Idi na sadržaj

Marshallov plan

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Zvanični simbol Marshallovog plana

Maršalov Plan je bio plan SAD-a za obnavljanje savezničkih država u Evropi. Incijativa je nazvana po državnom sekretaru SAD-a George Marshallu. Uveden je 1947 godine pod nazivom ERP (engl. European Recovery Programm) . Istovremeno je imao i cilj suzbijanja komunizma. Plan je obuhvatao isporuku kredita, roba, sirovina kao i namirnica od strane SAD-a. Ukupna vrijednost ERP-a iznosila je 12,4 milijarde dolara. Energetika i rudarstvo su doživjeli posebno u Njemačkoj veliki napredak. [1]

Prije svega program je imao humanitarnu svrhu. Mnoge zemlje Evrope su bile potpuno uništene, industrijska proizvodnja je znatno pala, vladala je glad. Dalje SAD-u je trebao temelj za trgovinu s zemljama Evrope, a tako je trebao biti i suzbijen utjecaj SSSR-a kao i sprečavanje širenja komunizma.[2]

George C. Marshall (1946)

George C. Marshall je 5.juna 1947 predstavio ideju Programa za oživljavanje Evrope (en. European Recovery Program, ERP). Na konferenciji u Parizu, kojoj zbog pritiska SSSR-a pojedine zemlje Istočne Evrope (Poljska, Čehoslovačka, Mađarska)[3] nisu učestvovale, usaglasilo je u julu 16 evropskih zemalja sporazum o privredi slobodnog tržišta.[4] Među 16 zemalja nalazile su se: Austrija, Belgija, Njemačka[5], Danska, Francuska, Holandija, Italija i Ujedinjeno Kraljevstvo.[2]

Obim programa

[uredi | uredi izvor]

Od 1948. zvanično kreće program ERP. U toku od 1948-1952 SAD je dostavio gorivo, vještačko đubrivo, mašine, lijekove i namirnice u vrijednosti od 12,4 milijarde dolara. Od toga 1,5 milijardi je otpadalo na Zapadnu Njemačku dok Istočna kao i druge zemlje Istočnog bloka, nisu imale zbog sovjetskog utjecaja pristup programu.[4] Izvoznici iz SAD-a su, tokom programa, dobijali novac od svoje vlade. Evropski uvoznici su iznos od prodaje robe uplaćivali u poseban fond, koji je služio za međuevropsku trgovinu. Zapadna Njemačka je do 1978., shodno ugovoru, vratila SAD-u 1,1 milijardu dolara. Osnovan je i ERP fond koji je davao kredite, s povoljnim kamatama, malim i srednjim preduzećima[6]

Rezultat

[uredi | uredi izvor]

Nakon pristupljene pomoći privreda je u dotičnim zemljama Evrope jako porasla. Stvoreno je i novo tržište za plasiranje robe i proizvoda iz SAD-a. Saradnja među evropskim zemljama je poboljšana, time se Marshallov plan može smatrati bazom za osnivanje Evropske unije.[2]

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Maršalov plan sa stranice njemačke fondacije Haus der Geschichte pristupljeno 8.2.2014 (de)
  2. ^ a b c Marshallplangeschichte-lexikon.de, pristupljeno 15.5.2014 (de)
  3. ^ Marshallplan US History Arhivirano 18. 4. 2015. na Wayback Machinemagazinusa.com 15.5.2014 (de)
  4. ^ a b Marshallplan und Währungsreform sa stranice njemačke fondacije Haus der Geschichte pristupljeno 15.5.2014 (de)
  5. ^ Zvanična podjela Njemačke dogodila se 1948. pogledaj Deutsche Teilung im Kalten Krieg BPB pristupljeno 15. 5. 2015 (de)
  6. ^ Marshallplanwissen.de, pristupljeno 15.5.2015 (de)

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy