EHU eta Euskaltzaindia 1. Argumentu-egitura eta theta-rolak Chomskyren (1981) ereduan eta hortik ... more EHU eta Euskaltzaindia 1. Argumentu-egitura eta theta-rolak Chomskyren (1981) ereduan eta hortik aurrera landutako proposamenetan oinarriturik, morfologian, hitz eratuak (bai eratorriak eta bai elkartuak) aztertzean ere baliatu dira argumentu-egitura eta theta-rol kontzeptuak. lrudikapen lexiko-sintaktikoak edo argumentu egiturak, aditzaren balentziaren berri ematen du, bai eta argumentu hauen hierarkia-antolamendua ere (oro har, goren dagoen argumentuak subjektuaren funtzioa hartuko du, eta beheren dagoenak, objektuarena).! Hizkuntzalariek modu bat baino gehiago proposatu dute aditzaren argumentu-egitura hiztegian jasotzeko (Spencer 1991, Artiagoitia 2000). Aukera desberdinen arteko balioespenetan sartu gabe, Williams-en (1981) bidea hautatuko dugu, argumentu-egituraren barruan emanaz theta-rolak ere. Egia da berez argumentu egiturak ez duela ematen aditzen edo hauen argumentuen informazio lexiko-semantikorik, baina informazio hau ELK edo egitura lexiko-kontzeptualetik proiektatzen da, hatsarre orokorren bidez (
Euskera: Euskaltzaindiaren lan eta agiriak = Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca = Travaux et actes de l'Academie de la Langue basque, 2012
International Journal of Lexicography, May 17, 2018
‘Purism’ can characterise attitudes about a wide range of linguistic phenomena, but the most comm... more ‘Purism’ can characterise attitudes about a wide range of linguistic phenomena, but the most common forms of linguistic purism are those concerned with the lexicon. When standardisation of language is at issue, questions of purism are unavoidable. Are processes of standardisation necessarily motivated by puristic attitudes? Or is purism a consequence of standardisation? In this paper we consider lexical purism in the standardisation of Basque, a minoritised European language. We offer a rough periodisation of Basque lexicography through the lens of puristic attitudes towards the lexicon in terms of the classifi`cation by Thomas (1991). In 18th, 19th, and early 20th century Basque lexicography and terminology we find mostly playfulness, elitism and xenophobia as the salient characteristics of the puristic choices for the standard variety and for terminology modernisation. In the latter 20th century, we find a shift to reformist purism. We examine puristic proposals for loanword replacement from the different periods, and we measure their success in contrast to their borrowed counterparts using frequency data extracted from large text corpora.
and case suffixes; the influence of 'argument structures' and 'thematic papers' on verb classific... more and case suffixes; the influence of 'argument structures' and 'thematic papers' on verb classification and derivation; distinguishing between syntactic structure and information structure, among other things. In fact, the way in which morphological and syntactic language system descriptions have changed greatly since the sixteenth and seventeenth centuries depending on the concepts and formalizations available to grammarians during each period.
Azurmendik euskararen batasunari pauso bakoitzean egindako ekarpena aztertzen da: eredua hautatze... more Azurmendik euskararen batasunari pauso bakoitzean egindako ekarpena aztertzen da: eredua hautatzean, kodifikazioan, inplementazioan eta elaborazioan.
