Λοβοτομή
Λοβοτομή (από τα λοβός + τομή, δηλ. κοπή του λοβού) ονομάζεται η χειρουργική διαδικασία κατά την οποία καταστρέφονται τμήματα του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου σε άτομα με διανοητικές διαταραχές ή ψυχικές ασθένειες, με σκοπό την εξάλειψη των συμπτωμάτων τους.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρχική ιδέα της λοβοτομής εμφανίστηκε το 1890, και προήλθε από το Γερμανό γιατρό Γκόλτζ, επινοητή του όρου "ψυχεπέμβαση", ο οποίος παρατήρησε πως όταν αφαιρούνταν τμήματα του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου των άγριων σκυλιών, αυτά ηρεμούσαν.[1]
Η ιδέα της λοβοτομής, με το όνομα λευκοτομή (από τα λευκός + τομή, δηλ. κοπή της λευκής ουσίας του εγκεφάλου), εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε δύο ανθρώπους το 1892 στην Ελβετία, από τον δρ. Gottlieb Burckhardt. Οι άνθρωποι πέθαναν, με αποτέλεσμα η ιδέα να εγκαταλειφθεί.[2]
Ωστόσο, την επέμβαση πραγματοποίησε ο Πορτογάλος νευρολόγος Αντόνιο Μονίζ, σε τουλάχιστον 40 άτομα.[3] Η μέθοδος που εφάρμοσε περιλάμβανε το άνοιγμα τρύπας στο κρανίο του ασθενούς, και την έγχυση αιθυλικής αλκοόλης (οινοπνεύματος) στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, πράγμα που κατέστρεφε το τμήμα αυτό.[4] Το 1949, ο Μονίζ βραβεύθηκε με βραβείο Νόμπελ για την επίτευξη της λοβοτομής, με το όνομα λευκοτομή.[5]
Το 1936, ο Αμερικανός νευρολόγος Γουόλτερ Τζάκσον Φρήμαν ΙΙ εφάρμοσε μία τροποποιημένη μορφή της λοβοτομής, με το όνομα "προμετωπιαία λοβοτομή". Ανακάλυψε ότι η πρόσβαση στο μετωπιαίο φλοιό μέσω της οφθαλμική κόγχης δεν ήταν εφικτή, έτσι, εφάρμοσε επεμβάσεις πάνω από το βολβό του ματιού. Μία άλλη του μέθοδος, ήταν η εκτέλεση του τρυπανισμού από την περιοχή του αφτιού, με απότομο χτύπημα του τρυπανιού με ένα μικρό σφυρί στο μετωπιαίο φλοιό.[4]
Γνωστές υποθέσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ρόζμαρι Κένεντι, αδερφή του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι, η οποία υπέστη λοβοτομή το 1941, γεγονός που την κατέστησε ανίκανη για το υπόλοιπο της ζωής της.[6]
- Χάουαρντ Ντάλλυ, συγγραφέας της αυτοβιογραφίας του, στην ανακάλυψη της τελευταίας περιόδου της ζωής του, όταν έμαθε ότι υπέστη λοβοτομή στην ηλικία των 12 ετών.[7]
- Τζάνετ Φρέιμ, Νεοζηλανδή συγγραφέας και ποιήτρια, που έλαβε βραβείο λογοτεχνίας το 1951, μία μέρα πριν από μια προγραμματισμένη λοβοτομή, η οποία τελικά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.[8]
- Γιόσεφ Χασίντ, Πολωνός βιολονίστας και συνθέτης, στον οποίο διαγνώσθηκε σχιζοφρένεια και πέθανε στην ηλικία των 26 ετών, μετά από λοβοτομή.[9]
- Σίγκριντ Ιερτέν, Σουηδή μοντέρνα ζωγράφος, που απεβίωσε το 1948, μετά από λοβοτομή.[10]
- Ρόουζ Ουίλιαμς, αδερφή του Τένεσι Ουίλιαμς, Αμερικανού συγγραφέα θεατρικών έργων, η οποία υπέστη λοβοτομή, που την άφησε ανίκανη για πάντα. Ο Ουίλιαμς δήλωσε ότι, σε συγκεκριμένα έργα του, εμπνεύστηκε χαρακτήρες και μοτίβα από τη Ρόουζ.[11]
- Συχνά αναφέρεται ότι, όταν το 1848 μία σιδερένια βέργα πέρασε κατά λάθος μέσα από το κεφάλι του Φινέας Κέιτζ, αυτό προκάλεσε μία "τυχαία λοβοτομή", ή ότι το γεγονός αυτό ενέπνευσε την ανάπτυξη της χειρουργικής λοβοτομής, έναν αιώνα αργότερα.
- Το 2011, ο Daniel Nijensohna, Αργεντινός νευροχειρουργός του Γέιλ, μελέτησε ακτινογραφίες της Εβίτα Περόν, και κατέληξε ότι η ηθοποιός είχε υποστεί λοβοτομή, ως θεραπεία του πόνου και του άγχους τους τελευταίους μήνες της ζωής της.[12]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Λοβοτομή: μια παράλογη επέμβαση στον εγκέφαλο». www.greek-health.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΣΙΝΑΝΗ. «Τι ήταν η επέμβαση της λοβοτομής». Onmed.gr. http://www.onmed.gr/ygeia-psyhikh/story/323643/ti-itan-i-epemvasi-tis-lovotomis. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ «Σαν σήμερα γίνεται η πρώτη λοβοτομή στην ιστορία-». LiFO. http://www.lifo.gr/team/sansimera/52921. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ 4,0 4,1 «Τι είναι η λοβοτομή». Medinova. 2014-02-26. http://www.medinova.gr/ti-einai-i-lovotomi/. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ Naftemporiki (2015-07-10). «Όταν η λοβοτομή και ο «πατέρας» των χημικών όπλων βραβεύονταν με Νόμπελ». naftemporiki.gr. http://www.naftemporiki.gr/story/1013106/otan-i-lobotomi-kai-o-pateras-ton-ximikon-oplon-brabeuontan-me-nompel. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ Feldman, Burton (3 Οκτωβρίου 2001). The Nobel Prize: A History of Genius, Controversy, and Prestige. Arcade Publishing. ISBN 9781559705929.
- ↑ Day, Elizabeth (2008-01-13). «He was bad, so they put an ice pick in his brain...» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. http://www.guardian.co.uk/science/2008/jan/13/neuroscience.medicalscience. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ Martin, Douglas (2004-01-30). «Janet Frame, 79, Writer Who Explored Madness». The New York Times. ISSN 0362-4331. http://www.nytimes.com/2004/01/30/books/janet-frame-79-writer-who-explored-madness.html. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ «Music's boy wonder: Composer, conductor, singer... and he's only» (στα αγγλικά). The Independent. 2008-02-06. http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/features/musics-boy-wonder-composer-conductor-singer-and-hes-only-fifteen-778670.html. Ανακτήθηκε στις 2016-11-24.
- ↑ Snyder, John A.· Steffen-Fluhr, Nancy (24 Νοεμβρίου 2016). Overcoming Depression Without Drugs: Mahler's Polka with Introductory Funeral March. AuthorHouse. ISBN 9781468549614.
- ↑ Kolin, Philip C. «Something Cloudy, Something Clear: Tennessee Williams's Postmodern Memory Play». journals.ku.edu. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ Robson, David. «The gruesome, untold story of Eva Peron's lobotomy». Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2016.