Marianne Moore

Marianne Moore
Ganwyd	15 Tachwedd 1887  Kirkwood
Bu farw	5 Chwefror 1972  Dinas Efrog Newydd
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America
Alma mater	Coleg Bryn Mawr
Galwedigaeth	bardd, llenor, awdur ysgrifau, cyfieithydd, beirniad llenyddol
Cyflogwr	New York Public Library
Plaid Wleidyddol	plaid Weriniaethol
Mam	Mary Warner Moore
Gwobr/au	Cymrodoriaeth Guggenheim, Gwobr Bollingen, Gwobr Pulitzer am Farddoniaeth, Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America, Cymrodoriaeth Academi Beirdd America, Shelley Memorial Award, Gwobr Cenedlaethol y Llyfr

Awdures Americanaidd oedd Marianne Moore (15 Tachwedd 1887 - 5 Chwefror 1972) sy'n cael ei hystyried yn bennaf nodigedig am ei gwaith fel bardd, awdur ysgrifau a chyfieithydd. Mae doniolwch ac eironi'n nadreddu drwy ei cherddi. Bu'n aelod o Blaid Weriniaethol.

Fe'i ganed yn Kirkwood, Missouri ar 15 Tachwedd 1887, bu farw yn Ninas Efrog Newydd ac yno y'i claddwyd ym Mynwent Evergreen.

Magwareth

Ganwyd Moore yn Kirkwood, Missouri, yn nhŷ-capel yr Eglwys Bresbyteraidd lle roedd ei thaid mamol, John Riddle Warner, yn weinidog. Dioddefodd ei thad, John Milton Moore, peiriannydd a dyfeisiwr, gyfnod seicotig, ac o ganlyniad roedd ei rhieni wedi gwahanu cyn iddi gael ei geni. Ni chyfarfu Moore a'i thad erioed. Cafodd ei mab hynaf, John Warner Moore, ei magu gan eu mam, Mary Warner Moore. Ysgrifennodd y teulu lythyrau swmpus at ei gilydd drwy gydol eu hoes, yn aml gan gyfeirio at ei gilydd gyda llysenwau chwareus a thrwy iaith breifat.

Fel ei mam a'i brawd hŷn, arhosodd Moore yn Gristion ymroddedig, a ddylanwadwyd arni'n gryf gan ei thad-cu; trodd at ei ffydd Gristnogol yn aml, yn enwedig mewn cyfyngder a themtasiwn; mae ei cherddi yn aml yn delio â themâu cryfder ac adfyd.

Ar ôl i'w thaid farw yn 1894, arhosodd y tri gyda pherthnasau ger Pittsburgh am ddwy flynedd, ac yna symudodd i Carlisle, Pennsylvania, lle cyflogwyd ei mam yn dysgu Saesneg mewn ysgol ferched breifat.

Coleg Bryn Mawr

Ymunodd Moore â Choleg Bryn Mawr ym 1905 yn nhalaith Pennsylvania, coleg i ferched a gaiff ei ddisgrifio fel "coleg y celfyddydau rhyddfrydol". Graddiodd yn 1909 mewn hanes, economeg a gwyddoniaeth wleidyddol. Ymhlith ei chyfoedion yn ystod ei gyntaf roedd Hilda "H.D." Doolittle. Ym Mryn Mawr, dechreuodd Moore ysgrifennu straeon byrion a cherddi ar gyfer Tipyn O Bob, cylchgrawn llenyddol y coleg, a phenderfynodd ddod yn awdur. Ar ôl graddio, gweithiodd yn fyr yn Melvil Dewey's Lake Placid Club, ac yna dysgodd bynciau busnes yn Ysgol Ddiwydiannol Indiaidd, Carlisle o 1911 i 1914.

Y bardd

Ymddangosodd cerddi Moore, fel cyhoeddiad proffesiynol, yn gyntaf dan y teitl, The Egoist a Poetry, yng ngwanwyn 1915.

Ym 1916, symudodd Moore gyda'i mam i Chatham, New Jersey, o fewn taith hwylus i Manhattan. Ddwy flynedd yn ddiweddarach, symudodd y ddwy i Greenwich Village, Dinas Efrog Newydd, lle roedd Moore yn cymdeithasu â nifer o artistiaid avant-garde, yn enwedig y rhai sy'n gysylltiedig â'r cylchgrawn Other. Cafodd y cerddi arloesol yr oedd yn eu hysgrifennu bryd hynny ganmoliaeth uchel gan Ezra Pound, William Carlos Williams, H.D, T. S. Eliot, ac yn ddiweddarach, Wallace Stevens.

Aelodaeth

Bu'n aelod o Academi Celf a Gwyddoniaeth America am rai blynyddoedd.

Anrhydeddau

• Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Cymrodoriaeth Guggenheim (1945), Gwobr Bollingen (1951), Gwobr Pulitzer am Farddoniaeth (1952), Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America (1962), Cymrodoriaeth Academi Beirdd America (1965), Shelley Memorial Award (1941), Gwobr Cenedlaethol y Llyfr (1952) .