Leiden
 | |
 | |
| Math | bwrdeistref yn yr Iseldiroedd, dinas, man gyda statws tref, llefydd gyda phoblogaeth dynol yn yr Iseldiroedd  |
|---|---|
| Poblogaeth | 124,093 |
| Pennaeth llywodraeth | Henri Lenferink |
| Gefeilldref/i | Krefeld, Rhydychen, Toruń |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Zuid-Holland |
| Gwlad |  Yr Iseldiroedd |
| Arwynebedd | 23.16 km² |
| Uwch y môr | 0 metr |
| Gerllaw | Zijl, Oude Rijn, Nieuwe Rijn, Rijnsburgersingel, Camlas Rhine–Schie, Witte Singel, Oude Singel, Rapenburg, Zoeterwoudsesingel, Morssingel, Vliet, Zijlsingel, Herengracht |
| Yn ffinio gyda | Teylingen, Leiderdorp, Katwijk, Wassenaar, Zoeterwoude, Oegstgeest, Leidschendam-Voorburg, Voorschoten |
| Cyfesurynnau | 52.16°N 4.49°E |
| Cod post | 2300–2334 |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | mayor of Leiden |
| Pennaeth y Llywodraeth | Henri Lenferink |
 | |
Mae Leiden (
ynganiad Iseldireg ) yn ddinas hanesyddol yn yr Iseldiroedd, 15 km i'r gogledd o Den Haag a 40 km i'r de-orllewin o Amsterdam. Mae Afon Oude Rijn ("Hen Afon Rhine") yn llifo trwy'r dref.
Hanes
[golygu | golygu cod]Rhoddwyd y dref dan warchae gan y Sbaenwyr yn 1572 ond codwyd y gwarchae yn y flwyddyn ganlynol trwy'r dull anghyffredin o orlifio'r tir o'i chwmpas â dyfroedd Afon Oude Rijn. Bu i'r gwarchae ei godi ar 3 Hydref a nawr mae dathliad mawr yn y ddinas ar y dyddiad hon i ddathlu y milwyr Iseldireg yn cyrraedd. Y bwyd cyntaf cafodd y dinasyddion gan y milwyr oedd bara gwyn ac y pysgodyn penwaig a fellu byddant yn bwyta hyn ar y 3ydd o Hydref.
Y brifysgol
[golygu | golygu cod]Mae Leiden yn enwog am ei brifysgol, a sefydlwyd yn 1575, oedd ar un adeg yn un o ganolfannau dysg pwysicaf Ewrop. Ymhlith ei myfyrwyr enwog gellid enwi'r nofelydd Henry Fielding. Cafodd o ei syfedlu gan William o Orange fel rhodd i'r ddinas am eu gwrthwynebiad i'r Sbaenwyr tair mlynedd ynghynt.
Pobl o Leiden
[golygu | golygu cod]- Daniel Heinsius, ysgolhaig
- Jan Steen, arlunydd
- Nina Foch, actores
