Baner Rwsia
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | baner cenedlaethol  |
|---|---|
| Y gwrthwyneb | flag of Republika Srpska |
| Crëwr | Pedr I, tsar Rwsia |
| Lliw/iau | gwyn, glas, coch |
| Dechrau/Sefydlu | 11 Mai 1696 |
| Genre | horizontal triband, Pan-Slavic colors flag |
| Rhagflaenydd | flag of the Russian Soviet Federative Socialist Republic |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae baner Rwsia yn faner drilliw: gwyn ar y top, glas yn y canol a choch ar y gwaelod. Dyma'r lliwiau Pan-Slafaidd traddodiadol a welir mewn baner sawl gwlad Slafaidd arall fel Serbia a Tsiecia.
Hanes y faner
[golygu | golygu cod]Mae'r faner yn dyddio o leiaf i 1667 fel baner lyngesol a milwrol, ac fe'i mabwysiadwyd fel lluman llyngesol yn 1705. Dywedir i Bedr Fawr gymryd lliwiau baner yr Iseldiroedd, glas, gwyn ac oren neu goch, fel sylfaen i ddyluniad y faner, ond mae hyn yn annhebyg, gan i'r faner ymddangos ar longau Rwsiaidd cyn ymweliad Pedr â'r Iseldiroedd yn 1699. Rhoddwyd caniatâd iddi gael ei ddefnyddio ar dir yn 1883, ond dim ond â choroni Niclas II yn 1896 y daeth hi'n faner wladwriaethol neu swyddogol. Ar ôl Chwyldro Hydref 1917, diddymwyd y faner drilliw, a defnyddiwyd addasiadau o faner goch yr Undeb Sofietaidd ('Y Morthwyl a Chryman') fel baner Gweriniaeth Rwsia (RSFSR). Yn 1954 cyflwynwyd dyluniad newydd â stribedyn glas ar hyd ochr chwith y faner Sofietaidd. Ailgyflwynwyd y faner drilliw ar 22 Awst 1991 ar ôl cwymp y gyfundrefn Gomiwnyddol.
Creodd Pedr Fawr faner arall dros Rwsia, sef baner Croes Sant Andreas, croes letraws las ar gefndir gwyn, hynny yw, gwrthwyneb baner yr Alban. Defnyddiwyd y faner hon fel amrywiaeth ar faner Rwsia, ac fe'i defnyddir o hyd fel baner Llynges Rwsia
Cyfnod yr Undeb Sofietaidd
[golygu | golygu cod]Bu sawl newid i'r faner i gynrychioli Gweriniaeth Rwsia o fewn yr Undeb Sofietaidd. Roedd y baneri yn dilyn dyluniadau tebyg ar gyfer holl weriniaethau yr Undeb a, gallid dadlau, yn fwriadol an-genedlaethol ac di-hanesyddol yn fwriadol er mwyn peidio tanseilio athroniaeth ganolog Comiwnyddiaeth yr Undeb Sofietaidd.
Ar 17 Mehefin 1918, cymeradwyodd y Pwyllgor Gweithredol Canolog Rwseg-Gyfan ddelwedd sampl o faner yr RSFSR, a ddatblygwyd ar ran Comisariat Materion Tramor y Bobl yr SFSR Rwsiaidd gan yr artist graffig, Sergey Chekhonin. Roedd y faner yn banel hirsgwar coch, ac yn y gornel uchaf gosodwyd yr arysgrif RSFSR mewn llythrennau aur yn wyddor Gyrileg wedi'u steilio fel ffont hen Slafeg. Gwahanwyd yr arysgrif hon oddi wrth weddill y brethyn ar y ddwy ochr gan streipiau aur yn ffurfio petryal.
Ar 30 Rhagfyr 1922, cyfunodd yr RSFSR â Gweriniaeth Sofietaidd Wcráin, SSR Belarws, a SFSR Traws-Cawcws i ffurfio'r Undeb Sofietaidd. Sefydlwyd baner genedlaethol yr Undeb Sofietaidd ar 18 Ebrill 1924, a ddisgrifir yng Nghyfansoddiad yr Undeb Sofietaidd fel lliain hirsgwar coch neu ysgarlad gyda chymhareb lled i hyd 1:2, gyda chryman aur a morthwyl yn y gornel uchaf wrth ymyl y polyn fflag a seren goch bum pwynt wedi'i fframio ag ymyl aur. Cludwyd y faner hon gan holl longau'r Undeb Sofietaidd a chynrychioliadau diplomyddol o'r Undeb Sofietaidd. Defnyddiwyd y faner goch 1:2, nes ei disodli ym 1954 gyda chynllun cyffredinol y faner Sofietaidd gyda streipen las ar hyd y mast.