Oihenartek euskaraz idatzirik utzi zigun ondaretik-hots, Atsotitzak eta Gaztaroko neurtitzak-, id... more Oihenartek euskaraz idatzirik utzi zigun ondaretik-hots, Atsotitzak eta Gaztaroko neurtitzak-, idazle xuberotarrak zer-nolako hitzak sortu zituen aztertzekotan, egokiago dirudi bigarren sailekoei, Oihenarten poemei heltzea. Izan ere hor aurkituko ditugu bere-bereak dituen hitz elkartu eta eratorriak; Mitxelenak esan zuen bezala, «Oihenarten egiazko umeei lotu bear, berak sortuei alegia, ez auzoan bilduei. Sortu ta utzi zizkigunak, euskaldunen ondasu nari bere baitatik erantsi zizkion aleak [...] bere neurtitzak dira» 1. Beste baterako geratuko da atsotitzetako hizkeraren, lexiko-sorkuntzaren azterketa. Interesga rria izan daiteke, dena den, biok konparatzea. Lehenak, hizkuntza lantzeko ahalegin dezentekoa egin zuen poetaren emaitza ageri digu; bigarrenak, herriak, halako helbururik gabe, barne-gramatika horretako erregelez baliatuz sortuak erakutsiko lizkiguke. Ba ote desberdintasunik? Eta hala balitz, zenbaterainokoa da aldea? Beste ekinaldi batean eman beharko zaie galdera horiei erantzuna. Oihenarten neurtitzetako lexiko-sorkuntza aztertzeko, berriz, bi atal nagusi bereiziko ditugu, ohizkoa denez hitz elkartuei eta eratorriei sail bana eskainiaz. Bestalde, egingo ditudan ohar eta iruzkinek bi xede dituzte, sinkronikoa bata, diakronikoa bestea: Oihenarten lexiko-sorkuntza sistema modura jaso nahi dut, XVII. mendeko zubereraren lekuko, eta, aldi berean, lau mendetan zehar aldaketarik izan den eta gaurko lexiko-auzietan Oihenartek argirik eman ote dezakeen ikusi.
Egun on guztioi. Denok dakigunez, "Euskalgintza XXI. mendeari buruz" gai duen Biltzar hau, berezi... more Egun on guztioi. Denok dakigunez, "Euskalgintza XXI. mendeari buruz" gai duen Biltzar hau, bereziki lehen hiru egunok, Euskaltzaindiaren sortzaile izan ziren bi euskaltzain erraldoiren, Azkueren eta Urkixoren omenez antolatu da; eta hemen hiztegigintzaz zerbait esatea agindu didate. Gaia batetik eta omenduak bestetik kontuan hartuaz, berehala nabarmentzen da hiztegigintza gaiei dagokienez, ezin hobeto uztartzen direla Azkueren eta Urkixoren lana, euskararen normalkuntzarekin eta euskara XXI. menderako prestatzearekin. Izan ere, bi euskaltzale handien lana uztartzea izan da, nire iritziz, euskal lexikoaren normalkuntzan egin den oinarrizko lana, Mitxelenaren Orotariko Euskal Hiztegiak dagoeneko iragartzen zuena. Hitz batean, aipatu ditudan ardatz horiek, aukera ematen didate azaltzeko zein gogoeta-modu egin zen hiztegiauzietan joan den mendean zehar eta non gauden mende berriaren hasieran. Egin berri dudan baieztapena hobeto ulertuko duzue astiroago ikusten badugu zer egin zuen Azkuek, zer Urkixok eta zein irizpide izan ditugun gidari hiztegigintza kontuetan batasunaren historian.
Euskera: Euskaltzaindiaren lan eta agiriak = Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca = Travaux et actes de l'Academie de la Langue basque, 1992
... Euskal morfologiaren historia. Información General. Autores: Miren Azkarate, Patxi Altuna; Ed... more ... Euskal morfologiaren historia. Información General. Autores: Miren Azkarate, Patxi Altuna; Editores: Donostia : Elkarlanean, 2001; Año de publicación: 2001; País: España; Idioma: Euskera; ISBN : 84-8331-770-2. Otros catálogos. ...
Sobre los compuestos de tipo sustantivo + sust/adj deverbal en euskera MlREN AZKARATE UPV/EHU ~IR... more Sobre los compuestos de tipo sustantivo + sust/adj deverbal en euskera MlREN AZKARATE UPV/EHU ~IREK AZKARATE (1) a. entzun ~ entzule 'air' ~ 'oyente' b. ikus(i)l ~ ikusle ver ~'veedor' (lit.) c. irakats(i) ~ irakasle 2 ensefiar ~'ensefiante' (profesor) d. irakurr(i) ~ irakurle 'leer' ~ 'lector' e. idatz(i) ~ idazle 'escribir' ~ 'escritor' f. irabaz(i) ~ irabazle 'ganar' ~ 'ganador' Otro dato a tener en cuenta serfa el numero de sflabas de la base verbal: un verbo como hez(i) , monosfiabo, no forma el correspondienre agente segtin Ie corresponderfa en hezle, sino en hezitzaile 'educador', manteniendo la forma participial como base y afiadiendo el sutljO agenre mas "largo". 2. El resto de las bases verbales, incluso aquellas terminadas en sibilante 0 vibrante pero cuyo participio pasado se forma mediante el morfema-tu, reciben el sufijo-tzaile. 3 (2) a. har(tu) ~ hartzaile 'recibir' ~ 'el que recibe' b. jaso 4 ~ jasotzaile 'levantar' ~ 'levantador' (lit.) c. garbi(tu) ~ garbitzaile 'limpiar' ~ 'el que limpia' d. erabaki ~ erabakitzaile 'decidir' ~ 'el que decide' e. erabil(i) ~ erabiltzaile 'utilizar' ~ 'usuario' (el que utiliza) f. antola(tu) ~ antolatzaile , organizar' ~ 'organizador' g. bikoiztu ~ bikoiztale 5 'doblar' ~ 'doblador' (de cine)
Este libro es fruto del trabajo de miembros de cuatro equipos investigadores. Tras el capítulo in... more Este libro es fruto del trabajo de miembros de cuatro equipos investigadores. Tras el capítulo introductorio, firmado por las cuatro investigadoras responsables, se trata sobre la descripción de los afijos en los ámbitos lingüísticos catalán, castellano y vasco. Las conclusiones ...
