintana Roo | Quintana Roo | Chetumal | Cancún | 42.361 km2 | 1.325.578 | 30 | [16] | 8. oktobar 1974.|
San Luis Potosí | San Luis Potosí | San Luis Potosí | San Luis Potosí | 60.983 km2 | 2.585.518 | 6 | [9] | 22. decembar 1823.|
Sinaloa | Sinaloa | Culiacán | Culiacán | 57.377 km2 | 2.767.761 | 20 | [17] | 14. oktobar 1830.|
Sonora2 | Sonora | Hermosillo | Hermosillo | 179.503 km2 | 2.662.480 | 12 | [9] | 10. januar 1824.|
Tabasco5 | Tabasco | Villahermosa | Villahermosa | 24.738 km2 | 2.238.603 | 13 | [9] | 7. februar 1824.|
Tamaulipas4 | Tamaulipas | Ciudad Victoria | Reynosa | 80.175 km2 | 3.268.554 | 14 | [9] | 7. februar 1824.|
Tlaxcala | Tlaxcala | Tlaxcala | Vicente Guerrero | 3.991 km2 | 1.169.936 | 22 | [18] | 9. decembar 1856.|
Veracruz | Veracruz de Ignacio de la Llave |
Xalapa | Veracruz | 71.820 km2 | 7.643.194 | 7 | [9] | 22. decembar 1823.|
Yucatán3 | Yucatán | Mérida | Mérida | 39.612 km2 | 1.955.577 | 8 | [9] | 23. decembar 1823.|
Zacatecas | Zacatecas | Zacatecas | Zacatecas | 75.539 km2 | 1.490.668 | 10 | [9] | 23. decembar 1823.
- Pridružila se federaciji pod nazivom Coahuila y Tejas.
- Pridružila se federaciji pod nazivom Estado de Occidente, također poznata kao Sonora y Sinaloa.
- Pridružila se federaciji pod nazivom República Federada Yucatan,[19] od nje formirane sadašnje države Yucatan, Quintana Roo i Campeche. Postala nezavisna 1841. godine konstituisanjem druge Republike Yucatan i definitivno se pridružila saveznoj državi 1848. godine
- Države Nuevo León, Tamaulipas i Coahuila de facto su postale nezavisne 1840. godine formiranjem Republica del Rio Grande. Ove države nikada nisu konsolidovale svoju nezavisnost jer su snage koje su proklamovale nezavisnost poražene od centralističkih snaga Meksika.[20]
- Država Tabasco se otcijepila od Meksika u dva navrata, prvi put 13. februara 1841. godine da bi se ponovo pridružila savezu 2. decembra 1842. i 9. novembra 1846. godine a od 8 decembra iste godine je ponovo u sastavu države Meksiko.
- Uključuje udaljena Revillagigedo ostrva.
Savezne države
[uredi | uredi izvor]Države meksičke federacije su slobodne, suverene, samostalne i neovisne jedna u odnosu na drugu. Slobodne su da same upravljaju u skladu s vlastitim zakonima. Svaka država ima svoj ustav koji ne može proturječiti saveznom ustavu koji, definiše pitanja od nacionalnog interesa. Države ne mogu sklapati saveze s drugim državama ili bilo kojim drugim nezavisnim državama bez saglasnosti cijele Federacije, osim aranžmana iz oblasti obrane i sigurnosti potrebnih da bi se osigurala sigurnost graničnih država u slučaju invazije. Politička organizacija svake države se zasniva na podjeli vlasti po principu kongresnog sistema: zakonodavna vlast je povjerena jednodomnom kongresu (savezni kongres je dvodomni); izvršna vlast je nezavisna od zakonodavne a predstavlja je guvernerom koji se bira na izborima. Sudska vlast je povjerena Vrhovnom sudu pravde. S obzirom da je svaka država pravno samostalna, svaka savezna država ima svoje građanske i prekršajne zakone i pravosudna tijela. U saveznom kongresu, savezne države i savezni distrikt zastupaju po 3 senatora, dvojica izabranih na osnovu općeg biračkog prava po načelu relativne većine i 1 senator koji je predstavnik najveće manjinske stranke.
Unutrašnja podjela država
[uredi | uredi izvor]Svaka država je podijeljena na manje administrativne jedinice - općine. Svaka općina samostalna bira svoje općinsko vijeće.Na čelu vijeće je gradonačelnik koji se bira svake 3 godine bez mogućnosti neposrednog reizbora. Vijeće je nadležno, u većini slučajeva, za osiguranje komunalnih uslova za svoje stanovništvo. Ovaj koncept, proizašao iz meksičke revolucije, poznat je kao "slobodne općine". U Meksiku postoji ukupno 2.438 općina. Država s najvećim brojem općina je Oaxaca koja broji 570 općina, a država s najmanjim brojem je Baja California i sastoji se od samo njih pet.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Federal Constitution of the United Mexican States" (PDF). Supreme Court of Mexico. str. 113. Arhivirano s originala (PDF), 11. 5. 2011. Pristupljeno 5. 4. 2011.
- ^ "Censo 2010". Arhivirano s originala, 6. 4. 2011. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Conmemora la Secretaría de Cultura el 185 Aniversario del Decreto de Creación del Distrito Federal". Arhivirano s originala, 22. 7. 2011. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "INEGI". Arhivirano s originala, 23. 7. 2011. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Calendario de Eventos Cívicos - Febrero". Arhivirano s originala, 11. 4. 2010. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Transformación Política de Territorio Norte de la Baja California a Estado 29". Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Secretaria de Educación Publica". Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Secretaria de Educación Publica". Arhivirano s originala, 7. 1. 2019. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s "Las Diputaciones Provinciales" (PDF). str. 15.
- ^ "Portal Ciudadano de Baja California". Arhivirano s originala, 7. 9. 2011. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Universidad de Colima". Arhivirano s originala, 25. 5. 2017. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Erección del Estado de Guerrero". Arhivirano s originala, 17. 10. 2007. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Congreso del Estado Libre y Soberano de Hidalgo". Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Enciclopedia de los Municipios de México". Arhivirano s originala, 18. 7. 2011. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Gobierno del Estado de Tlaxcala". Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Gobierno del Estado de Quintana Roo". Arhivirano s originala, 26. 12. 2018. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "500 años de México en documentos". Arhivirano s originala, 17. 10. 2019. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "Portal Gobierno del Estado de Tlaxcala". Arhivirano s originala, 27. 12. 2009. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "La historia de la República de Yucatán". Arhivirano s originala, 7. 1. 2019. Pristupljeno 28. 6. 2014.
- ^ "República de Río Grande, el País que no pudo ser". Arhivirano s originala, 22. 1. 2010. Pristupljeno 28. 6. 2014.