Yn groes i'r gred bod baner gwladwriaeth yr Undeb Sofietaidd yn uwch na baner yr RSFSR, roedd defnydd gwirioneddol baner yr Undeb Sofietaidd yn gyfyngedig. Roedd baner yr Undeb Sofietaidd yn Rwsia yn hedfan dros ddau adeilad yn unig, sef un Pwyllgor Gwaith Canolog yr Undeb Sofietaidd a Chyngor Comisariaid y Bobl. Mabwysiadwyd y penderfyniad hwnnw ar 23 Mawrth 1925, gan sefydlu hefyd bod yn rhaid codi baner yr RSFSR yn gyson nid yn unig ar adeiladau'r Pwyllgor Gwaith Canolog a Chyngor Comisariaid y Bobl ond hefyd ar adeiladau'r holl sofietiaid lleol, gan gynnwys pentrefi. sofietiaid a sofietiaid ardal mewn dinasoedd. Ar wyliau, bu'n rhaid codi baner yr RSFSR ar lawer o adeiladau cyhoeddus (fel ysgolion, ysbytai a swyddfeydd y llywodraeth).[1]
Ar 20 Ionawr 1947, canfu Presidium Goruchaf Sofietaidd yr Undeb Sofietaidd fod angen diwygio baneri cenedlaethol y gweriniaethau cynghreiriol fel bod y baneri'n adlewyrchu'r syniad o wladwriaeth yn yr Undeb Sofietaidd yn ogystal â hunaniaeth genedlaethol unigryw'r gweriniaethau. Ar bob un o'r baneri gosodwyd arwyddlun yr Undeb Sofietaidd, cryman a morthwyl gyda seren bum pwynt coch, gan gynnwys addurniadau cenedlaethol a lliwiau newydd.[2] Sefydlwyd baner newydd yr RSFSR ym mis Ionawr 1954: panel hirsgwar coch gyda stribed glas golau ger y polyn yn rhedeg lled llawn y faner. Yng nghornel chwith uchaf y cynfas coch roedd cryman aur a morthwyl ac uwch eu pennau seren goch pum pwynt wedi'i fframio ag ymyl aur. Yn ôl Cyfraith RSFSR 2 Mehefin 1954, cymeradwywyd y faner hon ac mae disgrifiad o'r faner wedi'i gynnwys yn Erthygl 149 o Gyfansoddiad yr RSFSR.[3]
1918–1991: Rhyfel Cartref a'r Undeb Sofietaidd
[golygu | golygu cod]-
Baner Gweriniaeth Sofietaidd Rwsia (1918–37) -
Baner Gweriniaeth Sofietaidd Rwsia (1937–54)
Baner Trilliw adeg yr Ail Ryfel Byd
[golygu | golygu cod]
Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, defnyddiwyd y trilliw gwyn-glas-coch gan gydweithwyr Natsïaidd, y rhan fwyaf ohonynt o grwpiau a dargedwyd gan ormesau'r cyfnod Stalin, gan gynnwys Cristnogion gwrth-gomiwnyddol a gweddillion y Kulaks, a oedd yn gyffredinol yn ystyried y Goresgyniad y Natsïaid fel rhyddhad o Rwsia rhag comiwnyddiaeth i gadw'r grediniaeth wen. Felly, yn y rhyfel, hedfanodd y milwyr a elwir yn Fyddin Ryddhad Rwsia, dan arweiniad Andrey Vlasov, a oedd yn gysylltiedig â'r Almaen yn erbyn yr Undeb Sofietaidd, y faner trilliw, yn ogystal â Baner Sant Andreas, wrth iddynt ymladd yn erbyn y Fyddin Sofietaidd.[4]
Dylanwad ar faneri gwledydd eraill
[golygu | golygu cod]Defnyddir tri lliw baner Rwsia fel y lliwiau Pan-Slafiaidd, ac fe'u defnyddir felly ar faneri nifer o wledydd Slafaidd eraill megis Serbia, Slofenia, Croatia, y Weriniaeth Tsiec a Slofacia. Mae lliwiau baner Rwsia hefyd wedi dylanwadu ar ddyluniad baner Bwlgaria: yr un yw baner Bwlgaria â baner Rwsia ond i faner Bwlgaria ddisodli'r stribedyn glas ag un gwyrdd.
