Σουρινάμ

Δημοκρατία του Σουρινάμ Republiek Suriname
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Justitia - Pietas - Fides (Λατινικά) «Δικαιοσύνη - Καθήκον - Πίστη»
Εθνικός ύμνος: God zij met ons Suriname «Ο Θεός να είναι μαζί με το Σουρινάμ»
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο Η θέση του Σουρινάμ (πράσινο)
Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη	Παραμαρίμπο 5°50′N 55°50′W
Επίσημες γλώσσες	Ολλανδικά τοπικές γλώσσες: Σρανάν Τόνγκο και άλλες
Πολίτευμα	Προεδρική Δημοκρατία
Πρόεδρος Αντιπρόεδρος	Τσαν Σαντόχι Ρόνι Μπρούνσβαϊκ
Ανεξαρτησία Από την Ολλανδία Ισχύον Σύνταγμα	25 Νοεμβρίου 1975 30 Οκτωβρίου 1987
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό  • Σύνορα Ακτογραμμή	163.821 km2 (92η) 1,1 1.703 km 986 km
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 2021   • Απογραφή 2012   • Πυκνότητα	616.500 (171η)  541.638   3,8 κατ./km2 (231η)
ΑΕΠ (ΙΑΔ)  • Ολικό  (2016)  • Κατά κεφαλή	7,887 δισ. $ (152η)   13.988 $ (87η)
ΑΕΠ (ονομαστικό)  • Ολικό  (2016)  • Κατά κεφαλή	3,570 δισ. $ (149η)   6.332 $ (75η)
ΔΑΑ (2021)	0,730 (99η) – υψηλός
Νόμισμα	Δολάριο Σουρινάμ (SRD)
Ζώνη ώρας	ΑRT (UTC -3)
Internet TLD	.sr
Οδηγούν στα	αριστερά
Κωδικός κλήσης	+597

Το Σουρινάμ (ολλανδικά: Republiek Suriname‎‎, πρώην Ολλανδική Γουιάνα) είναι χώρα της Νότιας Αμερικής με έκταση 163.270 τ.χλμ. και πληθυσμό 616.500 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2021. Συνορεύει δυτικά με τη Γουιάνα, ανατολικά με τη Γαλλική Γουιάνα και νότια με τη Βραζιλία. Από τα βόρεια βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό. Αποτελεί τη μικρότερη σε έκταση χώρα στη Νότια Αμερική. Πρωτεύουσα είναι το Παραμαρίμπο. Είναι πρώην ολλανδική αποικία και έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1975.

Ετυμολογία

Η ονομασία Σουρινάμ φαίνεται να προέρχεται από το όνομα Σουρινέν, μίας ομάδας ινδιάνων της γλωσσικής οικογένειας των Αραουάκων, οι οποίοι κατοίκησαν πρώτοι την περιοχή της σημερινής ομώνυμης χώρας, πριν την έλευση των Ευρωπαίων. Αρχικά, η περιοχή ονομάστηκε Σουρινάμ από Άγγλους αποίκους, οι οποίοι και ίδρυσαν τον πρώτο αποικιακό οικισμό στο Μάρσαλς Κρικ, δίπλα στον ποταμό Σουρινάμ. Παλαιότερα, η χώρα ήταν γνωστή ως Ολλανδική Γουιάνα, αν και ο όρος Σουρινάμ χρησιμοποιούταν από τους Άγγλους μέχρι να υιοθετηθεί και ως επίσημη ονομασία του σύγχρονου κράτους.

Ιστορία

Στις αρχές του 16ου αιώνα, η σημερινή περιοχή του Σουρινάμ ανακαλύφθηκε από Γάλλους, Ισπανούς και Άγγλους εξερευνητές της Αμερικής. Ένα αιώνα αργότερα, Ολλανδοί και Άγγλοι ίδρυσαν αποικίες φυτειών στα εύφορα εδάφη των ποταμών της ευρύτερης Γουιάνας. Η παλαιότερη καταγεγραμμένη αποικία βρισκόταν στον ποταμό Σουρινάμ και συγκεκριμένα στο Μάρσαλς Κρικ, που κατοικήθηκε από Άγγλους. Στην πορεία του χρόνου, αναπτύχθηκαν διενέξεις μεταξύ των Άγγλων και των Ολλανδών εμπόρων και φυτειοπαραγωγών στην περιοχή, με συνέπεια την απόφαση των Ολλανδών το 1667 να προστατεύσουν τις φυτείες της περιοχής από πιθανή κατάκτηση από τους Άγγλους. Έτσι, με τη συνθήκη της Μπρέντα κράτησαν τα δικαιώματα στην περιοχή, παραχωρώντας ως αντάλλαγμα στους Άγγλους τον μικρό εμπορικό σταθμό του Νέου Άμστερνταμ στη Βόρειο Αμερική, ο οποίος εξελίχθηκε στη σημερινή μεγαλούπολη της Νέας Υόρκης.

