Gwrthryfel India 1857
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | rhyfel, gwrthryfel  |
|---|---|
| Dyddiad | 1857 |
| Dechreuwyd | 10 Mai 1857 |
| Daeth i ben | 20 Mehefin 1858 |
| Lleoliad | Company rule in India |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Dechreuodd Gwrthryfel India 1857 ar 10 Mai 1857, pan wrthododd milwyr brodorol y British East India Company ym Meerut ufuddhau i'w swyddogion. Datblygodd yn wrthryfel ar draws rhan helaeth o ogledd a chanolbarth India, gyda'r ymladd yn bennaf yn y tiriogaethau sydd yn awr yn daleithiau Uttar Pradesh, Uttarakhand a gogledd Madhya Pradesh.
Am gyfnod roedd rheolaeth Brydeinig dros India yn y fantol. Cipiodd y gwrthryfelwyr ddinas Delhi, lle cyhoeddwyd yr ymerawdwr Mughal Bahadur Shah Zafar, yn Ymerawdwr Hindustan. Yn raddol gyda dyfodiad rhagor o filwyr Prydeinig gorchfygwyd y gwrthryfelwyr. Adenillwyd Delhi ym mis Medi 1857, ond parhaodd yr ymladd am fisoedd wedyn; dim ond ar 20 Mehefin 1858 y cipiwyd Gwalior.
Dilynwyd y gwrthryfel dan y dial Prydeinig a elwir yn "Wynt y Diafol", gyda nifer fawr o'r gwrthryfelwyr yn cael eu dienyddio. Alltudiwyd Bahadur Shah i Rangoon lle bu farw ychydig o flynyddoedd yn ddiweddarach; ef oedd yr olaf o'r ymerodron Mughal.