Trafod newid baner yn 2022
[golygu | golygu cod]
Yn sgil Rhyfel Rwsia ar Wcráin yn 2022, gwelwyd dadorchuddio baner newid i Rwsia gan ymgyrchwyr dros Rwsia ddemocrataidd.
Mae'r faner newydd yn hepgor y band goch sydd ar waelod y faner gyfredol, gan adael baner gyda band las lorweddol ar gefndir gwyn - debyg iawn i un baner Belarws annibynnol. Yn ôl cefnogwyr y faner, mae hepgor y fand goch yn hepgor hanes a dyheuadau gwaedlyd a militaraidd Rwsia. Gwelir fel baner bydd, drwy ddiffiniad, yn un wrth Arlywydd Putin.[5]
Postiwyd delwedd y faner newydd gan Kai Katonina sy'n Rwsiad yn byw yn ninas Berlin ar dudalen Facebook ar 28 Chwefror 2022 "heb y streipen goch, waedlyd.” Mae'n ymddangos bod Rwsiaid eraill wedi dod i'r un casgliad o ran dyluniad newydd tua'r un pryd hefyd gan gynnwys cyfrif Twitter dienw, 'Fish Sounds'. Roedd Katonia, a miloedd o Rwsiaid eraill yn y ddinas, yn erbyn y Rhyfel ac am ddangos hynny. I ddechrau, protestiodd ef ag arwydd a oedd yn darllen “Na i ryfel,” ond fe benderfynon nhw’n gyflym fod angen rhyw fath o symbol uno y Rwsiaid a oedd yn gwrthwynebu gweithredoedd eu gwladwriaeth - fel arall byddai’n ymddangos fel petai pob Rwsiaid yn cefnogi’r rhyfeld.
Mae yna sawl rheswm i gael gwared ar y lliw coch ar faner Rwsia, esboniodd yr actifyddion. Y faner newydd arfaethedig: Mae'n cyfeirio at faner gynt Veliky Novgorod, tref a adnabyddir fel “crud democratiaeth Rwseg”; yn debyg i faner protest gwyn-coch-gwyn Belarwseg; yn dod i feddwl yr awyr ac eira; nid yw eisoes yn cael ei ddefnyddio gan wlad arall ac mae'n hawdd i'w hatgynhyrchu.[6] Erbyn Ebrill 2022 roedd Bataliwn filwrol o filwyr Rwsieg wedi ei ffurfio i ymladd yn erbyn lluoedd Rwsia yr Arlywydd Putin gan wneud defnydd o'r faner gwyn-glas-gwyn.[7]
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Flag of Russia yn Britannica.com
- Baner Rwsia ar wefan Flags of the World
| ||||||||||||||
- ↑ Собрание узаконений и распоряжений правительства РСФСР. — 1925, No. 20, цит. по: Вексиллологический справочник по флагам Российской Империи и СССР, Т.1/сост. Соколов В. А. — М.: МГИУ, 2002, ISBN 5-276-00240-1, СС.487–488
- ↑ Центральный Государственный архив Киргизской ССР, ф.1445, оп.3, д.29, л.2, цит. по: Вексиллологический справочник по флагам Российской Империи и СССР, Т.1/сост. Соколов В. А. — М.: МГИУ, 2002, ISBN 5-276-00240-1, СС.399–400
- ↑ Закон РСФСР от 2 июня 1954 г. «О Государственном флаге РСФСР»
- ↑ Kathleen E. Smith: Mythmaking in the New Russia: Politics and Memory During the Yeltsin Era. Cornell University Press, 2002. p. 160
- ↑ "Russians against Putin are waving a new flag without the red stripe to symbolize the removal of blood from the flag". @@davenewworld_2 ar Twitter. 2022-03-26.
- ↑ "A new symbol of Russia's anti-war movement Meduza explains the origins of the white-blue-white flag". Meduza. 2022-03-16.
- ↑ "Reports coming out of Ukraine that the Ukrainian military is forming a unit of Russian POWs (and other "honest, normal Russians") who have "voluntarily crossed over to the side of good."". Twitter @juliaioffe Julia Ioffe. 2022-04-07.