Neidio i'r cynnwys

Defnyddiolaeth

Oddi ar Wicipedia

Damcaniaeth a dysgeidiaeth foesegol yw defnyddiolaeth,[1] llesyddiaeth,[1][2] buddioleg[3] neu iwtilitariaeth[1][4] sy'n haeru taw hapusrwydd pennaf y mwyafrif a ddylai fod yn egwyddor sylfaenol ymddygiad. Mae'n uniaethu daioni â defnyddioldeb ac yn dal taw'r unig weithredoedd cywir yw'r rhai sy'n dwyn y bodlonrwydd neu'r llawenydd mwyaf i'r nifer fwyaf o bobl.

Agwedd ddylanwadol at foeseg normadol yw defnyddiolaeth sy'n ffurf ar ganlyniadaeth; hynny yw, canlyniadau'r weithred sy'n pennu ei foesoldeb.[5] Mae'n wahanol i myfïaeth gan ei fod yn ystyried buddiannau eraill yn ogystal â buddiannau'r hunan, ac yn groes i ddyletswyddeg sy'n barnu moesoldeb heb ystyried canlyniadau. Yn ôl y defnyddiolwr, mae'n bosib i wneud da ar gymhelliad drwg, er nad yw hyn yn rheswm dros geisio gwneud drwg.[6]

Dirnedir safbwyntiau rhag-iwtilitaraidd ers athroniaeth yr Henfyd, megis moeseg Epiciwraidd, ond yn y 19eg ganrif daeth mynegiant llawn yr athrawiaeth a'i diffiniad am y tro cyntaf. Jeremy Bentham a John Stuart Mill a osododd sail i ddefnyddiolaeth glasurol gyda'u pwyslais ar eithafu'r hyn sy'n dda ar gyfer y nifer fwyaf o bobl.[5]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1.0 1.1 1.2 Geiriadur yr Academi, [utilitarianism].
  2.  llesyddiaeth. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 4 Mawrth 2016.
  3.  buddioleg. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 4 Mawrth 2016.
  4.  iwtilitariaeth. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 4 Mawrth 2016.
  5. 5.0 5.1 (Saesneg) The History of Utilitarianism. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Prifysgol Stanford. Adalwyd ar 4 Mawrth 2016.
  6. (Saesneg) utilitarianism. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 4 Mawrth 2016.

Darllen pellach

[golygu | golygu cod]
  • Matti Häyry, Liberal Utilitarianism and Applied Ethics (Llundain: Routledge, 1994).
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy