Νιασίνη
Η νιασίνη, γνωστή και ως νικοτινικό οξύ, είναι οργανικό μόριο το αποτελεί μορφή της βιταμίνης Β3 και είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τον άνθρωπο.[1] Η νιασίνη λαμβάνεται μέσω της διατροφής από μία σειρά φαγητών με μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σε ενισχυμένα τρόφιμα, κρέας, πουλερικά, κόκκινο ψάρι όπως ο τόνος και ο σολομός και σε μικρότερες ποσότητες στους ξηρούς καρπούς, τα όσπρια και άλλους καρπούς. Η νιασίνη ως συμπλήρωμα διατροφής χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της πελάγρας, μια ασθένεια η οποία σχετίζεται με την έλλειψη νιασίνης. Σημεία και συμπτώματα δερματικές και στοματικές βλάβες, αναιμία, πονοκεφάλους και κόπωση. Πολλές χώρες απαιτούν την προσθήκη νιασίνης στο αλεύρι σιταριού, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο πελάγρας.[1][2]
Αν και η νιασίνη και το νικοτιναμίδιο έχουν ταυτόσημη δράση ως βιταμίνες, το νικοτιναμίδιο δεν έχει την ίδια φαρμακοδυναμική, επίδραση στα λιπίδια ή άλλες από τις δράσεις της νιασίνης, όπως για παράδειγμα η νιασίνη συνδέεται με την αμινομάδα και μειώνει τη χοληστερόλη, αλλά ούτε προκαλεί εξάψεις.[3][4] Η νικοτιναμίδη συνιστάται ως θεραπεία της έλλειψης νιασίνης επειδή μπορεί να χορηγηθεί με τρόπο που δεν προκαλεί εξάψεις, οι οποίες θεωρούνται μία από τις παρενέργειας της νιασίνης.[5]
Η νιασίνη επίσης είναι διαθέσιμη ως συνταγογραφούμενο φάρμακο. Ποσότητες οι οποίες ξεπερνούν την συνιστώμενη διατητική πρόσληψη για τις δράσεις της βιταμίνης μπορούν να μειώσουν τα τριγλυκερίδια και την λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL) στο αίμα, ενώ μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL, γνωστή και ως καλή χοληστερίνη). Υπάρχουν δύο μορφές, η άμεσης δράσης και η παρατεταμένης δράσης. Η αρχική δόση είναι 500mg/ημέρα και αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου μέχρι να φτάσει θεραπευτικά επίπεδα. Η δόση μπορεί να φτάσει μέχρι τα 3000 mg/ημέρα για την άμεσης δράσης και τα 2000 mg/ημέρα για την παρατεταμένης δράσης.[6] Παρά την αποδεδειγμένη επίδρασή της στα λιπίδια, η νιασίνη δεν έχει βρεθεί να βελτιώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε ασθενείς που λαμβάνουν ήδη στατίνες.[7] Μια μελέτη του 2010 υποστήριξε τη νιασίνη ως μονοθεραπεία,[8] αλλά μια μεγαλύτερης έκταση μελέτη του 2017 βρήκε ότι παρά την μείωση των επιπέδων λιπιδίων, δεν υπήρξε μείωση της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες, της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά, των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου και των θανατηφόρων ή μη εγκεφαλικών επεισοδίων.[9] Επίσης έχει δειχθεί η νιασίνη να προκαλεί ηπατοτοξικότητα και αυξημένο κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.[9] Οι συνταγές νιασίνης έφτασαν το μέγιστό τους στις ΗΠΑ το 2009, με 9,4 εκατομμύρια συνταγές, αλλά το 2017 είχαν μειωθεί στις 1,3 εκατομμύρια.[10]
Η νιασίνη έχει χημικό τύπο C6H5NO2 και ανήκει στην ομάδα του πυριδινεκαρβοξυλικού οξεώς. Ως πρόδρομο μόριο του δινουκλεοτιδίου αδενίνης νικοτιναμιδίου (NAD) και του φωσφορικού δινουκλεοτιδίου αδενίνης νικοτιναμιδίου (NADP), η νιασίνη εμπλέκεται στην επιδιόρθωση του DNA.[11]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «Niacin». Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis, OR. 8 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Why fortify?». Food Fortification Initiative. 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2017.
- ↑ «Niacin versus niacinamide». CMAJ 147 (7): 990. October 1992. PMID 1393911.
- ↑ «Niacin requirements for genomic stability». Mutation Research 733 (1–2): 14–20. May 2012. doi:. PMID 22138132. https://zenodo.org/record/1143032.
- ↑ Pellagra And Its Prevention And Control In Major Emergencies. World Health Organization (WHO). 2000. WHO/NHD/00.10.
- ↑ «Niacin». Drugs.com. 16 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2020.
- ↑ «Effect on cardiovascular risk of high density lipoprotein targeted drug treatments niacin, fibrates, and CETP inhibitors: meta-analysis of randomised controlled trials including 117,411 patients». BMJ 349: g4379. July 2014. doi:. PMID 25038074.
- ↑ «Meta-analysis of the effect of nicotinic acid alone or in combination on cardiovascular events and atherosclerosis». Atherosclerosis 210 (2): 353–61. June 2010. doi:. PMID 20079494.
- ↑ 9,0 9,1 «Niacin for primary and secondary prevention of cardiovascular events». The Cochrane Database of Systematic Reviews 6: CD009744. June 2017. doi:. PMID 28616955.
- ↑ «Niacin - Drug Usage Statistics». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020.
- ↑ «B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy—A Review». Nutrients 8 (2): 68. January 2016. doi:. PMID 26828517.