Οι Ολλανδοί ιδιοκτήτες φυτειών βασίζονταν σε σκλάβους από την Αφρική για την καλλιέργεια καφέ, κακάο, ζαχαροκάλαμου και βαμβακιού, κατά μήκος των ποταμών της περιοχής. Η συμπεριφορά απέναντι στους σκλάβους ήταν σκληρή και πολλοί δραπέτευαν. Με τη βοήθεια ιθαγενών κατοίκων των γειτονικών τροπικών δασών, οι σκλάβοι ανέπτυξαν το δικό τους ιδιαίτερο κα ανεξάρτητο πολιτισμό. Γνωστοί με την ονομασία Μαρούνς στα αγγλικά και Μπόσνεγκερς στα ολλανδικά, οι ελεύθεροι αυτοί πρώην σκλάβοι δημιούργησαν πολλές ανεξάρτητες φυλές, όπως τις Σαραμάκα, Παραμάκα, Ντγιούκα ή Αουκάν, Κουίντι, Αλούκου ή Μπόνι και Ματάουι.

Οικισμός των Μαρούνς στον ποταμό Σουρινάμ το 1955.

Οι Μαρούνς έκαναν συχνά επιδρομές στις φυτείες για τη στρατολόγηση νέων μελών, αλλά έκλεβαν γυναίκες, όπλα, τροφή και προμήθειες. Αυτές οι επιθέσεις ήταν συχνά θανατηφόρες για τους ιδιοκτήτες και τις οικογένειές τους, και μετά από αρκετές ανεπιτυχείς εκστρατείες εναντίον των καταδρομέων, τον 19ο αιώνα οι επίσημες αρχές υπέγραψαν συνθήκες ειρήνης, παραχωρώντας δικαιώματα αυτοδιάθεσης και εμπορίου στις φυλές των Μαρούνς.

Η δουλεία καταργήθηκε επισημως από την Ολλανδία στο Σουρινάμ το 1863, αλλά οι σκλάβοι στην περιοχή δεν ελευθερώθηκαν πλήρως παρά μόνο μετά το 1873, με τη θέσπιση μίας υποχρεωτικής μεταβατικής δεκαετίας με εργασία στις φυτείες με τον ελάχιστο μισθό και χωρίς βασανιστήρια. Με την πλήρη απελευθέρωση, οι περισσότεροι σκλάβοι εγκατέλειψαν τις φυτείες και μετοίκησαν στην πόλη του Παραμαρίμπο. Ως φυτειοπαραγωγική αποικία, το Σουρινάμ βασίζονταν στην παραγωγή και τη χειρωνακτική εργασία, έτσι οι Ολλανδοί, για να αντισταθμίσουν την απουσία των σκλάβων, έφεραν μισθωμένους εργάτες από τις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες, δηλαδή τη σημερινή Ινδονησία, και την Ινδία, μέσω συμφωνίας με τους Βρετανούς. Επίσης, κατά το τέλος του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου, μικροί αριθμοί εργατών μεταφέρθηκαν από την Κίνα και τη Μέση Ανατολή. Αυτό έχει σήμερα ως συνέπεια, το Σουρινάμ, αν και μικρό πληθυσμιακά, να παρουσιάζει μία από τις πιο ποικίλες εθνικές συνθέσεις παγκόσμια.

Το 1954, οι Ολλανδοί παραχώρησαν στο Σουρινάμ ένα σύστημα περιορισμένης αυτοδιακυβέρνησης, ενώ διατήρησαν τον έλεγχο της άμυνας και των διεθνών σχέσεων. Το 1973, η τοπική κυβέρνηση με την ηγεσία του κόμματος ΝΡΚ, Κρεολών, Αφροαμερικάνων και μιγάδων, ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με την Ολλανδική κυβέρνηση για πλήρη ανεξαρτησία, η οποία τελικά παραχωρήθηκε στις 25 Νοεμβρίου του 1975. Οι τελικές συμφωνίες έδωσαν στην οικονομία της χώρας σημαντική βοήθεια για μία δεκαετία από την ανεξαρτησία, υποστηρίζοντας έτσι την ανάπτυξη.