Anuario del Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo: International journal of basque linguistics and philology, 1983
Nota de la red. El texto de los Refranes de Sauguis aparece repetido en este numero (cf., supra, ... more Nota de la red. El texto de los Refranes de Sauguis aparece repetido en este numero (cf., supra, page 173 ss.), y no por inadvertencia. Las dificultades en la constituci6n del texto (yen su tra-ducci6n) son tantas que se, ha considerado que dos intentos pueden muy bien aparecer uno junto-a otro. ,Desgraciadamente, no fal.. taran dudas mientras el ros. usado por Urquijo no vuelva a aparecer. (1) Los datos estan recogidos del Pr610go que hace Urquijo a la eclicion de los refranes en RIEV 11, 676-706. ' 269 ZALGIZEN ERREFRAUEN HIZTEGI£!\, AURKEZPENA. Donostia.ko E.U.T.G.eko FilolQgia E.rromanikoko hirugarren kurt soko ikasle (aIde batek 1974~5 •ikasturtean egindako mintegiaren ondorioa da lantxo hau.
EHU eta Euskaltzaindia 1. Argumentu-egitura eta theta-rolak Chomskyren (1981) ereduan eta hortik ... more EHU eta Euskaltzaindia 1. Argumentu-egitura eta theta-rolak Chomskyren (1981) ereduan eta hortik aurrera landutako proposamenetan oinarriturik, morfologian, hitz eratuak (bai eratorriak eta bai elkartuak) aztertzean ere baliatu dira argumentu-egitura eta theta-rol kontzeptuak. lrudikapen lexiko-sintaktikoak edo argumentu egiturak, aditzaren balentziaren berri ematen du, bai eta argumentu hauen hierarkia-antolamendua ere (oro har, goren dagoen argumentuak subjektuaren funtzioa hartuko du, eta beheren dagoenak, objektuarena).! Hizkuntzalariek modu bat baino gehiago proposatu dute aditzaren argumentu-egitura hiztegian jasotzeko (Spencer 1991, Artiagoitia 2000). Aukera desberdinen arteko balioespenetan sartu gabe, Williams-en (1981) bidea hautatuko dugu, argumentu-egituraren barruan emanaz theta-rolak ere. Egia da berez argumentu egiturak ez duela ematen aditzen edo hauen argumentuen informazio lexiko-semantikorik, baina informazio hau ELK edo egitura lexiko-kontzeptualetik proiektatzen da, hatsarre orokorren bidez (
Euskera: Euskaltzaindiaren lan eta agiriak = Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca = Travaux et actes de l'Academie de la Langue basque, 2012
International Journal of Lexicography, May 17, 2018
‘Purism’ can characterise attitudes about a wide range of linguistic phenomena, but the most comm... more ‘Purism’ can characterise attitudes about a wide range of linguistic phenomena, but the most common forms of linguistic purism are those concerned with the lexicon. When standardisation of language is at issue, questions of purism are unavoidable. Are processes of standardisation necessarily motivated by puristic attitudes? Or is purism a consequence of standardisation? In this paper we consider lexical purism in the standardisation of Basque, a minoritised European language. We offer a rough periodisation of Basque lexicography through the lens of puristic attitudes towards the lexicon in terms of the classifi`cation by Thomas (1991). In 18th, 19th, and early 20th century Basque lexicography and terminology we find mostly playfulness, elitism and xenophobia as the salient characteristics of the puristic choices for the standard variety and for terminology modernisation. In the latter 20th century, we find a shift to reformist purism. We examine puristic proposals for loanword replacement from the different periods, and we measure their success in contrast to their borrowed counterparts using frequency data extracted from large text corpora.
