Roger Federer
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Roger Federer, (Baśilèa, 8 'd Agóst dal 1981, a s lèś /ˈrɒdʒər ˈfɛdərər/ in Tedésc) 'l è 'n tenìsta śvìsar prufesiunìsta da 'l 1998, nùmar òṅ dal mónd par 302 stmani in tut (237 ad fila, da 'l 2 ad Favràr dal 2004 a 'l 17 'd Agóst dal 2008). 'L è élt 186 cm e al péśa 85 chilo. Al sò stîl clàsic ad śōg, fat ad cólp a 'l vōl e cun 'n arvèrs a na maṅ sōla, a s véd a fadìga in di sircùit d'l ATP, adèsa pîṅ ad piciadōr da fónd camp.
In dla sò caréra Federer 'l à vins darsèt tìtui dal Gran Slam (dapartùt), stanta-siē turnèo ATP (al prim a Milàṅ in dal Śnar dal 2001), e siē Masters. 'L à anc vins na mdaja 'd argìnt a gl'ulimpiàdi da par lò e una 'd òr in dópi.
Al sò rivàl stòric 'l è Rafael Nadal: sèg l'à vins siē finàli ATP pardénd-an trédas.
Caréra
Dòp avér fat al sò debùt in dal sircùit ATP in dal 1998, Roger al pòrta a cà al sò prim tìtul in Itâglia in dal 2001 baténd Julien Boutter. A e 'l Roland Garros e a Wimbledon al riva a i quàrt ma chè 'l è bòṅ ad far fóra Pete Sampras in sinc sét tirâ par 7-6 5-7 6-4 6-7 7-5, farmànd acsè al sò record ad vìnsiti ad fila a 31. Al finìs 'l an a 'l 13śum pòst.
In dal 2002 al fà 'n pas in avànti śgranfgnànd a la fiṅ d'l an al sèst pòst di tenìsta masć, rivànd in finàl in dal turnèo ad Miami pardénd da Andre Agassi. In dal 2003 al dvénta al prim śvìsar a vìnsar Wimbledon e 'l al fà cóntar 'l austragliàṅ Mark Philippoussis in finàl. Gl'urganiśadōr dal turnèo ad Gstaad i gh pòrt'n in regàl na vaca da lat par prèmi e lò al la tōś dand-'g al nóm ad Juliette. Ma al regàl più bèl al s al fà lò purtànd-'s a cà al Master dla fiṅ d'l an spasànd via Andre Agassi par 6-3 6-0 6-4, rivànd pò a èsar al nùmar dū dal ranking da drē ma tacâ a Andy Roddick.
Al 2004 al taca par lò a la granda, tant ch'al vins al sò secónd Slam (in Austràglia) e pò anc a Dubai, a Indian Wells e a Ambûrg. In sla tèra rósa al và fóra a 'l tèrs tùran a Parì p'r òpra dal braśigliàṅ Gustavo Kuerten ma al gh la cava a vìnsar par la prima vòlta in Śvisra (a Gstaad). In mèś, al sò secónd Wimbledon (Roddick al gh'à da cédar par 4-6 7-5 7-6 6-4).
Finàli in di Gran Slam
| Turnéo | An | Vins/Pardû | Aversàri in finàl | Puntéǵ |
|---|---|---|---|---|
| Wimbledon | 2003 | V | Mark Philippoussis | 7-6, 6-2, 7-6 |
| Australian Open | 2004 | V | Marat Safin | 7-6, 6-4, 6-2 |
| Wimbledon | 2004 | V | Andy Roddick | 4-6, 7-5, 7-6, 6-4 |
| US Open | 2004 | V | Lleyton Hewitt | 6-0, 7-6, 6-0 |
| Wimbledon | 2005 | V | Andy Roddick | 6-2, 7-6, 6-4 |
| US Open | 2005 | V | Andre Agassi | 6-3, 2-6, 7-6, 6-1 |
| Australian Open | 2006 | V | Marcos Baghdatis | 5-7, 7-5, 6-0, 6-2 |
| Roland Garros | 2006 | P | Rafael Nadal | 1-6, 6-1, 6-4, 7-6 |
| Wimbledon | 2006 | V | Rafael Nadal | 6-0, 7-6, 6-7, 6-3 |
| US Open | 2006 | V | Andy Roddick | 6-2, 4-6, 7-5, 6-1 |
| Australian Open | 2007 | V | Fernando González | 7-6, 6-4, 6-4 |
| Roland Garros | 2007 | P | Rafael Nadal | 6-3, 4-6, 6-3, 6-4 |
| Wimbledon | 2007 | V | Rafael Nadal | 7-6, 4-6, 7-6, 2-6, 6-2 |
| US Open | 2007 | V | Novak Đoković | 7-6, 7-6, 6-4 |
| Roland Garros | 2008 | P | Rafael Nadal | 6-1, 6-3, 6-0 |
| Wimbledon | 2008 | P | Rafael Nadal | 6-4, 6-4, 6-7, 6-7, 9-7 |
| US Open | 2008 | V | Andy Murray | 6-2, 7-5, 6-2 |
| Australian Open | 2009 | P | Rafael Nadal | 7–5, 3–6, 7–6, 3-6, 6-2 |
| Roland Garros | 2009 | V | Robin Söderling | 6-1, 7-6, 6-4 |
| Wimbledon | 2009 | V | Andy Roddick | 5-7, 7-6, 7-6, 3-6, 16-14 |
| US Open | 2009 | P | Juan Martín del Potro | 3-6, 7–6, 4-6, 7-6, 6-2 |
| Australian Open | 2010 | V | Andy Murray | 6-3, 6-4, 7-6 |
| Roland Garros | 2011 | P | Rafael Nadal | 7-5, 7-6, 5-7, 6-1 |
| Wimbledon | 2012 | V | Andy Murray | 4-6, 7-5, 6-3, 6-4 |
| Wimbledon | 2014 | P | Novak Đoković | 7-6, 4-6, 6-7, 7-5, 4-6 |