Πρώτος πρόεδρος της χώρας ήταν ο Γιόχαν Φέριερ, πρώην κυβερνήτης, με πρωθυπουργό τον αρχηγό του Εθνικού Κόμματος του Σουρινάμ, Χενκ Άρον. Την περίοδο πριν την ανεξαρτησία, σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού της χώρας μετοίκησε στην Ολλανδία, καθώς αρκετοί κάτοικοι φοβήθηκαν την πορεία του ανεξάρτητου κράτους μετά από το καθεστώς της Ολλανδικής υπεράκτιας αποικίας. Η διασπορά του Σουρινάμ ανέρχεται έτσι σε περισσότερους από 250.000 ανθρώπους, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ζουν στην Ολλανδία.

Στις 25 Φεβρουαρίου του 1980, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα με την ηγεσία του Ντεσί Μπουτέρσε ανέτρεψε τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση και ξεκίνησε μία δύσκολη οικονομικά και κοινωνικά περίοδος για τη χώρα. Οι επόμενες εκλογές και η υιοθέτηση νέου συντάγματος έγιναν το 1987, ενώ οι πραξικοπηματίες παρέμειναν στην ηγεσία του στρατού. Ο Μπουτέρσε, αντίθετος με τη νέα κυβέρνηση, την απομάκρυνε το 1990, με ενέργειες που έμειναν γνωστές στην ιστορία ως "το τηλεφωνικό πραξικόπημα". Η ισχύς του καθεστώτος όμως άρχισε να φθίνει μετά τις εκλογές του 1991, και ξέσπασε ένας βίαιος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του στρατού και των φυλών των Μαρούνς, με ηγέτη τον επαναστάτη Ρόνι Μπρούνσβαϊκ.

Η δημοκρατία στη χώρα ισχυροποιήθηκε σταδιακά μετά τα γεγονότα της δεκαετίας του 1990 και η οικονομία έγινε περισσότερο πολυδιάστατη και λιγότερο εξαρτημένη από την Ολλανδική οικονομική βοήθεια. Η εξόρυξη βωξίτη αποτελεί ένα ισχυρό τομέα, αλλά επίσης η ανακάλυψη και εκμετάλλευση πετρελαίου και χρυσού συνεισφέρει στην οικονομική ανεξαρτησία της χώρας. Η γεωργία, και ειδικότερα η καλλιέργεια μπανάνας και ρυζιού, αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της δραστηριότητας, καθώς και η πρόσφατη ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού παρέχει νέες δυνατότητες.

Φυσική και γεωγραφική εξέταση

Ο Ποταμός Σουρινάμ.

Η χώρα βρίσκεται στη Νότια Αμερική και το έδαφός της έχει τετραγωνισμένο σχήμα. Το μήκος των ακτών της είναι 400 χιλιόμετρα. Από γεωλογικής άποψης, το έδαφος αποτελείται από ιζηματογενή (στις ακτές) και μεταμορφωσιγενή πετρώματα. Οι κυριότεροι ποταμοί είναι ο Σουρινάμ, που έδωσε το όνομά του και στο κράτος, ο Μαρονί, ο Κότικα και ο Κερεντάιν.

Το κλίμα του κράτους είναι υγρό και ζεστό, καθώς επηρεάζεται αφενός από τη θέση του κοντά στον ισημερινό και αφετέρου από τους αληγείς ανέμους, οι οποίοι πνέουν από τα νοτιοδυτικά. Η μέση θερμοκρασία κυμαίνεται από 25 μέχρι 30 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι βροχοπτώσεις ξεπερνούν τα 2.500 χιλιοστά ετησίως. Μαγκρόβια δάση και μεγάλες σαβάνες χαρακτηρίζουν τη βλάστηση. Στη χώρα ζουν πολλά σπάνια είδη πουλιών και ζώα, όπως τάπιροι, πίθηκοι και αιλουροειδή.

Δημογραφία

Οι Ολλανδοί ήταν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν στο σημερινό Σουρινάμ, στα τέλη του 17ου αιώνα. Στο Παραμαρίμπο πήγαν Εβραίοι, Ολλανδοί και Ιταλοί έμποροι. Αφρικανοί που εργάζονταν ως δούλοι σε φυτείες ζαχαροκάλαμου και καπνού στην Ευρώπη, κατάφεραν να δραπετεύσουν και εγκαταστάθηκαν στο εσωτερικό της χώρας.