and case suffixes; the influence of 'argument structures' and 'thematic papers' on verb classific... more and case suffixes; the influence of 'argument structures' and 'thematic papers' on verb classification and derivation; distinguishing between syntactic structure and information structure, among other things. In fact, the way in which morphological and syntactic language system descriptions have changed greatly since the sixteenth and seventeenth centuries depending on the concepts and formalizations available to grammarians during each period.
Azurmendik euskararen batasunari pauso bakoitzean egindako ekarpena aztertzen da: eredua hautatze... more Azurmendik euskararen batasunari pauso bakoitzean egindako ekarpena aztertzen da: eredua hautatzean, kodifikazioan, inplementazioan eta elaborazioan.
Oihenartek euskaraz idatzirik utzi zigun ondaretik-hots, Atsotitzak eta Gaztaroko neurtitzak-, id... more Oihenartek euskaraz idatzirik utzi zigun ondaretik-hots, Atsotitzak eta Gaztaroko neurtitzak-, idazle xuberotarrak zer-nolako hitzak sortu zituen aztertzekotan, egokiago dirudi bigarren sailekoei, Oihenarten poemei heltzea. Izan ere hor aurkituko ditugu bere-bereak dituen hitz elkartu eta eratorriak; Mitxelenak esan zuen bezala, «Oihenarten egiazko umeei lotu bear, berak sortuei alegia, ez auzoan bilduei. Sortu ta utzi zizkigunak, euskaldunen ondasu nari bere baitatik erantsi zizkion aleak [...] bere neurtitzak dira» 1. Beste baterako geratuko da atsotitzetako hizkeraren, lexiko-sorkuntzaren azterketa. Interesga rria izan daiteke, dena den, biok konparatzea. Lehenak, hizkuntza lantzeko ahalegin dezentekoa egin zuen poetaren emaitza ageri digu; bigarrenak, herriak, halako helbururik gabe, barne-gramatika horretako erregelez baliatuz sortuak erakutsiko lizkiguke. Ba ote desberdintasunik? Eta hala balitz, zenbaterainokoa da aldea? Beste ekinaldi batean eman beharko zaie galdera horiei erantzuna. Oihenarten neurtitzetako lexiko-sorkuntza aztertzeko, berriz, bi atal nagusi bereiziko ditugu, ohizkoa denez hitz elkartuei eta eratorriei sail bana eskainiaz. Bestalde, egingo ditudan ohar eta iruzkinek bi xede dituzte, sinkronikoa bata, diakronikoa bestea: Oihenarten lexiko-sorkuntza sistema modura jaso nahi dut, XVII. mendeko zubereraren lekuko, eta, aldi berean, lau mendetan zehar aldaketarik izan den eta gaurko lexiko-auzietan Oihenartek argirik eman ote dezakeen ikusi.
Egun on guztioi. Denok dakigunez, "Euskalgintza XXI. mendeari buruz" gai duen Biltzar hau, berezi... more Egun on guztioi. Denok dakigunez, "Euskalgintza XXI. mendeari buruz" gai duen Biltzar hau, bereziki lehen hiru egunok, Euskaltzaindiaren sortzaile izan ziren bi euskaltzain erraldoiren, Azkueren eta Urkixoren omenez antolatu da; eta hemen hiztegigintzaz zerbait esatea agindu didate. Gaia batetik eta omenduak bestetik kontuan hartuaz, berehala nabarmentzen da hiztegigintza gaiei dagokienez, ezin hobeto uztartzen direla Azkueren eta Urkixoren lana, euskararen normalkuntzarekin eta euskara XXI. menderako prestatzearekin. Izan ere, bi euskaltzale handien lana uztartzea izan da, nire iritziz, euskal lexikoaren normalkuntzan egin den oinarrizko lana, Mitxelenaren Orotariko Euskal Hiztegiak dagoeneko iragartzen zuena. Hitz batean, aipatu ditudan ardatz horiek, aukera ematen didate azaltzeko zein gogoeta-modu egin zen hiztegiauzietan joan den mendean zehar eta non gauden mende berriaren hasieran. Egin berri dudan baieztapena hobeto ulertuko duzue astiroago ikusten badugu zer egin zuen Azkuek, zer Urkixok eta zein irizpide izan ditugun gidari hiztegigintza kontuetan batasunaren historian.
