Elektronska konfiguracija
Elektronska konfiguracija je raspored elektrona u atomu i određena je pomoću četiri kvantna broja.
Kvantni brojevi
[uredi | uredi izvor]Glavni kvantni broj n određuje energetski nivo ili ljusku kojoj elektron pripada: n = 1, 2, 3, 4... ili K, L, M, N... Orbitalni kvantni broj l određuje oblik distribucije elektronskog naboja i ugaoni moment. Može imati vrijednosti od 0 do n - 1. Elektroni sa l = 0, 1, 2, 3 se označavaju kao elektroni s, p, d i f podnivoa ili podljuske. Magnetni kvantni broj m ima vrijednosti m = 2l + 1, što znači da s podnivo ima samo jednu vrijednost m = 0, podnivo p ima vrijednosti m = -1, 0, 1 itd. (tabela). Spinski kvantni broj ms može imati vrijednosti +1/2 ili -1/2. .[1]
Paulijev princip
[uredi | uredi izvor]Prema Paulijevom principu, dva elektrona ne mogu imati sva četiri kvantna broja ista, moraju se razlikovati bar u spinskom. Kada se primijeni na K-ljusku (n = 1) dobija se da u njoj mogu postojati maksimalno 2 elektrona, koji se razlikuju po orjentaciji spina. Njena konfiguracija je 1s2. Na isti način se izračunava da L-ljuska (n = 2) može sadržavati najviše 8 elektrona (tabela) i njena konfiguracija je: 2s2 2p6
Raspodjela elektrona po kvantnim nivoima
[uredi | uredi izvor]Vrijednost n | Vrijednost l | Vrijednost m | Podnivo | Broj orbitala | Broj elektrona |
---|---|---|---|---|---|
1 | 0 | 0 | 1s | 1 | 2 |
2 | 0 | 0 | 2s | 1 | 2 |
1 | (-1), 0, 1 | 2p | 3 | 6 | |
3 | 0 | 0 | 3s | 1 | 2 |
1 | (-1),0,1 | 3p | 3 | 6 | |
2 | (-2), (-1), 0, 1, 2 | 3d | 5 | 10 | |
4 | 0 | 0 | 4s | 1 | 2 |
1 | (-1), 0, 1 | 4p | 3 | 6 | |
2 | (-2), (-1), 0, 1, 2 | 4d | 5 | 10 | |
3 | (-3),(-2), (-1), 0, 1, 2, 3 | 4f | 7 | 14 |
Popunjavanje atomskih orbitala
[uredi | uredi izvor]Popunjavanje atomskih orbitala odvija se prema tzv. aufbau principu, prema kojem se popunjavaju najprije energetski nivoi niže energije. To se odvija sljedećim redoslijedom:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7p 6f 7d 7f ...
Nakon popunjenih 3s i 3p orbitala sljedeći elektron ne ulazi u 3d orbitalu (element kalij), već popunjava najprije 4s orbitalu, zbog niže energije (slika). Kod težih elemenata su prisutna još neka odstupanja uslijed male razlike između viših kvantnih nivoa.
Primjer
[uredi | uredi izvor]Atomski broj natrijuma je 11, što znači da on ima 11 elektrona. Elektronska konfiguracija atoma natrijuma je:
Na: 1s2 2s2 2p6 3s1
Jednostavniji način prikazivanja je da se prikaže popunjena ljuska koja odgovara plemenitom plinu, a ostali elektroni prikažu u nastavku, npr kod natrijuma 10 elektrona čini konfiguraciju neona, a jedan elektron se nalazi u 3s orbitali:
Na: [Ne] 3s1
Pravila popunjavanja atomskih orbitala se očituju i u strukturi periodnog sistema elemenata. Prema tipu popunjene atomske orbitale razlikuju se blokovi periodnog sistema elemenata.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Greenwood, N. N.; Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (2 izd.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Boeyens, Jan C. A. (2008). Chemistry from First Principles. Berlin: Springer Science. ISBN 978-1-4020-8546-8.