Δημιουργήθηκε έτσι η εθνοτική ομάδα των Μπους-Νίγκρος (μαύροι των δασών). Αργότερα στη χώρα μετανάστευσαν και άλλοι λαοί από πρώην ολλανδικές αποικίες (Ινδονησία, και Ινδοί εργάτες που μετέβησαν με συμβόλαιο εκεί σε συμφωνία με τη Βρετανία), έτσι ώστε σήμερα κυρίαρχη ομάδα να αποτελούν οι πληθυσμοί ινδικής καταγωγής (απαρτίζουν περίπου το 40% του συνολικού πληθυσμού της χώρας). Υπάρχουν επίσης Κρεολοί, Ινδονήσιοι, Κινέζοι και ελάχιστοι λευκοί.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 71,5 χρόνια (68,5 χρόνια οι άνδρες και 74,6 οι γυναίκες). Αποτελεί μια από τις πιο αραιοκατοικημένες χώρες παγκοσμίως, με μέση πυκνότητα 2,6 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Τα 3/4 του πληθυσμού ζουν στα αστικά κέντρα, ενώ στην παράκτια ζώνη κατοικούν όσοι ασχολούνται με τη γεωργία και οι μεταλλωρύχοι.

Πρωτεύουσα της χώρας είναι το Παραμαρίμπο, στα βόρεια, όπου ζει σχεδόν ο μισός από το συνολικό πληθυσμό της χώρας. Η πόλη αποτελεί εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο, διαθέτοντας διεθνές αεροδρόμιο.

Οι κυρίαρχες θρησκείες στο κράτος είναι οι Ινδουιστές (27,5%) και οι Προτεστάντες Χριστιανοί (25%), ενώ το 23% είναι Καθολικοί και γύρω στο 20% είναι οι Μουσουλμάνοι. Μικρό ποσοστό της τάξης του 5% ασπάζεται τοπικές θρησκείες. Επίσης, υπάρχουν 2.750 Μάρτυρες του Ιεχωβά και 1.390 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών.

Σε ό,τι αφορά τη γλώσσα, η επίσημη είναι η ολλανδική και ευρεία είναι η χρήση της αγγλικής και της λεγόμενης τάκι τάκι, μιας τοπικής διαλέκτου, που περιέχει στοιχεία από ινδικές και ινδονησιακές διαλέκτους.

Πολιτική

Η χώρα είναι συνταγματική δημοκρατία με Αρχηγό Κράτους και Κυβερνήσεως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση, η οποία έχει 51 μέλη, εκλεγόμενα ανά πενταετία, με καθολική ψηφοφορία.

Εκλογές

Στο Σουρινάμ, το πολίτευμα του οποίου είναι συνταγματική δημοκρατία, διεξάγονται εκλογές για εθνοσυνέλευση. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Πολιτισμός

Τα παλαιότερα δείγματα ανθρώπινης παρουσίας στο Σουρινάμ ανακαλύφθηκαν στα νότια της χώρας και μάλιστα στις σαβάνες. Έχουν βρεθεί επίσης λίθινα εργαλεία σε αρκετές περιοχές του διαμερίσματος Σιπαλιουίνι.

Ευρήματα στα δυτικά της χώρας καταδεικνύουν την ανάπτυξη της κεραμικής τέχνης από τους αυτόχθονες.

Η μουσική στη χώρα αποτελεί κράμα του αφρικανικού και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ενώ οι Ινδοί διέδωσαν τα παραδοσιακά τους μουσικά όργανα, όπως το σιτάρ και το ντόλακ. Τα βασικά όργανα της παραδοσιακής μουσικής ("κασέκο" ή "Μουσική του Μεγάλου Τυμπάνου") είναι τα κρουστά, σε συνδυασμό με πνευστά (τρομπόνι, σαξόφωνο) και ο ρυθμός είναι σύνθετος.

Τουρισμός και αξιοθέατα

Το κράτος προσφέρει στον επισκέπτη πολλά και αξιόλογα μνημεία, τα περισσότερα κατάλοιπα του παλαιού καθεστώτος (επικυριαρχία των Ολλανδών).

Η πρωτεύουσα, Παραμαρίμπο έχει το Ιστορικό της Κέντρο, το οποίο έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, από το 2002. Σημαντικά επίσης είναι το Μουσείο (στεγάζεται στο Οχυρό Ζέελαντ), το Κέντρο Πολιτισμού, ο καθεδρικός ναός του 19ου αιώνα, μία Συναγωγή του 17ου αιώνα, το τζαμί, ένα από τα μεγαλύτερα στη Νότια Αμερική, η Πλατεία της Ανεξαρτησίας και το Πανεπιστήμιο του Παραμαρίμπο.

Οι φυσιολάτρες θα αποζημιωθούν από τα καταφύγια άγριας ζωής και την πανίδα που υπάρχει στα υψίπεδα.

Μεταφορές

Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά. Οι αεροπορικές συγκοινωνίες εξυπηρετούνται από τις αερογραμμές Blue Wing Airlines, Caribbean Commuter Airways (Caricom Airways), Gumair και Surinam Airways.

Πηγές

• Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, τ. 7, εκδόσεις ΔΟΜΗ, 2006.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σουρινάμ στο Curlie