Euskera: Euskaltzaindiaren lan eta agiriak = Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca = Travaux et actes de l'Academie de la Langue basque, 1992
... Euskal morfologiaren historia. Información General. Autores: Miren Azkarate, Patxi Altuna; Ed... more ... Euskal morfologiaren historia. Información General. Autores: Miren Azkarate, Patxi Altuna; Editores: Donostia : Elkarlanean, 2001; Año de publicación: 2001; País: España; Idioma: Euskera; ISBN : 84-8331-770-2. Otros catálogos. ...
Sobre los compuestos de tipo sustantivo + sust/adj deverbal en euskera MlREN AZKARATE UPV/EHU ~IR... more Sobre los compuestos de tipo sustantivo + sust/adj deverbal en euskera MlREN AZKARATE UPV/EHU ~IREK AZKARATE (1) a. entzun ~ entzule 'air' ~ 'oyente' b. ikus(i)l ~ ikusle ver ~'veedor' (lit.) c. irakats(i) ~ irakasle 2 ensefiar ~'ensefiante' (profesor) d. irakurr(i) ~ irakurle 'leer' ~ 'lector' e. idatz(i) ~ idazle 'escribir' ~ 'escritor' f. irabaz(i) ~ irabazle 'ganar' ~ 'ganador' Otro dato a tener en cuenta serfa el numero de sflabas de la base verbal: un verbo como hez(i) , monosfiabo, no forma el correspondienre agente segtin Ie corresponderfa en hezle, sino en hezitzaile 'educador', manteniendo la forma participial como base y afiadiendo el sutljO agenre mas "largo". 2. El resto de las bases verbales, incluso aquellas terminadas en sibilante 0 vibrante pero cuyo participio pasado se forma mediante el morfema-tu, reciben el sufijo-tzaile. 3 (2) a. har(tu) ~ hartzaile 'recibir' ~ 'el que recibe' b. jaso 4 ~ jasotzaile 'levantar' ~ 'levantador' (lit.) c. garbi(tu) ~ garbitzaile 'limpiar' ~ 'el que limpia' d. erabaki ~ erabakitzaile 'decidir' ~ 'el que decide' e. erabil(i) ~ erabiltzaile 'utilizar' ~ 'usuario' (el que utiliza) f. antola(tu) ~ antolatzaile , organizar' ~ 'organizador' g. bikoiztu ~ bikoiztale 5 'doblar' ~ 'doblador' (de cine)
Este libro es fruto del trabajo de miembros de cuatro equipos investigadores. Tras el capítulo in... more Este libro es fruto del trabajo de miembros de cuatro equipos investigadores. Tras el capítulo introductorio, firmado por las cuatro investigadoras responsables, se trata sobre la descripción de los afijos en los ámbitos lingüísticos catalán, castellano y vasco. Las conclusiones ...
Anuario del Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo: International journal of basque linguistics and philology, 1983
Nota de la red. El texto de los Refranes de Sauguis aparece repetido en este numero (cf., supra, ... more Nota de la red. El texto de los Refranes de Sauguis aparece repetido en este numero (cf., supra, page 173 ss.), y no por inadvertencia. Las dificultades en la constituci6n del texto (yen su tra-ducci6n) son tantas que se, ha considerado que dos intentos pueden muy bien aparecer uno junto-a otro. ,Desgraciadamente, no fal.. taran dudas mientras el ros. usado por Urquijo no vuelva a aparecer. (1) Los datos estan recogidos del Pr610go que hace Urquijo a la eclicion de los refranes en RIEV 11, 676-706. ' 269 ZALGIZEN ERREFRAUEN HIZTEGI£!\, AURKEZPENA. Donostia.ko E.U.T.G.eko FilolQgia E.rromanikoko hirugarren kurt soko ikasle (aIde batek 1974~5 •ikasturtean egindako mintegiaren ondorioa da lantxo hau.
Uploads
Papers by Miren Azkarate